Doanh nghiệp F&B chật vật tìm hướng đi qua cơn bão giá

Mặc dù Chính phủ đã cho phép hầu hết dịch vụ tại chỗ được phép hoạt động bình thường, các doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực ẩm thực vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn nhất định về mặt tài chính.

Biến động giá khiến doanh nghiệp F&B gặp khó khăn

Nhìn lại cuối năm 2021, sau khi kết thúc đợt giãn cách xã hội vì đại dịch Covid-19 tại một số thành phố lớn như Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, một loạt các doanh nghiệp F&B đóng cửa hoặc thu gọn lại hoạt động, khi hàng tháng các nhãn hàng không thể chịu được mức phí thuê mặt bằng quá cao.

Đơn cử như chuỗi cửa hàng Soya Garden, sau 2 năm (2019-2020) thua lỗ 139 tỷ đồng, âm vốn chủ sở hữu 53 tỷ đồng trên vốn điều lệ 100 tỷ đồng. Doanh thu sụt giảm từ 96 tỷ đồng xuống còn 56 tỷ đồng, tức giảm hơn 40%.

Dịch Covid-19 lần thứ 4 bùng phát, chuỗi cửa hàng Soya Garden đã phải đóng cửa tại nhiều vị trí "vàng" ở các quận trung tâm tại Thành phố Hồ Chí Minh. Còn tại Hà Nội, sau làn sóng dịch này, từ 8 cửa hàng, Soya Garden nay chỉ còn lại 6 cửa hàng.

Ngoài Soya Garden, một số cửa hàng Highland Coffee, Starbucks, The Coffee House… cũng trả mặt bằng ở một số địa điểm và thu hẹp kinh doanh sau nhiều tháng chống chọi với quyết định giãn cách xã hội.

Đến nay, mặc dù các chủ đầu tư hay chủ nhà giảm giá hoặc linh hoạt trong thanh toán, nhưng trong bối cảnh chi phí vận chuyển và giá nguyên liệu đầu vào tăng, các doanh nghiệp F&B, vẫn đối mặt với những thách thức về tài chính.

Theo ghi nhận của Savills Việt Nam, dịch vụ ăn uống là một trong những lĩnh vực chịu nhiều ảnh hưởng nhất từ dịch Covid-19. Nhiều doanh nghiệp đã phải đóng cửa, hoàn trả mặt bằng hay thu nhỏ diện tích. Riêng tại trung tâm thương mại, ít nhất 30% không gian bán lẻ đã rơi vào tính trạng “vườn không nhà trống” trong hai năm vừa qua.

Bà Hoàng Nguyệt Minh, Giám đốc Cấp cao Bộ phận Cho thuê Thương mại Savills Hà Nội cho biết, vấn đề mặt bằng cũng sẽ là một yếu tố cần phải xem xét kỹ trong quá trình mở cửa. Thông thường, khách thuê mới sẽ phải thanh toán ba tháng tiền đặt cọc và ba tháng tiền ngay từ ban đầu. Điều này tạo thêm gánh nặng về nguồn vốn đầu tư cho các doanh nghiệp F&B. Nếu lựa chọn vị trí không chính xác, tiền đền bù do đóng cửa hay di rời sẽ tốn kém.

Thay đổi linh hoạt giữa các mô hình kinh doanh

Trước những khó khăn của doanh nghiệp F&B và một số nhãn hàng ẩm thực khác, theo bà Hoàng Nguyệt Minh, mấy năm gần đây, các doanh nghiệp F&B đã và đang là ngành dịch vụ bán lẻ có tốc độ mở rộng cửa hàng nhanh nhất tại cả Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, đại dịch Covid-19 và giãn cách xã hội ảnh hưởng lớn đến nguồn thu tại cửa hàng.

Các đơn vị ngành hàng F&B luôn chú trọng đầu tư ban đầu lớn, từ hệ thống bếp, đến cơ sở vật chất, trải nghiệm từ chỗ ngồi của khách hàng, do vậy khi không được phép mở cửa khiến các cửa hàng này gần như không thể trụ được về mặt tài chính.

Do vậy, bà Minh cho rằng, các doanh nghiệp nên cố gắng tối ưu hoá giá trị và khả năng sử dụng mặt bằng. Khi lựa chọn địa điểm cửa hàng, các đơn vị kinh doanh cần tính toán những yếu tố như đối tượng khách hàng tiềm năng trong khu vực, khả năng tiếp cận với người đến sử dụng dịch vụ và người giao hàng, hay khả năng thay đổi linh hoạt giữa các mô hình kinh doanh trực tiếp và trực tuyến.

"Đưa ra sự lựa chọn địa điểm cho doanh nghiệp thuê mặt bằng thì khối đế và trung tâm thương mại sẽ là lựa chọn tốt nhất...", bà Hoàng Nguyệt Minh cho hay.

Theo đó, mặt bằng khối đế của các tòa nhà văn phòng và dự án nhà ở lớn sở hữu lợi thế về nguồn khách. Bên cạnh đó, khách thuê địa điểm này sẽ nhận được hỗ trợ từ phía chủ đầu tư do họ coi các dịch vụ này là tiện ích quan trọng dành cho người dân sinh hoạt tại dự án.

Còn tại các trung tâm thương mại, cơ cấu về mặt bằng cũng đang có những sự thay đổi nhất định để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp F&B. Nhiều trung tâm thương mại đã triển khai những giải pháp để đáp ứng nhu cầu đa dạng hóa cách thức bán hàng.

“Bản thân các cửa hàng F&B đang giảm số lượng các cửa hàng mở theo chuỗi. Với một số đơn vị đặc thù như cửa hàng đồ ăn nhanh, doanh nghiệp sẽ tìm kiếm những địa điểm có kho bếp tiện lợi cho việc chế biến đồ mang đi thay vì thuê mặt bằng với giá cao để thu hút khách như trước đây”, bà Hoàng Nguyệt Minh nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, trên thị thường xuất hiện một số doanh nghiệp đã bỏ qua mặt bằng ngoài phố để thuê những vị trí nằm trong ngõ nhằm giảm chi phí thuê. Đổi lại, các cửa hàng này sẽ phải phụ thuộc 90% việc tiếp thị thông qua hình thức trực tuyến. Cách làm này phù hợp với mô hình kinh doanh hiện đại trên các sàn thương mại điện tử và mạng xã hội.

“Dù là nhà phố hay trung tâm thương mại, yếu tố địa điểm sẽ quyết định đáng kể sự thành công của hoạt động kinh doanh. Bởi vậy, các doanh nghiệp F&B sẽ cần phải đưa ra những lựa chọn phù hợp với chiến lược của mình ngay từ ban đầu”, bà Hoàng Nguyệt Minh lưu ý.