Sự phấn khích này gợi nhớ đến bong bóng dotcom cuối thập niên 1990, thậm chí nhiều người liên tưởng tới khủng hoảng tài chính năm 2008.
Tuy nhiên, không ít ý kiến cho rằng đây là một cuộc cách mạng công nghệ thực sự, khi dòng tiền đang được “rót đúng chỗ”.
Đây là câu hỏi đang gây tranh luận dữ dội nhất trong giới công nghệ. Khi chi tiêu cho AI đang đạt mức kỷ lục, kéo theo hàng loạt thương vụ và định giá khổng lồ, gần như ai cũng có quan điểm riêng về “cơn sốt” - và cả nguy cơ “vỡ bong bóng”.
Bùng nổ chi tiêu và định giá kỷ lục
Bong bóng kinh tế thường hình thành khi giá trị thị trường tăng vọt nhờ đầu cơ, rồi sụp đổ khi dòng tiền bị rút ra. Theo CB Insights, hiện có hơn 1.300 startup AI được định giá trên 100 triệu USD, trong đó 498 công ty đã trở thành “kỳ lân” - đạt giá trị từ 1 tỷ USD trở lên.
Các tập đoàn lớn như Amazon, Meta và Microsoft đang chi hàng tỷ USD để xây dựng trung tâm dữ liệu, trong khi những “bom tấn” liên tục được công bố từ OpenAI, Nvidia và các ông lớn khác. Cơn sốt đầu tư này được so sánh với thời kỳ dotcom, khi định giá tăng vọt trước khi sụp đổ, và cuộc khủng hoảng tài chính 2008.
“AI bubble hay không, thì tiền thật vẫn đang được chi"
Anneka Treon - Giám đốc toàn cầu mảng ngân hàng tư nhân và quản lý tài sản của ING - cho rằng dù có bong bóng hay không, tiền thật vẫn đang được chi cho các khoản đầu tư thật, với nguồn vốn dồi dào phía trước.
Bà nhận định nhiều doanh nghiệp hiện dành tới một nửa dòng tiền hoạt động cho các dự án AI, nhưng lượng vốn khả dụng vẫn dồi dào.
Theo báo cáo của UBS, tổng chi tiêu toàn cầu cho AI dự kiến đạt 375 tỷ USD trong năm nay và tăng lên 500 tỷ USD vào năm 2026. Tuy nhiên, lợi nhuận thực tế từ các khoản đầu tư này có thể cần ít nhất một năm nữa mới được phản ánh rõ.
Treon nhấn mạnh rằng chính sách tiền tệ và tài khóa đang được nới lỏng, lợi nhuận doanh nghiệp tăng trưởng mạnh, cùng với đầu tư hạ tầng bùng nổ - đây đều là những tín hiệu tích cực.
"Dấu hiệu bong bóng rõ ràng"
Ngược lại, Jared Bernstein - cựu Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Kinh tế của Tổng thống Joe Biden - cảnh báo rằng bong bóng AI “gần như chắc chắn” đang hình thành.
Ông cho biết tỷ trọng đầu tư AI trong nền kinh tế hiện cao hơn gần một phần ba so với thời kỳ bong bóng dotcom, đủ để đưa ra cảnh báo.
Theo Bernstein, bong bóng thường xuất hiện khi có khoảng cách lớn giữa mức đầu tư và kỳ vọng lợi nhuận thực tế. Ông dẫn ví dụ: OpenAI đã tham gia các thương vụ trị giá khoảng 1.000 tỷ USD, trong đó có dự án trung tâm dữ liệu 500 tỷ USD, trong khi doanh thu chỉ khoảng 13 tỷ USD.
Khoảng cách quá lớn giữa lợi nhuận dự kiến và quy mô đầu tư như vậy, theo ông, rõ ràng mang tính “bong bóng”.
"Không phải bong bóng, mà là đầu tư cần thiết"
Ở chiều ngược lại, Larry Fink - CEO của BlackRock - khẳng định đây không phải là bong bóng mà là khoản đầu tư cần thiết để Mỹ duy trì vị thế dẫn đầu trong công nghệ AI.
Theo ông, chi tiêu cho AI không chỉ tập trung vào chip hay GPU, mà còn bao gồm hạ tầng điện, trung tâm dữ liệu, hệ thống IT và năng lượng. Fink thừa nhận sẽ có những thất bại, nhưng tin rằng các “ông lớn” như Meta, Microsoft và Alphabet sẽ là người chiến thắng cuối cùng.
“Đó là bản chất của chủ nghĩa tư bản, có kẻ thắng, người thua, nhưng nếu danh mục đầu tư đủ đa dạng, rủi ro sẽ được cân bằng,” ông nói.
"Tất nhiên là có bong bóng, nhưng chưa đến lúc vỡ"
Pat Gelsinger - cựu CEO của Intel - thừa nhận rằng “tất nhiên là có bong bóng AI”. Ông cho rằng thị trường đang phấn khích, đang tăng tốc và đẩy hệ thống tới giới hạn đòn bẩy. Tuy nhiên, bong bóng này có thể phải mất “vài năm nữa” mới xì hơi, vì AI hiện đang tái định hình toàn bộ ngành internet và dịch vụ.
Theo ông, các công nghệ mang tính đột phá lớn sẽ xuất hiện vào cuối thập kỷ này, và khi đó, lợi ích thực mới dần bộc lộ rõ.
“Chưa đủ điên để gọi là bong bóng”
Howard Marks - nhà đồng sáng lập Oaktree Capital - lại có cái nhìn trung dung. Ông cho rằng thành phần chính của một bong bóng là sự cuồng nhiệt tâm lý, kiểu “không có mức giá nào là quá cao”.
Theo Marks, định giá AI hiện “cao, nhưng chưa điên rồ”, và có thể so sánh với thời kỳ internet cuối thập niên 1990, khi nhiều công ty sụp đổ nhưng công nghệ vẫn thay đổi thế giới.
"Dấu hiệu bong bóng đang tăng dần"
Ben Inker - đồng Giám đốc phân bổ tài sản của GMO - cảnh báo rằng “các hành vi giống bong bóng” đang lan rộng trong lĩnh vực AI.
Ông cho biết thị trường đang xuất hiện các thương vụ doanh thu vòng tròn, định giá cực kỳ hung hăng, và các khoản đầu tư dựa nhiều vào nợ hơn là dòng tiền thật.
Inker lưu ý rằng nhiều công ty như OpenAI hay xAI đang lỗ nặng, nhưng vẫn nhận được các khoản đầu tư khổng lồ, chẳng hạn Nvidia chi tới 100 tỷ USD vào OpenAI để xây trung tâm dữ liệu. “Hệ sinh thái này đang phụ thuộc ngày càng nhiều vào nợ, cùng những thương vụ kỳ lạ giữa các hãng chip và các công ty đang thua lỗ,” ông nói.
Tóm lại, giới chuyên gia chia làm hai phe rõ rệt: một bên tin rằng dòng vốn đang tạo nên một “cơn sốt đầu cơ” sớm muộn gì cũng vỡ, còn bên kia cho rằng đây là giai đoạn tất yếu của một cuộc cách mạng công nghệ mới.
Liệu AI có đang trong bong bóng hay không? Ccâu trả lời, có lẽ, chỉ thời gian mới biết được.
Nguồn: CNBC
.jpg "Nhận định sốc: Bong bóng AI hiện lớn gấp 17 lần bong bóng dot-com 25 năm về trước")
.png "Ông Trump tuyên bố dư thừa đất hiếm sau 1 năm nữa nhờ bắt tay quốc gia sở hữu ‘cả bảng tuần hoàn hoá học’: Thế thống trị của Trung Quốc có dễ phá?")
.jpg "Từ việc phải nhập khẩu diêm, xà phòng, Trung Quốc trở thành quốc gia sản xuất lớn nhất thế giới nhờ 70 năm thực hiện các Kế hoạch 5 năm")
.jpg "Chỉ trong 7 ngày, người đàn ông chuyên bán hoá đơn chuyển khoản liên tục 2,5 tỷ đồng vào 1 tài khoản ngân hàng: Công an Gia Lai phải vào cuộc gấp")
