Theo các chuyên gia, châu Âu có thể sẽ vượt qua được mùa đông năm nay vì đã mua đủ dầu và khí đốt, song các nước nghèo lại không may mắn như vậy. Họ được cho là sẽ phải gánh chịu các hóa đơn năng lượng tăng cao phi mã trong bối cảnh cung không đủ đáp ứng cầu, theo Bloomberg. Khi đó, viễn cảnh đen tối về những nhà máy ngừng hoạt động, tình trạng thiếu điện thường xuyên và bất ổn xã hội có thể kéo dài sang cả thập kỷ tới.
"Những lo ngại về an ninh năng lượng châu Âu các nước mới nổi phải đối mặt với nghèo đói. Châu Âu đang hút khí đốt khỏi các quốc gia khác bằng mọi giá", Saul Kavonic, chuyên gia phân tích năng lượng tại Credit Suisse Group AG nói.
Sau mùa hè mất điện kéo dài và bất ổn chính trị, điều kiện thời tiết mát mẻ cùng mưa lớn đã hạ nhiệt phần nào cuộc khủng hoảng năng lượng ở Pakistan, Ấn Độ, Bangladesh và Philippines. Tuy nhiên, sự cải thiện chỉ là tạm thời. Việc Nam Á có thể sẽ phải đối mặt với những mùa đông rất lạnh khiến mục tiêu đáp ứng đủ nguồn cung trong dài hạn là khó thực hiện.
Ngoài ra, đồng USD cũng làm phức tạp thêm tình hình, buộc các quốc gia phải lựa chọn giữa việc mua nhiên liệu hoặc thanh toán nợ. Các nhà cung cấp nhiên liệu theo đó trở nên cảnh giác hơn khi giao thương với các quốc gia có kinh tế khó khăn.
Do gián đoạn nguồn cung khí đốt Nga, các nước châu Âu dần chuyển sang thị trường giao ngay - nơi các hợp đồng không được đảm bảo trong thời gian ngắn. Giá tăng cao khiến một số nhà cung ứng cho Nam Á sẵn sàng hủy bỏ giao hàng để tìm kiếm lợi nhuận từ những thương vụ giá hời.
“Các nhà cung cấp không cần đảm bảo nguồn cung LNG cho những thị trường có khả năng thanh toán thấp. Xu hướng này có thể sẽ tồn tại trong nhiều năm, Raghav Mathur, nhà phân tích tại Wood Mackenzie Ltd. cho biết.
Hệ lụy từ tình trạng nóng lên toàn cầu, chẳng hạn như lũ lụt kinh hoàng ở Pakistan, đang tàn phá kinh tế các quốc gia mới nổi. Giới chức các nước trong tháng này đã tổ chức hội nghị đàm phán về khí hậu tại Ai Cập, từ đó đưa ra giải pháp hỗ trợ các nước nghèo.
Cùng lúc đó, châu Âu đang đẩy nhanh tiến độ xây dựng các bến tàu nhập khẩu LNG để mua thêm nhiên liệu. Đức, Italy và Phần Lan đã lên kế hoạch cho các nhà máy này, trong đó Hà Lan bắt đầu nhập khẩu LNG vào tháng 9. Theo Bloomberg NEF, nhu cầu về khí đốt tự nhiên của châu Âu dự kiến sẽ tăng gần 60% cho đến năm 2026.
Theo Bloomberg, các quốc gia mới nổi như Pakistan, Bangladesh và Thái Lan buộc phải cạnh tranh về giá với Đức và các nền kinh tế khác có quy mô lớn gấp nhiều lần.
"Chúng ta đang vay nguồn cung cấp năng lượng của người khác. Đó không phải là một điều tốt", Russell Hardy, CEO công ty năng lượng Vitol Group (Hà Lan) nói.
Thông thường, khi thiếu hụt ngắn hạn, các quốc gia có thể ký hợp đồng cung cấp dài hạn để đảm bảo nguồn hàng trong nhiều năm. Điều này giờ đã không còn nữa. Ngay cả những hồ sơ dự thầu giao dịch trong tương lai xa cũng sẽ bị từ chối.
Ấn Độ đã thất bại trong việc đăng ký mua khí đốt từ năm 2025. Bangladesh và Thái Lan cũng đã từ bỏ nỗ lực giành được các hợp đồng nhận hàng trước năm 2026. Tháng trước, Pakistan không thể hoàn tất hợp đồng 6 năm bắt đầu vào năm 2023 sau nhiều nỗ lực mua hàng trong ngắn hạn.
"Chúng tôi nghĩ rằng cuộc khủng hoảng sẽ kết thúc vào cuối năm nay, nhưng không phải vậy", Kulit Sombatsiri, Thư ký thường trực của Bộ năng lượng Thái Lan, cho biết, đồng thời tuyên bố nếu giá LNG tiếp tục tăng, chính phủ sẽ cân nhắc đóng các cửa hàng tiện lợi và cơ sở kinh doanh tốn nhiều năng lượng.
Hiện thị trường khí đốt toàn cầu đang bị thắt chặt. Giá giao ngay sẽ vẫn ở mức cao vì không có khả năng đảm bảo nguồn cung dài hạn. Các nước đang phát triển có thể sẽ buộc phải tìm đến các loại nhiên liệu không thân thiện với môi trường.
Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, sự gia tăng trong nhu cầu khí đốt ở các nước mới nổi châu Á đã chậm lại "rõ rệt" sau 6 tháng đầu năm do giá tăng quá cao. Thái Lan, quốc gia sử dụng khí đốt hàng đầu trong khu vực, đã ghi nhận nhu cầu giảm 12%.
Giá khí đốt tăng cao khiến các nước dần chuyển sang sử dụng các nhiên liệu giá rẻ, chẳng hạn như than và dầu. Theo Shaiq Jawed, Giám đốc điều hành tại JK Group, nhà cung cấp hàng dệt có trụ sở tại Pakistan cho các chuỗi khách sạn toàn cầu, mùa hè này, lần đầu tiên sau 25 năm, công ty chỉ nhận được một nửa lượng khí đốt cần thiết. "Nếu cần, chúng tôi có thể phải dựa vào điện và than đá như một phương án cuối cùng. Đóng cửa không phải là một lựa chọn", ông nói.
Ngoài lý do giá khí đốt tăng cao, sự phục hồi mạnh mẽ của nền công nghiệp sau đại dịch đang thúc đẩy tiêu thụ than lên mức kỷ lục. Tình trạng mất điện trên diện rộng tại các quốc gia sử dụng than nhiều nhất thế giới đã khiến giới chức buộc phải đảm bảo nguồn cung cho loại nhiên liệu này để duy trì nền kinh tế.
Theo dữ liệu từ Ember, sản lượng điện từ than đá đã tăng khoảng 1% so với năm trước, tính đến tháng 8/2022. Tại châu Âu, đây được coi là nguyên liệu cần thiết để thay thế khí đốt Nga và bù đắp cho sản lượng điện thấp từ hạt nhân và thủy điện. Tại Trung Quốc, việc các hồ chứa cạn nước sau đợt hạn hán kỷ lục khiến than một lần nữa được săn đón để lấp đầy khoảng trống. Tại Mỹ, sản lượng than cũng dự kiến tăng 3,5% trong năm nay sau khi các công ty khai thác tìm cách đáp ứng nhu cầu tăng cao và tận dụng mức giá kỷ lục.
“Thế giới không thể loại bỏ hoàn toàn nguồn điện chạy bằng than”, Robert Bishop, giám đốc điều hành New Hope, công ty đang hướng tới mục tiêu nâng sản lượng và nghiên cứu các thương vụ mua lại tiềm năng trong lĩnh vực than, cho biết. “Quá trình này sẽ mất thời gian và chúng ta sẽ không có đủ nguồn cung đáp ứng. Vì vậy, giá có thể sẽ vẫn tăng”.
Theo: Bloomberg
.png "Thị trường hồi hộp chờ thước đo lạm phát tháng 3 của FED công bố tối nay: Nền kinh tế tăng trưởng yếu ‘lu mờ’ trước mối lo lạm phát, thứ quyết định triển vọng cắt giảm lãi suất")
.png "Một cổ phiếu tăng giá 1.500% trong vài năm ngăn ngủi, nhiều nhà đầu tư mua vào từ thuở công ty ‘vô danh’ nay đổi đời: Mua nhà, tậu xe, ung dung nghỉ hưu vô lo nghĩ")
