5 năm từ ngày VinFast khởi công tổ hợp nhà máy sản sản xuất xe điện tại Việt Nam, thị trường ô tô điện trong nước đã có nhiều chuyển động. Hai năm trở lại đây, nhiều mẫu xe điện ra mắt người dùng như VF e34, Porsche Taycan, Audi e-tron GT và mới nhất và VF 8 (VF e35).
Dù vậy, tính đến thời điểm hiện tại, ngoài VinFast, những chuyển động của các hãng xe điện còn lại vẫn được xem là chậm, động thái ra mắt xe chủ yếu mang tính thăm dò thị trường.
Nhiều hãng xe điện muốn tham gia thị trường Việt Nam
VinFast, từ doanh nghiệp sản xuất xe máy và ô tô, dự kiến chuyển thành hãng xe thuần điện vào cuối năm nay. Hiện tại, “bộ sưu tập” các mẫu xe ô tô điện của VinFast gồm VF e34, VF e35 và VF e36. Theo công bố của hãng này, tính từ đầu năm đến hết tháng 8, hãng đã bàn giao 2.208 xe VF e34 trên tổng số hơn 25.000 đơn đặt hàng. Ngày 10/9 vừa qua, VinFast bàn giao 100 ô tô điện VF e35 đầu tiên. Để phổ cập dòng xe điện, ngoài tung ra các chính sách bán hàng đặc biệt, VinFast đặt mục tiêu lắp 150.000 cổng sạc phủ khắp 63 tỉnh, thành trong năm nay.
Hiện tại VinFast có 3 mẫu xe điện, trong đó 2 mẫu VF e34 và VF e35 đã đến tay người dùng. Ảnh: VinFast
Hãng xe sang Porsche cũng đặt chân vào thị trường xe điện Việt Nam bằng sự kiện ra mắt và bàn giao mẫu xe thể thao thuần điện Taycan hồi đầu tháng 4. Số lượng xe cụ thể không được công bố song ông Andreas Klingler, Tổng giám đốc Porsche Việt Nam cho biết, Porsche lạc quan về triển vọng phát triển xe điện tại Việt Nam.
Khoảng tháng 5/2021, chiếc ô tô điện Jaguar i-Pace đầu tiên đã về Việt Nam thông qua đường nhập khẩu chính hãng và thuộc sở hữu của Đại sứ quán Anh. Ngay sau đó, đại diện của nhà phân phối Jaguar tại Việt Nam cũng đã xác nhận sẽ phân phối mẫu xe ô tô điện này trong năm 2022.
Không nằm ngoài cuộc đua, KIA EV6 – dòng ô tô điện đầu tiên của KIA được giới thiệu tại Việt Nam vào cuối năm 2021. Theo tiết lộ trước đó của của Thaco, KIA EV6 sẽ được bán ra vào khoảng quý II/2022. Tuy nhiên, tình trạng khan hiếm chip và linh kiện toàn cầu khiến kế hoạch bán hàng được dời lại cuối năm nay.
Đến tháng 4/2022, Tập đoàn Thành Công và Hyundai Motor cũng giới thiệu xe điện Ioniq 5 với mục tiêu mang lại trải nghiệm sớm cho khách hàng và thị trường. TC Group cho biết, sau khi chào bán Ioniq 5, hãng sẽ mở bán tiếp mẫu xe điện Ioniq 6 và Ioniq 7 trong thời gian tới.
Mercedes-Benz Việt Nam công bố sẽ giới thiệu xe điện Mercedes-EQ đến thị trường trong nước. Ông Brad Kelly, Tổng Giám đốc Mercedes-Benz Việt Nam cho biết, Mercedes-Benz EQS sẽ chính thức được trình làng tại Triển lãm Ô tô Việt Nam vào tháng 10 và bắt đầu bàn giao tới khách hàng vào khoảng cuối năm nay, đánh dấu bước đi đầu tiên của MBV gia nhập vào thị trường xe điện Việt Nam.
Hoạt động ra mắt chủ yếu để nghiên cứu thị trường?
Những động thái giới thiệu, ra mắt liên tục của các hãng xe điện tại thị trường Việt Nam mở ra nhiều kỳ vọng cho sự phát triển của dòng phương tiện xanh. Dẫu vậy, ngoài VinFast đang sản xuất với số lượng lớn, tiến hành lắp đặt trạm sạc với mục tiêu phủ khắp cả nước, các hãng xe khác vẫn chưa có nhiều chuyển động đáng kể.
Các hãng xe chưa thực sự dấn thân vào thị trường xe điện dù vẫn ca ngợi thị trường đầy tiềm năng. Việc ra mắt các sản phẩm xe điện vì vậy mang tính biểu tượng nhiều hơn là sự quyết tâm thực sự.
Thực tế, việc các đơn vị trong nước công bố ra mắt hay giới thiệu xe điện thiên về hoạt động thăm dò thị trường nhiều hơn. Chẳng hạn nói về chiến lược phát triển các dòng xe điện, lãnh đạo TC Group và Hyundai Motor từng cho hay sẽ lắng nghe những phản hồi từ phía khách hàng, thị trường để tối ưu các phiên bản, hạ tầng trạm sạc trước khi đi vào sản xuất và phân phối trong thời gian sớm nhất. Thời gian cho các bước này chưa được đại diện hãng xe thông tin chi tiết.
Tìm hiểu thị hiếu người dùng và chuẩn bị hạ tầng cho xe điện như cách đại diện TC Motor nói, là 2 bước quan trọng mang tính căn cơ cho phương tiện xanh. Tuy nhiên, đây cũng là 2 cản trở lớn nhất cho xe điện hiện nay..
Nhiều vướng mắc khó tháo gỡ
Người tiêu dùng Đông Nam Á nói chung, Việt Nam nói riêng vẫn quyết định phương tiện dựa trên chi phí nhiên liệu. Tuy nhiên, ngay cả khi giá điện và giá xăng dầu ngang nhau, thì 71% người được hỏi cho biết họ vẫn chọn xe xăng, theo một khảo sát của Deloitte.
Dù được biết đến với hình ảnh bảo vệ môi trường, thì xe điện suy cho cùng vẫn là một phương tiện di chuyển. Tiến sĩ, chuyên gia ô tô Khương Quang Đồng nhìn nhận, tại Việt Nam, phát triển xe điện không dễ bởi loại phương tiện này chưa đa dụng để đáp ứng đầy đủ nhu cầu của người Việt.
Chuyên gia này phân tích, ở châu Âu hay châu Mỹ, xe điện phát triển nhanh vì chủ yếu được dùng trong thành phố và thường những người sử dụng xe điện đã có một đến hai chiếc xe sử dụng động cơ đốt trong. Còn tại Việt Nam, gia đình có hơn một xe rất ít, người mua xe mong muốn chiếc xe có thể di chuyển được trên quãng đường xa, từ tỉnh này sang tỉnh khác…Vì vậy xe điện, với đặc thù mỗi lần sạc pin chỉ chạy được trung bình 200 km, hiện tại chưa phải là lựa chọn ưu tiên của hầu hết người tiêu dùng trong nước.
Tiến sĩ Khương Quang Đồng cũng nhận định hạ tầng, cụ thể là hệ thống trạm sạc, là một vấn đề lớn của xe điện. Theo chuyên gia này, hiện mới chỉ có VinFast đầu tư trạm sạc công cộng nhưng để có một mạng lưới phủ khắp cả nước, một hãng là không đủ.
Để phổ cập xe điện, VinFast đặt mục tiêu lắp 150.000 cổng sạc phủ khắp 63 tỉnh, thành trong năm nay. Ảnh: VOV
“Chúng ta có kêu gọi người dân sử dụng xe điện, trợ cấp cho họ khi mua xe mà không có đủ trạm sạc thì cũng bằng không. Có rất ít hãng bán xe điện ở Việt Nam, tôi nghĩ là vì họ nhận thấy thị trường chưa hội đủ những điều kiện cần để họ tìm cách bán xe ở đây”, tiến sĩ nói.
Đồng quan điểm, Phó Chủ tịch Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) Hiroyuki Ueda cũng chia sẻ, mạng lưới trạm sạc là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng tới quyết định của người tiêu dùng trong việc chọn dòng xe điện.
“Hiện tại, Việt Nam chưa có hạ tầng hệ thống trạm sạc, chưa có tiêu chuẩn cho trạm sạc và cũng chưa có nhà cung cấp trạm sạc trong khi trên thế giới hiện đang áp dụng nhiều tiêu chuẩn trạm sạc khác nhau. Do vậy, trước mắt, Việt Nam cần có tiêu chuẩn cho trạm sạc và đảm bảo trạm sạc nhanh có thể sử dụng được cho xe điện của tất cả các thương hiệu, đáp ứng cho các dòng xe mà các hãng có thể cung cấp ra thị trường Việt Nam. Đồng thời cần có chính sách khuyến khích đầu tư sản xuất cung cấp trạm sạc”, TTXVN dẫn lời chuyên gia VAMA.
.png "Chuyên gia kỳ cựu Ed Yardeni: Một khi FED cắt giảm lãi suất trong mùa hè, thị trường này sẽ rung chuyển")
