Ngành tôm Việt Nam dự báo gặp nhiều khó khăn trong năm 2023

Ngày 3/3, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NNPTNT) phối hợp UBND tỉnh Sóc Trăng tổ chức hội nghị phát triển ngành tôm năm 2023.

Theo Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết: xuất khẩu tôm năm 2022 đạt mức kỷ lục là nhờ vào đơn hàng gối từ năm 2021 do Covid-19 bị đình lại, giá tôm tăng, nỗ lực lớn của các doanh nghiệp trong bối cảnh nhiều khó khăn. Xuất khẩu tôm của Việt Nam năm 2022 sang 108 thị trường, thay vì 103 thị trường như năm 2021, trong đó xuất khẩu sang 9 thị trường chính chiếm hơn 97% tổng giá trị.

Tại hội nghị ông Trương Đình Hoè, Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam cho biết: Xuất khẩu tôm trong năm 2023 sẽ rất khó khăn, khả năng nhu cầu thị trường chỉ phục hồi bắt đầu từ quý II, thế nhưng xu hướng giá sẽ thấp hơn năm 2022.

Cụ thể, kim ngạch xuất khẩu tôm của nước ta trong tháng 1/2023 chỉ đạt 169,134 triệu USD, giảm 46% so với cùng kỳ năm ngoái. Giá tôm trên thế giới giảm dần từ giữa năm 2022 và dự báo sẽ tiếp tục giảm khi nguồn cung tăng lên khoảng 6 triệu tấn.

“Ngành tôm nước ta cũng đang phải đối diện với thách thức cạnh tranh mạnh hơn từ các nước bạn như: Ecuador và Ấn Độ. Năm 2023, dự kiến Ecuador sẽ có sản lượng 1,5 triệu tấn tôm thẻ chân trắng, con số này cao gấp hơn 2 lần sản lượng của Việt Nam là 700.000 tấn. Đây là yếu tố giúp lợi thế nghiêng về phía Ecuador khi có nguồn cung dồi dào, chưa kể nước bạn có lợi thế về vị trí địa lý, chi phí sản xuất thấp… Trong khi đó, giá tôm nguyên liệu trong nước lại có xu hướng tăng, dẫn đến khả năng huy động nguyên liệu cho chế biến xuất khẩu tôm càng thêm khó khăn”, ông Trương Đình Hoè cho biết thêm.

Nhiều dự báo cho rằng, nền kinh tế thế giới nhiều khả năng sẽ rơi vào suy thoái trong năm nay, theo đó bức tranh xuất khẩu thủy sản nói chung, con tôm nói riêng của Việt Nam sẽ khó có thể cải thiện nhanh trong những tháng đầu năm 2023.

Với thị trường châu Âu, do nền kinh tế khu vực này tiếp tục khó khăn nên xuất khẩu tôm sang đây không được đánh giá tích cực trong năm 2023.

Ngoài ra, với lượng tồn kho còn lớn, nhập khẩu tôm của Mỹ chưa thể phục hồi trong nửa đầu năm nay. Nhu cầu vẫn sẽ tập trung nhiều hơn vào tôm size nhỏ, lợi thế nghiêng về Ecuador vì nguồn cung dồi dào hơn và lợi thế về vị trí địa lý.

Một cái khó nữa là hiện nay tất cả lô hàng đều phải có truy xuất nguồn gốc nhưng việc cấp mã số cơ sở nuôi hiện vẫn đạt rất thấp… Nguy cơ đang bủa vây ngành tôm trong giai đoạn này nếu chúng ta không có giải pháp kịp thời và hữu hiệu.

Ngoài ra, việc tăng giá một số vật tư đầu vào như con giống, thức ăn... gần đây cũng là trở ngại lớn đối với ngành tôm nước ta. Hơn thế nữa, thời tiết cũng không ủng hộ, luôn có mưa trái mùa, biên độ nhiệt ngày và đêm lớn. Tình hình dịch bệnh, nhất là bệnh EHP chưa có giải pháp ngăn chặn rõ ràng cũng là một trong những thách thức không nhỏ. Đầu vào tăng, cộng thêm dịch bệnh khiến tỷ lệ nuôi thành công thấp, theo đó giá thành sản xuất sẽ càng cao, sức cạnh tranh sẽ càng giảm đi.

Bên cạnh đó, ngành thủy sản còn chịu ảnh hưởng bởi những tác động khác như: khủng hoảng kinh tế toàn cầu, giá xăng dầu tăng, giá vật tư đầu vào cũng tăng cao, chất lượng con tôm giống chưa đảm bảo, dịch bệnh trên tôm có dấu hiệu tăng trở lại… Do đó, dự báo năm 2023, người nuôi tôm và doanh nghiệp sẽ gặp nhiều khó khăn hơn.