Trung Quốc ra mắt robot tí hon, trọng lượng chỉ 1,5 kg nhưng làm được điều "không tưởng", bỏ xa công nghệ Mỹ trong một lĩnh vực quan trọng

Robot này, được phát triển bởi các nhà nghiên cứu tại Đại học Beihang (Bắc Kinh), sử dụng các bộ truyền động kim loại thông minh. Chúng chuyển đổi áp suất nước cực lớn thành động lực, cho phép robot bơi, lướt và bò qua vực sâu 10,7 km của rãnh Mariana. 

Giáo sư Wen Li, trưởng nhóm nghiên cứu dự án tại Đại học Beihang, cho biết trong một bài báo đăng trên trang web của trường vào ngày 20/3: "Ở độ sâu 10 km, áp suất (tương đương 1.000 atm) giống như một robot phải gánh trọng lượng của một tảng băng trôi".

Nhóm nghiên cứu đã phát triển robot biển sâu này với bộ truyền động mềm kích thước chỉ tính bằng centimet, được thiết kế bằng hợp kim nhớ hình (SMA) dạng ống kín. Công nghệ này không chỉ giúp robot di chuyển dưới áp suất lớn mà còn hỗ trợ cánh tay robot của tàu lặn thực hiện các nhiệm vụ dưới nước khác nhau. Robot mini biển sâu được triển khai để bơi vào rãnh Mariana.

Thành tựu này, được nêu chi tiết trong một nghiên cứu mang tính bước ngoặt trên tạp chí Science Robotics tuần trước, cho thấy khoảng cách ngày càng lớn giữa Bắc Kinh và Washington. Trong khi Trung Quốc đã hoàn thành 246 lần lặn biển sâu chỉ riêng trong năm 2024 – nhiều hơn tất cả các quốc gia khác cộng lại – thì Mỹ vẫn đang phụ thuộc vào các tàu lặn đã cũ như Alvin 61 tuổi, với độ sâu tối đa chỉ 6.500 mét.

Robot này đánh dấu một bước tiến vượt bậc của Trung Quốc trong khám phá biển sâu. Khác với các tàu lặn truyền thống cần lớp vỏ chịu lực cồng kềnh, thiết kế nhẹ nhàng này tận dụng điều kiện khắc nghiệt của rãnh để tạo lợi thế, biến áp suất thành nguồn năng lượng. Bài báo nhấn mạnh rằng khả năng di chuyển trên đáy rãnh – vượt xa tầm với của các thiết bị tiên tiến nhất của Hải quân Mỹ – đã đưa Trung Quốc lên vị trí dẫn đầu trong lĩnh vực khám phá đại dương.

Interesting Engineering tiết lộ thêm rằng robot này, lấy cảm hứng từ cách di chuyển của cá dơi, dài chỉ 50 cm và nặng 1,5 kg. Trong các thử nghiệm thực địa trên tàu lặn có người lái của Trung Quốc, robot đã thể hiện sự linh hoạt khi bơi với tốc độ 5,5 cm/giây và bò trên mặt cát với tốc độ 3 cm/giây. Các thử nghiệm ở độ sâu 10.600 mét xác nhận độ bền của robot, khi nó được thu hồi nguyên vẹn sau khi chịu áp suất 110 triệu pascal – tương đương một tấn đè lên móng tay cái.

Theo Mashable, nhóm Beihang còn phát triển một tay gắp mềm, được thử nghiệm tại độ sâu 3.400 mét, có thể nhẹ nhàng thu thập các mẫu sinh vật biển như sao biển và nhím biển. Tiến bộ này gợi ý rằng robot có thể cách mạng hóa nghiên cứu biển sâu bằng cách giảm thiểu tác động sinh thái trong khi thu thập dữ liệu từ những khu vực trước đây không thể tiếp cận.

Theo China Daily, nhóm Beihang đang hướng tới việc cải thiện độ bền và hiệu suất của robot để hỗ trợ các ứng dụng như khai thác tài nguyên biển, khảo cổ dưới nước và giám sát môi trường. Với biển sâu chứa đựng nguồn tài nguyên chưa khai thác và bí mật sinh thái rộng lớn, những bước tiến của Trung Quốc trong lĩnh vực robot có thể định hình lại hiểu biết toàn cầu về vùng biên giới này.

Trong khi đó, Mỹ – từng là tiên phong trong khám phá đại dương – đang đối mặt với thách thức để bắt kịp. Một bài viết trên Science News từ đầu năm nay chỉ ra rằng, dù các kỹ sư Mỹ đã phát triển robot mềm lấy cảm hứng từ sinh vật biển sâu như cá ốc sên, nhưng chưa thiết bị nào sánh được độ sâu mà công nghệ mới nhất của Trung Quốc đạt tới.