[Podcast] Tài chính tuần qua: Ngân hàng Trung ương toàn cầu đối phó với lạm phát và suy thoái

Thị trường tài chính toàn cầu phản ứng mạnh mẽ sau khi Fed nâng lãi suất lên mức cao nhất từ khủng hoảng tài chính năm 2008. Giá xăng dầu giảm xuống mức thấp nhất trong năm. Nghị định mới thắt chặt quy định về trái phiếu doanh nghiệp. Và một số thông tin nổi bật về các doanh nghiệp sẽ có trong bản tin tuần này.

Fed nâng lãi suất lên mức cao nhất sau khủng hoảng tài chính năm 2008, thị trường tài chính toàn cầu phản ứng mạnh mẽ

Ngày 21/9 Cục Dự trữ Liên Bang Mỹ (Fed) đã nâng lãi suất thêm 0,75 điểm phần trăm lần thứ ba liên tiếp. Lãi suất chuẩn qua đêm đang ở mức 3% - 3,25%, cao nhất kể từ sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008.  

Báo cáo chỉ số giá tiêu dùng tháng 8 cho thấy lạm phát gần như không được cải thiện bất chấp việc Fed thắt chặt chính sách tài chính. 

Fed dự báo sẽ tăng lãi suất lên 4,4% trong năm nay và đạt 4,6% trong năm 2023, nhằm kiềm chế lạm phát đang ở mức cao nhất 4 thập kỷ. Dù điều này có thể khiến nền kinh tế chậm lại và tỷ lệ thất nghiệp tăng cao.

Fed chấp nhận trả những cái giá “đau đớn”, gia tăng rủi ro suy thoái kinh tế, để đưa lạm phát trở lại mục tiêu 2%.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tăng lãi suất lần đầu tiên trong 2 năm

Sau thông báo tăng lãi suất của Fed, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu Ngân hàng Nhà nước (NHNN) nghiên cứu tăng lãi suất điều hành, huy động nhưng giữ ổn định mặt bằng lãi suất cho vay. Ưu tiên hàng đầu là ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát. 

Trước làn sóng tăng lãi suất của các Ngân hàng Trung ương trên thế giới, ngày 22/9, lần đầu tiên Việt Nam tăng lãi suất điều hành trong 2 năm qua. Các mức lãi suất được điều chỉnh tăng tối đa tới 1 điểm % so với quy định cũ cách đây 2 năm.

Việc NHNN tăng lãi suất điều hành sẽ nhanh chóng dẫn tới lãi suất huy động của các ngân hàng tăng theo. Nếu lãi suất cho vay bị kiểm soát, các ngân hàng thương mại sẽ đối mặt với khó khăn khi biên lợi nhuận bị thu hẹp. 

Chứng khoán Việt Nam lao dốc sau thông báo của Fed

Chứng khoán Mỹ giảm điểm 3 phiên liên tiếp sau thông tin Fed tăng lãi suất. Thị trường chứng khoán toàn cầu chìm trong sắc đỏ. VN-Index đang có những diễn biến đồng pha với chứng khoán thế giới. 

Mở cửa phiên giao dịch sáng ngày 22/9, chỉ số VN-Index lập tức giảm gần 13 điểm, trượt khỏi mốc 1.200 điểm. Tình hình đã đảo ngược vào phiên chiều, VN-Index hồi phục nhanh chóng và đóng cửa ở mức 1,214.7 điểm, tăng 4 điểm so với giá tham chiếu. 

Trước đó, ngày 21/9, khối lượng giao dịch đạt trên sàn HoSE đạt gần 392 triệu cổ phiếu, mức thấp nhất kể từ tháng 11/2020. 

VN-Index đóng cửa phiên giao dịch tuần này ở mức 1.203,3 điểm, giảm 30,7 điểm so với đầu tuần, tương đương 2,5%. Khối lượng giao dịch duy trì ở mức thấp và khối ngoại tiếp tục bán ròng mạnh. 

Giá USD lập kỷ lục mới

Chỉ số Dollar Index (đo lường đồng tiền Mỹ với 6 đồng tiền chủ chốt) tăng 1%, đạt mức cao nhất trong hai thập kỷ sau khi Fed tăng lãi suất. Từ đầu năm đến nay, giá trị đồng USD đã tăng hơn 16% - mức tăng cao nhất trong 50 năm. 

Trong phiên giao dịch ngày 23/9, chỉ số Dollar Index đã tụt khỏi đỉnh trong bối cảnh các ngân hàng trung ương trên thế giới đồng loạt tăng lãi suất. 

Ngày 23/9, NHNN niêm yết tỷ giá trung tâm ở mức 23.324 đồng, phiên tăng thứ hai liên tiếp với tổng mức tăng 23 đồng. Sở giao dịch NHNN giữ nguyên giá bán 23.700 đồng/USD và để trống giá mua. 

Tại Diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam năm 2022, chuyên gia cho rằng Việt Nam phải giữ được ổn định tỷ giá để tránh lạm phát. Theo số liệu của Công ty chứng khoán ACBS, NHNN đã bán hơn 20 tỷ USD giúp tỷ giá ổn định. Do đó, quỹ dự trữ ngoại hối quốc gia giảm từ hơn 110 tỷ USD về dưới 90 tỷ USD. 

Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng khẳng định đồng tiền Việt Nam vẫn thuộc nhóm ít mất giá nhất so với khu vực và thế giới.

Giá vàng bật tăng từ đáy

Sau thông báo của Fed, giá vàng xuống mức thấp nhất 2 năm tại 1.656 USD/ounce nhưng bật tăng 1% lên hơn 1.685 USD/ounce chỉ trong một giờ. Tuy nhiên, mức giá này không duy trì được lâu.  

Giá vàng trong nước ngày 23/9 giảm khoảng 10.000 - 50.000 đồng/lượng, gần như đi ngang và chưa có thêm tín hiệu tích cực để phục hồi trong tuần này.

Giá xăng dầu giảm xuống mức thấp nhất trong năm

Ngày 21/9, giá xăng dầu đã điều chỉnh giảm về mức thấp nhất kể từ đầu năm nay. So với giai đoạn cao điểm cuối tháng 6, giá xăng đã thấp hơn khoảng 10.000 đồng/lít; giá dầu diesel cũng giảm hơn 7.000 đồng/lít.

Đầu phiên giao dịch ngày 22/9, giá dầu tăng hơn 2 USD/thùng do lo ngại về đợt huy động quân đội của Nga, trước khi giảm hơn 1 USD/thùng do đồng USD tăng mạnh và nhu cầu xăng của Mỹ giảm.

Giá dầu đang có tín hiệu tăng trở lại do lo ngại nguồn cung dầu Nga thắt chặt và dấu hiệu nhu cầu phục hồi tại Trung Quốc.

Nghị định mới thắt chặt quy định về trái phiếu doanh nghiệp

Ngày 16/9, Nghị định 65/2022/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 153/2020/NĐ-CP về trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ đã chính thức được ban hành, với một số thay đổi chính sau đây: 

- Bổ sung quy định nhà đầu tư chuyên nghiệp phải nắm giữ danh mục ít nhất 2 tỷ đồng và duy trì con số này bình quân trong 180 ngày liền kề.

- Quy định chặt chẽ về việc báo cáo và công bố thông tin minh bạch và rõ ràng. Đặc biệt, quy định liên quan đến quyền biểu quyết và tỷ lệ thông qua tối thiểu 65% tổng số trái phiếu đang lưu hành giúp các trái chủ chủ động nắm bắt thông tin về doanh nghiệp và dự án mà mình đang đầu tư.

- Doanh nghiệp được phát hành trái phiếu để cơ cấu lại nợ nhưng hồ sơ chào bán và phương thức phát hành được yêu cầu cao hơn. 

- Áp dụng xếp hạng tín nhiệm bắt buộc với một số trường hợp.

Tại Diễn đàn Kinh tế - Xã hội 2022, Phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà cho rằng cần khơi thông đầy đủ các kênh dẫn vốn cho nền kinh tế gồm cổ phiếu, trái phiếu, đầu tư công, nguồn vốn đầu tư nước ngoài.

Nghị định được kỳ vọng sẽ góp phần tháo gỡ khó khăn và khai thông dòng vốn từ kênh trái phiếu cho các hoạt động kinh tế - xã hội.

Một số thông tin nổi bật về doanh nghiệp

EVN lỗ nặng sau 5 năm liên tục tăng trưởng 

Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) vừa công bố báo cáo tài chính hợp nhất 6 tháng đầu năm 2022 với kết quả lỗ sau thuế gần 16.600 tỷ đồng. Đây là lần đầu EVN ghi nhận mức lợi nhuận âm sau 5 năm tăng trưởng liên tục.

Dù doanh thu bán hàng tăng 9.600 tỷ đồng so với cùng kỳ năm ngoái nhưng giá vốn bán hàng của doanh nghiệp tăng đến 225.440 tỷ đồng do giá nhiên liệu đầu vào sản xuất điện như than, dầu, khí,... tăng đột biến, ảnh hưởng từ xung đột Nga - Ukraine. 

Hoàng Anh Gia Lai mua lại trái phiếu trước hạn

Hoàng Anh Gia Lai vừa công bố sẽ mua trước hạn 605 tỷ đồng trái phiếu đã phát hành cho Ngân hàng BIDV từ tháng 10/2016. Giá trị toàn bộ lô trái phiếu là 6.600 tỷ đồng - giá trị ghi nhận 5.876 tỷ đồng. 

Công ty lấy khoản tiền đã cho HAGL Agrico vay trong nhiều năm để trả nợ trước hạn cho BIDV. Nhờ đó, số tiền Nhóm HAGL Agrico nợ HAGL giảm từ 2.109 tỷ đồng xuống còn hơn 1.500 tỷ đồng.

Sau khi mua lại trái phiếu, HAGL vẫn nợ BIDV gần 5.300 tỷ đồng (chưa tính lãi vay). Như vậy, nguồn tiền HAGL có thể thu về từ Nhóm HAGL Agrico không thể đủ để công ty thanh toán khoản nợ còn lại cho BIDV. 

Một số công ty chứng khoán bị xử phạt vi phạm hành chính

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước vừa công bố thông tin về việc xử phạt đối với một số công ty chứng khoán do vi phạm trong tư vấn phát hành trái phiếu riêng lẻ, cho khách hàng ký quỹ vượt sức mua.

Khoản tiền bị phạt của các công ty chứng khoán do vi phạm nội dung trên cụ thể như sau:

- Chứng khoán Tiên phong bị xử phạt 250 triệu đồng.

- Chứng khoán An Bình bị xử phạt 250 triệu đồng, phạt thêm 60 triệu đồng do báo cáo tài liệu không đúng thời hạn.

- Chứng khoán VPS bị xử phạt 125 triệu đồng, phạt thêm 60 triệu đồng do bố trí người chưa có chứng chỉ hành nghề chứng khoán thực hiện nghiệp vụ, vị trí yêu cầu phải có chứng chỉ hành nghề chứng khoán.