Kiến nghị buộc thanh toán qua ngân hàng trong giao dịch bất động sản

Cụ thể, HoREA Kiến nghị quy định việc thanh toán trong giao dịch kinh doanh bất động sản phải qua ngân hàng để làm tăng tính minh bạch của thị trường bất động sản, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên, chống thất thu ngân sách nhà nước và góp phần phòng, chống rửa tiền trong lĩnh vực bất động sản. 

Trước đó, HoREA đã nhiều lần đề nghị quy định này do nhận thấy thị trường bất động sản nước ta vẫn còn thói quen thanh toán bằng tiền mặt (vàng, ngoại tệ), nên chưa đảm bảo được tính minh bạch, thậm chí có trường hợp giá mua bán, giá thuê, giá thuê mua nhà ở ghi trong hợp đồng thấp hơn rất nhiều so với giá giao dịch thật nên chưa đảm bảo được quyền và lợi ích hợp pháp của các bên khi có tranh chấp, hoặc có thể làm cho ngân sách nhà nước bị thất thu. 

Hơn nữa, nước ta đã tham gia Công ước của Liên Hiệp quốc về phòng, chống rửa tiền và để thực hiện Luật Phòng, chống rửa tiền 2012, Chính phủ đã ban hành Nghị định 116/2013/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Phòng chống rửa tiền, nên việc quy định thanh toán trong giao dịch kinh doanh bất động sản phải qua ngân hàng là rất cần thiết. 

Hiệp hội nhận thấy, nội dung khoản 1 Điều 16 Luật Kinh doanh bất động sản 2014 về “thanh toán trong giao dịch bất động sản” quy định "Việc thanh toán trong giao dịch bất động sản do các bên thỏa thuận trong hợp đồng và phải tuân thủ quy định của pháp luật về thanh toán” cần được hướng dẫn thi hành tại Nghị định 02/2022/NĐ-CP với quy định việc thanh toán trong giao dịch kinh doanh bất động sản phải qua ngân hàng để làm tăng tính minh bạch của thị trường bất động sản.

Ngoài ra, Hiệp hội cũng kiến nghị bổ sung quy định về “đặt cọc” trong các Hợp đồng kinh doanh bất động sản để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người mua, thuê, thuê mua bất động sản. 

Hiện nay, Luật Kinh doanh bất động sản 2014 không quy định điều chỉnh, quản lý hành vi giao kết “đặt cọc” trong kinh doanh bất động sản, huy động vốn bán bất động sản hình thành trong tương lai xảy ra trước thời điểm ký Hợp đồng kinh doanh bất động sản, mà hành vi “đặt cọc” chỉ được quy định tại khoản 1 Điều 328 Bộ Luật Dân sự 2015.

Do Luật Kinh doanh bất động sản 2014 không quy định về hành vi “đặt cọc”, trong lúc Bộ Luật Dân sự 2015 lại không giới hạn giá trị “đặt cọc” nên đã dẫn đến có trường hợp bên bán, bên huy động vốn đã lừa đảo, chiếm đoạt tài sản gây thiệt hại cho khách hàng, nhà đầu tư làm ảnh hưởng xấu đến trật tự, an toàn xã hội.   

Hiện nay, Điều 6 Nghị định 02/2022/NĐ-CP quy định về “Hợp đồng kinh doanh bất động sản” với Phụ lục kèm theo 08 loại Hợp đồng “mẫu”, nhưng chưa quy định về “đặt cọc” trong các Hợp đồng “mẫu” nên rất cần thiết bổ sung quy định về “đặt cọc”.   

Cũng trong góp ý lần này, HoREA kiến nghị sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 11/2013/NĐ-CP như điểm a khoản 7 Điều 4, Điều 35; Kiến nghị sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 18 Nghị định số 99/2015/NĐ-CP đã được sửa đổi, bổ sung tại khoản 5 Điều 1 Nghị định số 30/2021/NĐ-CP; Kiến nghị sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 5 Nghị định số 100/2015/NĐ-CP đã được sửa đổi, bổ sung tại khoản 4 Điều 1 Nghị định số 49/2021/NĐ-CP.