Đầu tư trái phiếu doanh nghiệp cần phải chú ý những gì?

Nội dung chính

• Trái phiếu phát hành ra công chúng có điều khoản phát hành rất chặt chẽ, rủi ro thấp hơn nhiều so với trái phiếu phát hành riêng lẻ.
•  Người gửi tiền ngân hàng luôn là đối tượng được ưu tiên bảo vệ, trong khi người mua trái phiếu sẽ phải chịu rủi ro cho khoản đầu tư của mình.
• Khi lựa chọn trái phiếu để đầu tư, cần quan tâm đến bản thân dự án, doanh nghiệp phát hành và tài sản đảm bảo.

Tránh nhầm lẫn giữa gửi tiền và mua trái phiếu hoặc giữa các loại trái phiếu

Sau thời gian trầm lắng, trái phiếu doanh nghiệp đã bắt đầu sôi động trở lại sau những động thái tháo gỡ khó khăn từ các cơ quan chức năng. Trong quý I/2023, có hơn 24.000 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp được phát hành. Trong tình hình thị trường chứng khoán “lình xình” - trái phiếu doanh nghiệp lại tiếp tục nhận được sự quan tâm dù vẫn còn không ít e dè. 

Theo ông Phan Lê Thành Long - CEO AFA Group, khi có ý định đầu tư trái phiếu, nhà đầu tư cần phân biệt rõ hai loại: trái phiếu phát hành ra công chúng và trái phiếu phát hành riêng lẻ. 

Trái phiếu phát hành ra công chúng có điều khoản phát hành rất chặt chẽ, nhưng loại này chỉ chiếm tỷ trọng khoảng 5%, còn 95% còn lại là trái phiếu phát hành riêng lẻ. Tuy nhiên, loại trái phiếu phát hành riêng lẻ này lại đang bị “lách luật” để bán cho người dân, nên người mua trái phiếu này đang chịu rủi ro. 

“Trái phiếu phát hành ra công chúng được coi là IPO, điều khoản phát hành và giám sát rất chặt chẽ, được niêm yết. Nhà đầu tư không chuyên có thể mua những trái phiếu như vậy, còn trái phiếu phát hành riêng lẻ thì chỉ nên dành cho nhà đầu tư chuyên nghiệp, điều này đã được quy định trong luật” - ông Long chia sẻ.

Chuyên gia này cho rằng, nhà đầu tư cần có hiểu biết nhất định thì mới nên rót tiền vào trái phiếu. Mặc dù trên lý thuyết, trái phiếu là loại hình đầu tư ít rủi ro hơn cổ phiếu, nhưng theo ông Long, giai đoạn vừa qua trái phiếu doanh nghiệp còn ẩn chứa nhiều rủi ro hơn cổ phiếu. 

“Cổ phiếu có thể chỉ lỗ 70%, nhưng trái phiếu trong một số trường hợp không cẩn thận có thể mất hết, mà còn mất thêm công đòi’ - CEO AFA Group cảnh báo.

Ông Long cũng lưu ý thêm rằng cần phân biệt giữa việc gửi tiết kiệm ngân hàng và mua trái phiếu ngân hàng. Sự sụp đổ của Ngân hàng SVB (Mỹ) vừa rồi cũng là một ví dụ cho thấy, trong các biến động tài chính, quyền lợi của người gửi tiền sẽ luôn được ưu tiên, vì đây là đối tượng nhạy cảm nhất, cần bảo vệ, ví dụ như người lớn tuổi về hưu. Trong khi đó, người đầu tư trái phiếu ngân hàng sẽ phải chịu rủi ro cho khoản đầu tư của mình.

Quan tâm gì khi lựa chọn trái phiếu để đầu tư?

Ông Phan Lê Thành Long chỉ ra những chỉ ra 3 yếu tố nhà đầu tư cần phân tích khi lựa chọn  trái phiếu.

Thứ nhất là bản thân dự án, thứ hai là doanh nghiệp phát hành và thứ ba là tài sản đảm bảo. 

Cụ thể hơn, khi phân tích về doanh nghiệp, theo CEO AFA Group, nhà đầu tư cần quan tâm đến cấu trúc vốn, hệ số nợ của công ty, chỉ số nợ vay ròng trên EBITDA (Debt/EBITDA), khả năng tạo ra dòng tiền, và tình hình chung của ngành nghề mà doanh nghiệp đang hoạt động. 

Chỉ số Nợ vay ròng/EBITDA là một chỉ số quan trọng mà nhà đầu tư cần lưu ý. Chỉ số này đo lường mức độ đòn bẩy tài chính và đánh giá khả năng tạo tiền để trả nợ cả gốc lẫn lãi vay, cho thấy công ty cần bao nhiêu thời gian để trả hết nợ với mức EBITDA hiện tại. Tỷ lệ Nợ vay ròng/EBITDA thấp chứng tỏ doanh nghiệp không vay nhiều và có khả năng cao trong việc thanh toán nợ và ngược lại.

*EBITDA: Lợi nhuận trước thuế, lãi vay và khấu hao - là chỉ số phản ánh lợi nhuận hoạt động thực sự của một doanh nghiệp, loại bỏ ảnh hưởng của lãi vay, khấu hao và thuế thu nhập doanh nghiệp. 

Nhận định của ông Phan Lê Thành Long được chia sẻ tại chương trình Đi theo dòng tiền: Ngân hàng được mua trái phiếu doanh nghiệp và cơ cấu thời hạn trả nợ. Bạn đọc có thể xem toàn bộ chương trình tại đây.