"Sốt ruột" với tín dụng đen, Ngân hàng Nhà nước tung gói tín dụng 20.000 tỷ đồng lãi suất thấp cho công nhân

Đây là chương trình được phối hợp giữa Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và 2 công ty tài chính của HDBank và VPBank, theo đó mỗi ngân hàng triển khai gói 10.000 tỉ đồng.

Công nhân khó vay tiền từ ngân hàng

Thời gian qua, người nghèo khó tiếp cận được nguồn tín dụng chính thức mà chủ yếu vay nặng lãi qua các kênh trên thị trường tự do. Nhiều người dính bẫy tín dụng đen, trở thành con nợ bị khủng bố, bị đánh đập, thậm chí bị dọa giết.

Nhớ lại hồi năm 2019, chị Nguyễn Thị Thu (khu công nghiệp Bắc Thăng Long, Hà Nội) cho hay, do gia đình chỉ có mình chị có thu nhập, lương công nhân chỉ hơn 8 triệu đồng/tháng không đủ chi phí thuê nhà, cho con đi học, chồng thất nghiệp… nên chị đã vay ngoài (tín dụng đen) 20 triệu đồng với lãi suất 30%/tháng (tương đương với 360%/năm). Đến cuối năm chị tá hoả vì số lãi phải trả gấp mấy lần số gốc vay. Làm ăn chưa có lời, cuối năm, các đối tượng cho vay đã liên tục gọi điện thoại, đe doạ nếu không trả hết trong năm.

Tương tự chị Thu, anh Tống Văn Cường (công nhân tại KCN Tiên Sơn, Bắc Ninh) cũng do thiếu vốn cho vợ kinh doanh đã vay nặng lãi, mỗi tháng 15 triệu đồng gốc anh phải trả lãi 40%/tháng (tương đương 480%/năm). Sau đợt dịch Covid-19, kinh doanh hàng ăn thua lỗ, anh đã phải nhờ bố mẹ đẻ bán mảnh vườn ở quê trả cho chủ nợ.

Gói tín dụng 20.000 tỉ đồng với mức hỗ trợ lãi suất bằng 50% lãi suất thông thường do Ngân hàng Nhà nước chỉ định hai công ty tài chính của HDBank và VPBank là thông tin rất vui đến với người lao động thu nhập thấp. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, vấn đề quan trọng hiện nay là cần phải đẩy nhanh tốc độ triển khai của gói hỗ trợ này, sử dụng biện pháp công nghệ tạo điều kiện thuận lợi cho người vay tiếp cận nguồn vốn.

Ông Nguyễn Thành Phúc - Phó Tổng Giám đốc Công ty Tài chính VPBANK SMBC (FE CREDIT) mới đây trao đổi với báo chí cho biết, trong bối cảnh “tín dụng đen” đang len lỏi vào các khu công nghiệp ảnh hưởng lớn đến đời sống của người lao động, FE CREDIT đã quyết định triển khai gói vay có giá trị 10.000 tỉ đồng với lãi suất bằng 50% lãi suất các công ty tài chính đang cho vay nhằm hỗ trợ cho công nhân tại các khu công nghiệp tiếp cận được nguồn tài chính chính thống để tránh vướng vào hệ lụy của vay “tín dụng đen”.

Trong khi đó, HDBank cho biết sẵn sàng thực hiện triển khai gói hỗ trợ. Tuy nhiên, ông Nguyễn Đình Đức, Phó Tổng Giám đốc HD SAISON nhấn mạnh, HDBank không triển khai giải ngân trực tiếp, mà sẽ thông qua HD SAISON - công ty tài chính sở hữu mạng lưới dịch vụ rộng lớn nhất thị trường với hơn 23.000 điểm giao dịch tại 63 tỉnh, thành để thực hiện. Mạng lưới sẵn có cũng là lợi thế của HD SAISON khi thực thi chương trình này để giúp công nhân, người lao động ở các khu vực vùng sâu vùng xa tiếp cận dễ dàng hơn nữa các nguồn vốn vay ưu đãi.

Ông Nguyễn Đình Khang, Chủ tịch Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam thừa nhận, người lao động rất khó phân biệt đâu là công ty tài chính trá hình, trong khi một số công đoàn cơ sở ngại việc/nhiều thủ tục cho vay nên một số công ty tài chính chưa tiếp cận được công nhân.

"Thời gian tới, Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam và Ngân hàng Nhà nước sẽ có quy chế về việc các công ty tài chính xuống ký trực tiếp tại công đoàn địa phương hoặc khu công nghiệp", ông Khang nói.

Lộ trình triển khai

Có thể nói, đây là chủ trương hoàn toàn phù hợp với công nhân có thu nhập thấp mong muốn có thêm vốn để làm ăn. Tuy nhiên, gói hỗ trợ cho vay này khi nào được triển khai, triển khai ra sao cũng là mong mỏi lớn nhất của công nhân.

Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú cho biết, người lao động vay tiêu dùng có thời hạn 2 tháng đến tối đa 3 năm (tương ứng 70 triệu đồng) nhằm phục vụ tiêu dùng, sinh hoạt hằng ngày như đi chợ, đóng tiền học cho con… Nếu có nhu cầu lớn, các ngân hàng sẽ có các khoản vay có điều kiện khác.

Một chuyên gia ngân hàng cho rằng, cần xây dựng quy định thủ tục vay nhanh gọn, dễ dàng. Đồng thời có hai việc cần phải thực hiện để gói tín dụng hỗ trợ này phát huy được hiệu quả.

Theo đó phải xây dựng quy định thủ tục vay nhanh gọn, dễ dàng. Nếu thủ tục rườm rà, bắt phải chứng minh nhiều giấy tờ, chờ đợi lâu, người cần tiền gấp phải chạy đi vay nặng lãi. Vậy thì mục đích hỗ trợ người nghèo không có tác dụng.

Bên cạnh đó, phải cho vay đúng người để đảm bảo an toàn nguồn vốn. Người vay vốn phải đúng là người cần vốn chính đáng, đáp ứng nhu cầu thực sự của đời sống, sinh hoạt hoặc làm ăn. Nếu như người vay vốn để chơi cờ bạc, lô đề, ăn nhậu thì sẽ không có khả năng trả vốn và lãi, chương trình hỗ trợ vốn sẽ thất bại.

Về những băn khoăn này, ông Tú cho biết, Ngân hàng Nhà nước sẽ giám sát để sử dụng đúng mục đích, đảm bảo thu được nợ. Người công nhân vay được khoản tiền này cần sử dụng hiệu quả, đúng với nhu cầu chính đáng. Việc này cần sự hỗ trợ của các tổ chức công đoàn trong các nhà máy, xí nghiệp, khu công nghiệp. Kinh nghiệm giống mô hình Ngân hàng Chính sách xã hội đã áp dụng, khi nhiều tổ chức đoàn thể, chính trị cùng phối hợp triển khai các gói hỗ trợ thì hiệu quả cao, nợ xấu thấp.

"Gói tín dụng 20.000 tỉ đồng thực hiện hiệu quả thì sẽ có nhiều gói khác tiếp tục được triển khai, ngày càng nhiều công nhân lao động nghèo được tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi", ông Tú nhấn mạnh.

Các chuyên gia nhận định rằng, gói tín dụng 20.000 tỉ đồng thể hiện chính sách an sinh của Chính phủ, hỗ trợ người lao động tăng thêm thu nhập. Ngoài ra đây còn là một trong các giải pháp ngăn chặn các tổ chức hoạt động tín dụng đen làm ảnh hưởng đến đời sống của người công nhân.