Nga và Ukraine là hai nước chiếm 1/3 nguồn cung lúa mỳ toàn cầu.
Trong khi Nga là nước xuất khẩu phân bón chủ chốt còn Ukraine là nước xuất khẩu ngô và dầu hướng dương lớn.
Cuộc xung đột Nga – Ukraine đã gây ra cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu với giá ngũ cốc, dầu ăn, nhiên liệu và phân bón tăng vọt.
Kể từ khi xung đột Ukraine nổ ra vào ngày 24/2, các chuyến hàng ngũ cốc của Ukraine từ các cảng Biển Đen của nước này đã bị đình trệ và hơn 20 triệu tấn ngũ cốc bị mắc kẹt trong các kho chứa.
Kế hoạch của phương Tây nhằm hỗ trợ hoạt động xuất khẩu ngũ cốc vốn đang bị đình trệ của Ukraine, qua đó góp phần giải quyết cuộc khủng hoảng lương thực đang gia tăng trên toàn cầu.
Tại một hội nghị công đoàn diễn ra ở thành phố Philadelphia, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã nêu rõ: "Tôi đang hợp tác chặt chẽ với các đối tác châu Âu để đưa 20 triệu tấn ngũ cốc bị mắc kẹt trong các kho chứa tại Ukraine ra thị trường nhằm giúp làm hạ giá lương thực."
Các kho tạm chứa ngũ cốc trên biên giới Ukraine, kể cả ở Ba Lan được xây dựng theo kế hoạch, để Ukraine có thể vận chuyển ngũ cốc bằng đường sắt tới các kho này, tiếp đó các xe chở hàng của châu Âu vận chuyển ra biển và xuất khẩu ra các thị trường thế giới.
Ông Biden đã nhấn mạnh tiến trình này sẽ mất thời gian. Kể từ khi cuộc xung đột ở Ukraine bùng phát hồi tháng 2, khoảng 84 tàu nước ngoài hiện vẫn bị mắc kẹt tại các cảng của Ukraine, nhiều tàu trong số này chất hàng hóa là ngũ cốc trên tàu.
Hiện tại, Mỹ đang lên kế hoạch vận chuyển ngũ cốc của Ukraine bằng đường sắt nhung khổ đường ray của Ukraine khác so với khổ đường ray ở châu Âu. Do vậy, ngũ cốc của Ukraine cần phải được chuyển sang các tàu hỏa khác ở biên giới nước này.
Ukraine cho biết cách tốt nhất để xuất khẩu nhanh chóng ngũ cốc của nước này là vận chuyển qua Biển Đen.
Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đang nỗ lực làm môi giới về một thỏa thuận liên quan tới việc nối lại xuất khẩu của Ukraine qua biển Đen cũng như xuất khẩu lương thực và phân bón của Nga.
Đối với Nga, Moskva cho biết các lệnh trừng phạt của phương Tây đã làm gián đoạn xuất khẩu phân bón và xuất khẩu ngũ cốc của nước này.