Cụ thể, ông Bạch Khánh Nhựt - Phó Chủ tịch Vinacas lưu ý, thông tin có 100 container điều xuất khẩu sang Italia như thông tin ban đầu cần đính chính lại. Theo đó con số chính xác là 36 container hạt điều, trị giá 7,025 triệu USD (tương đương 162 tỷ đồng) của doanh nghiệp Việt Nam bị mất kiểm soát.
Giải thích về việc con số 100 container được đưa ra trước đó cũng xuất phát từ Vinacas, ông Bạch Khánh Nhựt cho biết đó là số liệu ký kết hợp đồng. Tuy nhiên có một số doanh nghiệp nhận thấy có dấu hiệu lừa đảo đã ngừng giao hàng, giữ hàng tại cảng trung chuyển, yêu cầu ngân hàng giữ lại bộ chứng từ và chỉ có 36 container trong số đó đã rời cảng trung chuyển đến Italia.
Chia sẻ thêm, ông Bạch Khánh Nhựt cho biết, Vinacas đã nhận đơn kêu cứu của 5 doanh nghiệp. Trong đó doanh nghiệp bị nặng nhất là 27 container, còn lại mỗi doanh nghiệp bị vài container.
Hiện các doanh nghiệp đang lo lắng về việc các lô hàng này sẽ cập cảng tại Italia trong tháng 3, trong khi cả doanh nghiệp và ngân hàng đều không biết bộ chứng từ gốc của các lô hàng ở đâu, mà bất cứ ai có chứng từ gốc đều có thể nhận hàng.
Sự việc nằm ngoài tầm kiểm soát của các doanh nghiệp nên đã làm đơn kêu cứu đến Vinacas để gửi văn bản đến cơ quan chức năng nhờ hỗ trợ. Hiện nay, Vinacas đã nhận được sự hỗ trợ rất tích cực của các cơ quan chức năng và các ngân hàng.
Đại diện Vinacas chia sẻ thêm, hãng tàu vận chuyển các container hạt điều này là Cosco đã trả lời là hãng tàu buộc phải làm theo thông lệ quốc tế. Nghĩa là ai có bộ chứng từ gốc thì hãng tàu sẽ phải giao hàng, nếu không sẽ bị khởi kiện.
Đại diện Vinacas nhận định đây là vụ lừa đảo lớn nhất trong ngành điều được ghi nhận. Trước đó, các vụ lừa đảo chỉ ở mức độ đơn lẻ.
Các doanh nghiệp xuất khẩu điều mong muốn các cơ quan chức năng Việt Nam tích cực hỗ trợ để chính quyền sở tại ở Italia ban hành lệnh hành chính trường hợp “khẩn cấp” để tạm thời giữ các lô hàng đang nằm tại cảng và sắp cập cảng, đồng thời các hãng tàu không giải phóng hàng cho người nhận có hồ sơ gốc mà chờ xác nhận từ doanh nghiệp chủ hàng tại Việt Nam.
Cũng theo đại diện Vinacas, những khách hàng mua điều tại Italia lần này đầu là khách hàng mới của doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam.
Các doanh nghiệp Việt Nam có được nhóm khách hàng này thông qua một công ty môi giới Kim Hạnh Việt có trụ sở tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Chủ của công ty môi giới Kim Hạnh Việt là một người Việt, quốc tịch Mỹ, đã có hơn 10 năm trong ngành và không có lịch sử xấu về môi giới.
Từ năm 2019 đến nay chủ doanh nghiệp này không về Việt Nam, nhưng thời gian này trùng với sự bùng phát của dịch Covid-19, nên không thể nhận định người này đã bỏ trốn như một số tin đồn thời gian qua.
Các doanh nghiệp Việt Nam chỉ nghi ngờ đây là vụ lừa đảo khi không nhận được chứng từ gốc của lô hàng và việc các hợp đồng xuất khẩu điều lần này đều được giao trong tháng 2, đây là thời điểm Tết nguyên đán nên khác với thông lệ hàng năm vẫn thực hiện.