Elon Musk 'thất sủng', CEO công ty 4.000 tỷ USD trở thành cầu nối mới giữa 2 nền kinh tế lớn nhất thế giới

Mùa hè năm 2018, hai chiếc Tesla màu đỏ tiến vào Trung Nam Hải - nơi đặt trụ sở của Ủy ban Trung ương Đảng và Văn phòng Chính phủ Trung Quốc. Khi xe đỗ trước Tử Quang Các, tỷ phú Elon Musk bước xuống để gặp Phó Chủ tịch nước Trung Quốc khi ấy - ông Vương Kỳ Sơn. 

Sau đó, Elon Musk viết trên mạng xã hội rằng ông đã có một cuộc trò chuyện “vô cùng thú vị về lịch sử, triết học và may mắn” với ông Vương.

Kể từ thời điểm đó, Bắc Kinh duy trì quan hệ với Elon Musk, đánh giá cao cam kết của Musk về hoạt động kinh doanh tại Trung Quốc bất chấp căng thẳng địa chính trị leo thang. Khi Elon Musk thiết lập mối quan hệ thân thiết với Tổng thống Mỹ Donald Trump vào đầu năm 2025, Bắc Kinh kỳ vọng Musk sẽ đóng vai trò như một tiếng nói lý trí tại Washington.

Tuy nhiên, khi mối quan hệ giữa ông Trump và Elon Musk có dấu hiệu rạn nứt, Bắc Kinh dường như đang chuyển trọng tâm sang một nhân vật mới có thể thay thế vai trò của Musk. Đó là CEO Jensen Huang của Nvidia.

Ông Huang đã gặp ông Trump cùng các nhà hoạch định chính sách tại Washington trong tháng này. Ông đạt được thỏa thuận cho phép Nvidia nối lại hoạt động bán chip H20 sang Trung Quốc. Trước đó vào tháng 4, chính quyền ông Trump đã đưa chip H20 vào danh sách hạn chế xuất khẩu.

Ông Huang đã công khai chỉ trích các biện pháp kiểm soát. Ông cho rằng Washington “sai lầm” khi cho rằng Trung Quốc không thể tự sản xuất chip phục vụ trí tuệ nhân tạo (AI). Ông nhấn mạnh điều quan trọng là phải để các chip của Mỹ vận hành các mô hình AI mã nguồn mở ở Trung Quốc như DeepSeek hay Qwen của Alibaba, thay vì nhường chỗ cho các đối thủ nội địa như Huawei.

Theo chuyên gia Lizzi Lee tại Trung tâm Phân tích Trung Quốc thuộc Viện Chính sách Xã hội châu Á – Bắc Kinh, các lãnh đạo doanh nghiệp được coi là lực lượng ôn hòa đối với các chính khách “diều hâu” tại Washington.

“Ông Jensen Huang được một số nhà phân tích Trung Quốc xem là cầu nối ưu ái của Bắc Kinh với Mỹ, kết hợp sức ảnh hưởng cá nhân với tầm quan trọng chiến lược”, bà nói.

Với vị thế là công ty giá trị nhất thế giới, Nvidia mang đến lợi ích kép cho cả Trung Quốc và Mỹ.

“Đối với ông Trump, thành công của Nvidia và đà tăng của thị trường chứng khoán là những chiến thắng mang tính chính trị, dù bản thân công ty vẫn là điểm nóng trong căng thẳng công nghệ Mỹ - Trung”, bà Lee nhận định. 

Tuy nhiên, không giống Tesla, Nvidia không phụ thuộc quá nhiều vào thị trường Trung Quốc. Ông Huang cũng không cần duy trì quan hệ mật thiết với quan chức chính phủ nước này. 

Tesla phụ thuộc nhiều vào Trung Quốc cả về sản xuất và tiêu thụ. Trong quý 1/2025, nhà máy Gigafactory Thượng Hải đã giao hơn 172.000 xe, chiếm hơn một nửa tổng số xe Tesla trên toàn cầu. Trong đó, Trung Quốc chiếm khoảng 40% doanh số.

Ngược lại, thị trường Trung Quốc chỉ đóng góp 13% doanh thu cho Nvidia trong năm tài chính gần nhất. Ngay cả trước khi các quy định kiểm soát xuất khẩu được áp dụng, thị phần của Trung Quốc cũng chỉ vào khoảng 25%.

Nvidia từ một công ty chip khiêm tốn  đã vươn lên mạnh mẽ sau làn sóng AI bùng nổ cuối năm 2022. Trước đó, công ty gần như nằm ngoài tầm ngắm của Bắc Kinh cho đến khi Mỹ ban hành lệnh hạn chế xuất khẩu chip tiên tiến sang Trung Quốc.

Kể từ đó, Nvidia và CEO Jensen Huang đã nhanh chóng xây dựng mối quan hệ gần gũi hơn với Bắc Kinh. Trong năm 2025, ông Huang đã đến Trung Quốc ba lần, trong đó có cuộc gặp với Bộ trưởng Thương mại Vương Văn Đào. Ông Vương bày tỏ hy vọng các tập đoàn đa quốc gia, bao gồm Nvidia, sẽ “cung cấp sản phẩm và dịch vụ chất lượng cao, đáng tin cậy cho khách hàng Trung Quốc”.

Theo Nikkei Asia