Tại hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách ngày 30/9, bà Lý Tiết Hạnh, Phó đoàn chuyên trách tỉnh Gia Lai cho biết Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi) có xu hướng chỉ quy định bảo hiểm với tiền gửi bằng đồng Việt Nam.
Theo dự thảo, tiền gửi được bảo hiểm là tiền đồng, được cá nhân gửi tại tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi dưới hình thức tiền gửi có kỳ hạn, không kỳ hạn, tiết kiệm, chứng chỉ tiền gửi và các hình thức tiền gửi khác. Quy định này giữ nguyên như hiện hành.
Bà Hạnh cho rằng quy định này sẽ hạn chế khả năng thu hút nguồn lực trong dân vào hệ thống ngân hàng. "Người dân có tâm lý không được bảo hiểm khi gửi các tài sản khác, ngoài tiền đồng. Cần bổ sung quy định bảo hiểm với ngoại tệ, vàng và các chứng chỉ tiền gửi để thu hút nguồn lực", bà Lý Tiết Hạnh nêu quan điểm.
Phúc đáp nội dung trên, Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đặng Thái Sơn cho biết nguyên tắc xây dựng Luật Bảo hiểm tiền gửi của Việt Nam tương tự các quốc gia khác, là cơ chế chống ngoại tệ và USD hóa.
Do đó, nếu bảo hiểm người gửi USD sẽ dẫn tới xu hướng chung người dân tăng nắm giữ, ảnh hưởng tới chính sách chống ngoại tệ hóa. Việc này cũng ảnh hưởng tới điều hành chính sách tiền tệ, do cơ sở tiền tệ được mở rộng và khó kiểm soát.
Thực tế cho thấy, Luật Bảo hiểm tiền gửi sau 12 năm thực thi phát sinh vướng mắc cần giải quyết về quyền, nghĩa vụ của các bên tham gia, phí, hạn mức và thời điểm chi trả bảo hiểm tiền gửi.
Theo dự thảo luật, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam được cho vay đặc biệt tổ chức tham gia trong trường hợp họ được can thiệp sớm, kiểm soát đặc biệt, bị rút tiền hàng loạt hoặc để thực hiện phương án phục hồi, chuyển giao bắt buộc. Cơ quan này cũng được tự quyết định việc cho vay đặc biệt (có hoặc không tài sản đảm bảo, lãi suất).
Dự thảo Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi) cũng sửa quy định về thời điểm phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm trong trường hợp đặc biệt, khủng hoảng có nguy cơ gây mất an toàn hệ thống tổ chức tín dụng... sớm hơn hiện hành.
Đại biểu Lý Tiết Hạnh đề nghị cần có quy định gắn trách nhiệm của các tổ chức bảo hiểm tiền gửi với hoạt động, phát triển của ngân hàng. Việc này nhằm đảm bảo hệ thống ngân hàng hoạt động lành mạnh, phát triển. Cùng với đó, Chính phủ cần có nguồn lực khắc phục hậu quả.
Giải trình, Phó thống đốc Đặng Thái Sơn cho rằng việc quy định trách nhiệm của bảo hiểm tiền gửi với an toàn hệ thống là nội dung lớn. Ông Sơn cho biết dự thảo bổ sung nhiều chính sách để cụ thể hóa trách nhiệm của tổ chức này trong tham gia bảo hiểm tiền gửi và xử lý ngân hàng yếu kém, gồm cho vay đặc biệt, chi trả sớm hơn tiền gửi theo luật hiện hành...
Theo luật hiện hành, mức phí bảo hiểm tiền gửi do Thủ tướng quyết định trong từng thời kỳ. Tại dự thảo luật, Chính phủ đề xuất giao Thống đốc quy định mức phí bảo hiểm tiền gửi. Mức này được tính trên cơ sở số dư tiền gửi bình quân tại tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi.
Đại biểu Lý Tiết Hạnh cho rằng quy định này chưa khuyến khích các tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi. "Cần nghiên cứu bổ sung các tiêu chí khác để xác định mức phí, ví dụ tình hình tài chính, mức độ rủi ro của từng tổ chức tham gia", bà Hạnh góp ý.
Cũng liên quan đến dự thảo Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi), bà Tô Ái Vang - Phó trưởng đoàn TP Cần Thơ kiến nghị Chính phủ bổ sung hướng dẫn chi tiết quyền và nghĩa vụ của tổ chức bảo hiểm tiền gửi liên quan để phù hợp với tình hình mới.
Trước đó, vào ngày 22/9, trình bày tờ trình về dự án Dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi) để Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết dự thảo quy định Bảo hiểm tiền gửi được cho vay đặc biệt tổ chức tham gia trong trường hợp họ được can thiệp sớm, kiểm soát đặc biệt và bị rút tiền hàng loạt và để thực hiện phương án phục hồi, chuyển giao bắt buộc. Bảo hiểm tiền gửi được tự quyết định việc cho vay đặc biệt, gồm việc cho vay có hoặc không có tài sản bảo đảm, hoặc lãi suất.
Dự thảo sửa quy định về thời điểm phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm sớm hơn hiện hành. Cụ thể, dự thảo bổ sung quy định chi trả trong trường hợp đặc biệt, phát sinh sự cố, khủng hoảng có nguy cơ gây mất an toàn hệ thống tổ chức tín dụng.
Thực tế, quy định hiện hành cho phép quỹ bảo hiểm tiền gửi chi trả khi tổ chức tín dụng phá sản. Tuy nhiên, theo bà Hồng, việc này dẫn tới trường hợp sự cố xảy ra như một ngân hàng bị rút tiền hàng loạt, nhà điều hành cần giải pháp để ổn định hệ thống nhưng không thể sử dụng tiền từ bảo hiểm tiền gửi.
Bà dẫn trường hợp sự cố rút tiền hàng loạt từng xảy ra tại Ngân hàng SCB. Thời điểm đó, quỹ bảo hiểm tiền gửi có gần 100.000 tỷ đồng nhưng không sử dụng được do vướng quy định này. Vì vậy, dự thảo luật đề xuất cho phép bảo hiểm tiền gửi được chi trả cho người gửi tiền sớm hơn, thay vì chờ đến tuyên bố phá sản mới sử dụng được để đảm bảo an toàn hệ thống, theo Thống đốc.
Cùng với đó, dự thảo luật bổ sung quy định trong trường hợp đặc biệt, Thống đốc quyết định hạn mức chi trả tối đa bằng toàn bộ các khoản tiền gửi được bảo hiểm của người gửi tiền, thay vì chỉ nhận trong hạn mức bảo hiểm. Theo luật hiện hành, thẩm quyền này của Thủ tướng. Việc này nhằm phát huy vai trò của tổ chức bảo hiểm tiền gửi trong việc bảo vệ quyền lợi người gửi tiền, đảm bảo an toàn hệ thống.
Dự thảo Luật Bảo hiểm tiền gửi sửa đổi dự kiến được trình Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 10, khai mạc vào 20/10.