Ngày 30/9, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) công bố ấn phẩm kinh tế thường niên với dự báo mới nhất về Việt Nam.
Theo đó, tăng trưởng năm 2025 được nâng lên 6,7%, trong khi dự báo năm 2026 giảm nhẹ còn 6,0%. Lạm phát cũng được điều chỉnh giảm so với dự báo tháng 4, phản ánh xu hướng ổn định hơn của giá năng lượng và hàng hóa toàn cầu.
Theo báo cáo, làn sóng xuất khẩu gia tăng trước khi Mỹ áp dụng các mức thuế quan mới, cùng chính sách hỗ trợ của Chính phủ, đã giúp tăng trưởng kinh tế Việt Nam bứt phá trong nửa đầu năm 2025.
Tuy nhiên, tốc độ này dự kiến sẽ chậm lại trong những tháng còn lại do các biện pháp thuế đối ứng có hiệu lực từ ngày 7/8. Mặc dù vậy, nền kinh tế trong nước vẫn giữ sự ổn định tương đối, dù không duy trì được mức tăng mạnh như nửa đầu năm.
Ông Shantanu Chakraborty, Giám đốc quốc gia ADB tại Việt Nam nhấn mạnh, những cải cách về quản trị, minh bạch và thuế quan trong Nghị quyết 68 đang đi đúng hướng. Khu vực doanh nghiệp tư nhân – đặc biệt nhóm "thiếu hụt ở giữa" sẽ đóng vai trò then chốt, vừa tạo việc làm, vừa nâng cao giá trị gia tăng cho nền kinh tế.
Tuy nhiên, ông Shantanu Chakraborty lưu ý Việt Nam cần chú trọng "chống chịu khí hậu" cho hạ tầng. Dù đã đạt nhiều tiến bộ, đất nước vẫn nằm trong nhóm sáu quốc gia dễ tổn thương nhất trước biến đổi khí hậu, đặc biệt ở Đồng bằng sông Cửu Long. Đầu tư mạnh mẽ vào năng lượng tái tạo, lưu trữ pin và truyền tải điện là yêu cầu cấp thiết.
Đồng thời, việc thúc đẩy hạ tầng sẽ tạo hiệu ứng lan tỏa, giúp tăng đầu tư công, cải thiện dòng vốn FDI và nâng cao niềm tin thị trường. ADB, vốn được xem là "ngân hàng hạ tầng", khẳng định đây vẫn là trọng tâm cần đẩy mạnh.
Vì vậy, Việt Nam cũng cần nhanh chóng phát triển các trung tâm tài chính quốc tế tại TPHCM và Đà Nẵng, song song với bảo đảm khung pháp lý, môi trường thuận lợi để thu hút dòng vốn tư nhân theo Nghị quyết 68.
"Sự nổi lên của các ngành công nghệ mới như bán dẫn, AI và kinh tế số đòi hỏi một lực lượng lao động có kỹ năng cao. Chính phủ đã công bố nhiều chương trình nâng cao tay nghề, điều này phải đi liền với các cải cách để tạo động lực tăng trưởng bền vững", đại diện ADB nhấn mạnh.
ADB nhận định triển vọng kinh tế Việt Nam giai đoạn 2025–2026 vẫn tích cực, nhưng rủi ro từ bất ổn toàn cầu và yếu tố trong nước không thể xem nhẹ. Nếu các nền kinh tế đối tác lớn tăng trưởng chậm hơn dự kiến hoặc biến động tài chính quốc tế gia tăng, Việt Nam sẽ chịu tác động mạnh. Ở trong nước, cải cách đầu tư công bước đầu có kết quả, nhưng rủi ro tài chính gia tăng và sự chậm trễ trong phối hợp chính sách có thể hạn chế hiệu quả của biện pháp kích thích.
Theo ADB, để đạt mục tiêu phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050, Việt Nam cần lượng vốn khổng lồ cho năng lượng tái tạo, lưu trữ pin và hệ thống truyền tải điện. Bên cạnh hạ tầng cứng, giáo dục và y tế – "hạ tầng mềm" – cũng cần được chú trọng để tạo dựng nguồn nhân lực cho tương lai.
Ông Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia Kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kết nối Nghị quyết 68 về kinh tế tư nhân với các nghị quyết khác, như Nghị quyết 57 về khoa học – công nghệ. Ông Hùng cho rằng, phát triển khoa học – công nghệ là điều kiện sống còn để nâng cao sức cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam.
Chuyên gia Kinh tế trưởng ADB phân tích: Hiện doanh nghiệp trong nước mới đóng góp khoảng 25–30% tổng xuất khẩu, trong khi khối FDI chiếm hơn 70%. Đây là dư địa lớn để khu vực tư nhân phát triển. Chính sách đúng hướng đã có, nhưng cần cải cách toàn diện để nâng cao hiệu quả môi trường kinh doanh, giúp doanh nghiệp đầu tư vào khoa học – công nghệ, từ đó tăng năng lực cạnh tranh.
Trả lời câu hỏi của báo chí về phối hợp chính sách, chuyên gia ADB cho rằng chính sách lãi suất hiện nay đang ở mức phù hợp, không gian nới lỏng thêm là hạn chế. Lãi suất tái cấp vốn 4,5% so với lạm phát 3,3% cho thấy chính sách tiền tệ vẫn cân bằng. Ngân hàng Nhà nước điều hành thanh khoản thông qua nghiệp vụ thị trường mở được đánh giá là phù hợp với nhu cầu tín dụng.
Về tỷ giá, chính sách duy trì biên độ dao động 5% quanh tỷ giá trung tâm vẫn kiểm soát được biến động. Đồng Việt Nam giảm nhẹ so với USD giúp xuất khẩu giữ lợi thế cạnh tranh, nhưng đồng thời làm tăng giá nhập khẩu. Tuy nhiên, trong bối cảnh giá hàng hóa toàn cầu có xu hướng giảm, áp lực lạm phát nhập khẩu chưa đáng kể.
Các chuyên gia cũng nhấn mạnh, để bảo đảm mục tiêu chính sách, cần sự phối hợp toàn diện giữa các bộ, ngành và chính quyền địa phương. Sự phối hợp này sẽ quyết định hiệu quả của biện pháp tài khóa và tiền tệ, tránh nguy cơ hình thành bong bóng tài sản do tín dụng ngắn hạn tăng quá nhanh.
ADB cũng điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng của khu vực châu Á – Thái Bình Dương, trong bối cảnh môi trường thương mại toàn cầu được định hình lại bởi thuế quan và các hiệp định mới. Ông Albert Park, Chuyên gia Kinh tế trưởng ADB, nhận định: Tăng trưởng của châu Á đang phát triển vẫn duy trì nhờ xuất khẩu và nhu cầu nội địa, nhưng môi trường bên ngoài ngày càng khó khăn. Các chính phủ cần tiếp tục duy trì quản lý kinh tế vĩ mô lành mạnh, mở cửa và hội nhập sâu rộng hơn.
ADB khẳng định, với vai trò ngân hàng phát triển đa phương hàng đầu, tổ chức này sẽ tiếp tục đồng hành cùng các quốc gia thành viên, trong đó có Việt Nam, để thúc đẩy tăng trưởng bao trùm, bền vững và thích ứng. Được thành lập từ năm 1966, ADB hiện có 69 thành viên, trong đó 50 thành viên thuộc khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
