Bộ trưởng Bộ Nội vụ: Tinh giản biên chế - có tình trạng cào bằng, giảm theo hướng cơ học

Chiều ngày 4/11, Quốc hội đã tiến hành phiên chất vấn với Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà.

Phát biểu mở đầu Phiên Chất vấn đối với nhóm vấn đề nội vụ, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị các vị đại biểu Quốc hội tập trung vào những nội dung trọng tâm sau đây:

Một là, việc sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế, cơ cấu lại các đơn vị sự nghiệp công lập, xây dựng hệ thống vị trí việc làm gắn với cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và việc triển khai thực hiện cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức. Việc ban hành các văn bản thực hiện quy định của Bộ luật Lao động về tuổi nghỉ hưu đối với cán bộ, công chức, viên chức.

Hai là, giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, nhất là công tác tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng, nhận xét, đánh giá, xử lý vi phạm.

Ba là, nguyên nhân, giải pháp trước tình trạng công chức, viên chức nghỉ việc gia tăng trong thời gian gần đây, nhất là lĩnh vực, vị trí địa bàn đông dân cư, chịu nhiều áp lực công việc (như viên chức y tế…). Việc bảo đảm biên chế cho ngành giáo dục, đáp ứng yêu cầu dạy - học.

Bốn là, giải pháp giải quyết những vấn đề khó khăn, bất cập của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, thôn, tổ dân phố (về số lượng người làm việc, về chế độ, chính sách…), nhất là công chức cấp xã dôi dư sau sắp xếp.

Công tác tinh giản biên sẽ còn được đẩy mạnh thực hiện trong thời gian tới

Đại biểu Hà Sỹ Huân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn: Việc đánh giá, xếp loại cán bộ, công chức, viên chức luôn là khâu quan trọng trong công tác cán bộ. Tuy nhiên, trên thực tế việc đánh giá, xếp loại vẫn còn biểu hiện chưa thực chất, thậm chí có hiện tượng nể nang, né tránh, ngại va chạm, dĩ hòa vi quý. Đề nghị Bộ trưởng cho biết những giải pháp mà Bộ đã và sẽ triển khai giúp cho công tác đánh giá cán bộ được chính xác và phản ảnh thực chất trong thời gian tới?

Đại biểu Huỳnh Thị Hằng Nga - Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh: Năng lực của nhiều tổ chức, cá nhân tham mưu xây dựng, ban hành văn bản vi phạm pháp luật còn hạn chế. Cụ thể là còn thiếu kỹ năng phân tích, dự báo, thiếu tầm nhìn, thiếu kinh nghiệm thực tiễn nghiên cứu chính sách chưa sâu, chưa kỹ, chưa đánh giá hết các tác động của các chính sách ban hành; một số trường hợp còn thiếu trách nhiệm, nặng về lợi ích ngành, cơ quan, chưa quan tâm bố trí đủ công chức làm công tác pháp chế. Đây là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng lãng phí tài sản công, gây bức xúc trong nhân dân. Với trách nhiệm của Bộ trưởng Bộ Nội vụ, Bộ trưởng có giải pháp gì để nâng cao chất lượng đội ngũ công chức trong tham mưu xây dựng, ban hành văn bản vi phạm pháp luật hiệu quả, chất lượng nhằm góp phần thực hiện mục tiêu xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam theo Kết luận số 19 của Bộ Chính trị về định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV?

Đại biểu Tao Văn Giót - Đoàn ĐBQH tỉnh Lai Châu: Một trong những mục tiêu tinh giản biên chế, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức là nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, tiết kiệm, giảm chi phí thường xuyên, cải cách chính sách tiền lương. Tuy nhiên việc tinh giản biên chế trong giai đoạn vừa qua còn tình trạng tinh giản biên chế cơ học, cào bằng giữa các địa phương, đơn vị, lĩnh vực, dẫn đến thiếu cục bộ một số lĩnh vực, địa phương. Đề nghị Bộ trưởng cho biết đâu là nguyên nhân chính, giải pháp giải quyết vấn đề này trong thời gian tới thế nào và bao giờ thì giải quyết được?

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà: Đảng, Chính phủ hết sức quan tâm đến công tác đánh giá cán bộ, công chức, viên chức. Thực chất công tác này trong những năm gần đây đã có kết quả tích cực hơn. Tuy nhiên việc đánh giá này giá vẫn còn chưa sát với thực tiễn, chưa căn cứ vào sản phẩm đầu ra, chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

Trong thời gian tới, để đảm bảo đánh giá cán bộ công chức, viên chức được tốt hơn thì cần hoàn thiện hệ thống pháp luật, đảm bảo đồng bộ, liên thông, xuyên suốt; cần tập trung hoàn thành xong việc xác định vị trí việc làm khung năng lực để có cơ sở đánh giá công chức, viên chức; Bộ quản lý ngành, lĩnh vực của địa phương cần căn cứ vào quy định chung để đánh giá, xếp loại cán bộ, công chức đơn vị mình.

Đối với vấn đề tinh giản biên chế tác động tới cải cách tiền lương, trong thời gian qua, chúng ta giảm tổ chức hành chính, đơn vị sự nghiệp, giảm biên chế để cải cách hệ thống tổ chức bộ máy, cải cách đội ngũ công chức viên chức. Công tác này có tác động lớn, giúp tạo điều kiện nâng lương cho đội ngũ, tiết kiệm được nguồn kinh phí lớn để tạo nguồn lực thực hiện cải cách chính sách tiền lương. Công tác này sẽ còn được đẩy mạnh thực hiện trong thời gian tới…

Về vấn đề tinh giản biên chế, trong thời gian qua đã có sự nỗ lực vượt bậc trong việc tinh gọn bộ máy, giảm số người hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, cũng có tình trạng cào bằng, giảm theo hướng cơ học ở một vài nơi.

Trong quá trình cơ cấu đội ngũ, thực hiện tinh giản, bước đầu phải thực hiện theo cách cơ học, giao chỉ tiêu. Trước đó, nhiều năm chúng ta không đạt được con số 10% này. Hiện nay, tuy có tồn tại, hạn chế khi có nơi, có lúc còn xảy ra tình trạng cào bằng, tuy nhiên, nhìn chung việc tinh giản biên chế, bộ máy đã đạt được mục tiêu đề ra.

Đảm bảo quản lý biên chế theo vị trí việc làm

Đại biểu Lương Văn Hùng - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi: Việc triển khai xác định vị trí việc làm trong các cơ quan, tổ chức hành chính Nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập trong thời gian vừa qua chưa đồng bộ do thiếu các quy định hướng dẫn về cơ cấu viên chức theo ngạch và cơ cấu viên chức theo chức danh nghề nghiệp phù hợp với vị trí việc làm. Vì vậy, đề nghị Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết trách nhiệm và bao giờ khắc phục được hạn chế này để cải cách tiền lương theo tinh thần Nghị quyết 27?

Đại biểu Nguyễn Quang Huân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương: Nếu xây dựng Nghị định mới thay thế Nghị định 34/ 2019/NĐ-CP, Bộ có lấy ý kiến từ cấp cơ sở tại thôn, xã hay không ? Đại biểu cũng đề nghị Bộ trưởng nêu rõ chừng nào thì Nghị định mới ra đời để cán bộ cấp xã yên tâm công tác?

Đại biểu Thái Thị An Chung - Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An: Việc sát nhập xã, thôn trong giai đoạn vừa qua đã làm giảm số lượng lớn thôn, xóm. Tuy nhiên, việc tăng quy mô dân số, diện tích tự nhiên trong khi số lượng cán bộ thì giảm, do đó làm tăng khối lượng công việc cũng như làm tăng áp lực cho cán bộ không chuyên trách ở xã, thôn nhưng mà chế độ phụ cấp vẫn thực hiện như trước khi sát nhập. Việc quyết định mức phụ cấp cho cán bộ không chuyên trách ở xã, thôn là thuộc thẩm quyền của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh nhưng các tỉnh không thể tăng mức phụ cấp này do Nghị định 34 của Chính phủ. Đề nghị Bộ trưởng cho biết khi nào trình Chính phủ xem xét sửa đổi Nghị định 34? Trong thời gian chờ sửa đổi Nghị định 34, Bộ trưởng có đề xuất giải pháp như nào để tăng phụ cấp cho cán bộ không chuyên trách ở xã, thôn?.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà: Về xác định vị trí việc làm, từ năm 2012 đến năm 2019, chúng ta cũng đã xác định vị trí việc làm, tuy nhiên việc này chuẩn bị cũng chưa thật đầy đủ, căn cơ. Sau khi có Nghị quyết 18 của Ban Chấp hành Trung ương khóa 12, Bộ Nội vụ đã tham mưu cho Chính phủ ban hành Nghị định 62 xác định vị trí việc làm đối với công chức và Nghị định 106 xác định vị trí việc làm đối với viên chức.

Hiện nay đã xác định được một khung chung. Cụ thể, vị trí việc làm trong cơ quan, tổ chức hành chính có 866 vị trí, trong đơn vị sự nghiệp là có 615 vị trí, ở cấp cơ sở (cấp xã) có 17 vị trí.

Thời gian tới phối hợp với Ban Tổ chức Trung ương và các cơ quan chức năng hoàn thiện lại các vấn đề liên quan đến xác định vị trí việc làm cũng như khung năng lực của vị trí việc làm để triển khai đồng bộ, toàn diện để đảm bảo quản lý biên chế theo vị trí việc làm.

Liên quan đến cán bộ, công chức, viên chức, cán bộ, công chức không chuyên trách cấp xã, Bộ trưởng cho biết hiện nay có hai chế độ công vụ, một chế độ công vụ từ cấp huyện trở lên và chế độ công vụ cấp xã. Các chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức cấp xã không có sự thay đổi lớn so với cán bộ, công chức cấp huyện trở lên, chỉ khác nhau về ngạch, còn cán bộ, công chức cấp xã trả lương theo trình độ đào tạo.

Đối với đội ngũ không chuyên trách, thời gian vừa qua khi thực hiện Nghị quyết 18 của Ban chấp hành Trung ương khóa 12, cơ cấu gọn hơn, theo đó số lượng cán bộ không chuyên trách ở cấp xã giảm đi nên đang thực hiện khoán kinh phí hoạt động đội ngũ không chuyên trách ở cấp xã và khoán đội ngũ không chuyên trách ở thôn.

Bộ trưởng cho biết, thực tế có bất cật nên đã nghiên cứu rất kỹ, đánh giá tác động một cách đầy đủ, toàn diện Nghị định 34 và nhận thấy nhiều bất cập cần sửa đổi. Hiện dự thảo đã lấy ý kiến lần 1 đối với 63 tỉnh, thành. Sau kỳ họp Quốc hội này, Bộ sẽ tiếp tục nghiên cứu, rà soát và xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ, báo cáo cấp có thẩm quyền để xem xét phù hợp hơn.

Bộ trưởng cho biết, sửa Nghị định 34 theo hướng phân cấp cho các địa phương căn cứ vào tổng số cán bộ, công chức của cấp xã cũng như cán bộ không chuyên trách các xã, thôn, tổ dân phố, căn cứ vào nguồn ngân sách của địa phương bố trí đủ số lượng người làm việc.