Bộ Tài chính đang đề nghị xây dựng dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 7 luật, trong đó có Luật Kiểm toán độc lập.
Trong Hồ sơ đề nghị xây dựng dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 7 luật, Bộ Tài chính đánh giá các quy định hiện hành về xử lý vi phạm kiểm toán độc lập chưa đủ răn đe và có kẽ hở. Các doanh nghiệp kiểm toán đều "không sợ và không ngại vi phạm quy định của Luật kiểm toán độc lập cũng như các văn bản hướng dẫn".
Do đó, Bộ Tài chính cho biết cần thiết sửa đổi Luật Kiểm toán độc lập, theo hướng bổ sung hình thức xử phạt và tăng mức độ xử lý với kiểm toán viên, doanh nghiệp vi phạm.
Cụ thể, Bộ đề xuất nâng thời hiệu xử lý vi phạm pháp luật về kiểm toán độc lập lên 10 năm, thay vì 1 năm như quy định hiện hành. Hiện nay, hầu hết trường hợp khi phát hiện vi phạm đều đã hết thời hiệu, nên không xử phạt được.
Đồng thời, Bộ Tài chính cũng dự thảo tăng mức phạt tối đa với tổ chức vi phạm từ 100 triệu đồng lên 3 tỷ đồng, với cá nhân từ 50 triệu đồng lên 1,5 tỷ đồng.
Ngoài ra, tổ chức, cá nhân vi phạm có thể bị thu hồi Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ kiểm toán, thu hồi chứng chỉ kiểm toán viên, thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hành nghề kiểm toán...
Cá nhân vi phạm quy định của Luật này tùy theo tính chất, mức độ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Theo dự thảo mới nhất, cơ quan soạn thảo cũng bổ sung các đối tượng thuộc diện kiểm toán bắt buộc. Theo đó, các doanh nghiệp, tổ chức có quy mô lớn phải thực hiện kiểm toán bắt buộc theo quy định của Chính phủ để đảm bảo phù hợp với Chiến lược kế toán, kiểm toán đến năm 2023.
Doanh nghiệp, tổ chức có giao dịch phức tạp, số lượng lao động lớn, doanh thu hoạt động cao, ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế,... cũng phải được kiểm toán báo cáo tài chính hàng năm nhằm minh bạch thông tin tài chính.
Theo Bộ Tài chính, hiện nay, số lượng Kiểm toán viên (KTV) hành nghề được cấp giấy chứng nhận đăng ký hành nghề kiểm toán là gần 2.400, số lượng doanh nghiệp kiểm toán (DNKT) được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện cung cấp dịch vụ kiểm toán là hơn 220.
Về xử lý vi phạm chất lượng dịch vụ kiểm toán, theo Bộ Tài chính từ năm 2013 đến nay, đã có 114 KTV bị đình chỉ hành nghề kiểm toán do vi phạm nghiêm trọng chuẩn mực kiểm toán hoặc không có đủ số giờ cập nhật kiến thức hàng năm theo quy định, 03 DNKT bị đình chỉ kinh doanh dịch vụ kiểm toán do vi phạm nghiêm trọng chuẩn mực kiểm toán, 03 DNKT bị thu hồi giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ kiểm toán do không đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ kiểm toán.
Về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực kiểm toán, Bộ Tài chính cho biết, từ năm 2015 đến nay, có 67 DNKT và 08 KTV bị xử phạt vi phạm hành chính về các hành vi vi phạm như: Nộp báo cáo tình hình duy trì điều kiện kinh doanh dịch vụ kiểm toán cho Bộ Tài chính hàng năm hoặc khi có yêu cầu chậm từ 15 ngày trở lên so với thời hạn quy định; Thực hiện kiểm toán khi thuộc một trong các trường hợp không được thực hiện kiểm toán theo quy định của pháp luật; Không thông báo bằng văn bản cho Bộ Tài chính khi có thay đổi danh sách KTV hành nghề đã đăng ký với Bộ Tài chính; Không nộp báo cáo tình hình duy trì điều kiện kinh doanh dịch vụ kiểm toán hàng năm; Không nộp báo cáo kết quả tự kiểm tra chất lượng dịch vụ kiểm toán cho Bộ Tài chính.