6 vấn đề định hình tương lai thị trường lao động Hoa Kỳ

Đã hơn một năm rưỡi kể từ khi đại dịch Covid-19 phá vỡ thị trường việc làm Hoa Kỳ, để lại sự thiếu hụt lớn về công việc và lực lượng lao động, bất chấp nhu cầu chưa từng có đối với người lao động và số lượng công việc đang bỏ trống. 

Các nhà hoạch định chính sách đang phải đấu tranh để tìm hiểu điều gì khiến nhiều người không quay lại với công việc, hoặc thậm chí không tìm việc làm. Báo cáo tiền lương hàng tháng hôm thứ Sáu cho thấy việc tuyển dụng diễn ra mạnh mẽ vào tháng 10 nhưng tỷ lệ tham gia lực lượng lao động không thay đổi. 

Một số thời điểm được cho là sẽ tạo nên bước ngoặt cho sự phục hồi của thị trường lao động như năm học bắt đầu hay thời điểm hết hạn trợ cấp thất nghiệp vẫn không đưa người lao động quay lại làm việc nhiều như mong đợi.

Thay vào đó, các nhà kinh tế cho rằng, người lao động có thể đang lo ngại về virus, vì trách nhiệm đối với gia đình hoặc đang mong muốn làm điều gì đó mới mẻ. Và dưới đây là 6 câu hỏi có thể định hình tương lai của thị trường lao động Hoa Kỳ theo Reuters: 

CÓ BAO NHIÊU NGƯỜI KHÔNG LÀM VIỆC VÌ LO NGẠI VIRUS? 

Điều này thật khó xác định, nhưng dữ liệu đưa ra hôm thứ Sáu đã cho thấy một vài khởi sắc. Khoảng 3,8 triệu người không thể làm việc hoặc bị giảm giờ làm do doanh nghiệp đóng cửa/giảm hoạt động, con số này đã giảm từ mức khoảng 5 triệu người vào tháng 9, tiếp tục đà đi xuống dù bị gián đoạn bởi mức tăng hồi tháng 8. 

Số lượng người nói rằng họ không tìm được việc làm do dịch bệnh đã giảm xuống 1,3 triệu người trong tháng trước từ mức 1,6 triệu người trong tháng 9, mức giảm đáng chú ý đầu tiên kể từ hồi tháng 6. 

NHỮNG NGƯỜI NGHỈ HƯU CÓ TRỞ LẠI LAO ĐỘNG KHÔNG?

Theo dữ liệu của Kansas City Fed, lượng người về hưu tăng 3,6 triệu người từ tháng 2/2020 đến tháng 6/2021, nhiều hơn so với 1,5 triệu người nghỉ hưu theo khuynh hướng trước khi có đại dịch vì lo ngại về vấn đề sức khỏe. Nhiều “baby boomer” cũng rời bỏ thị trường lao động. 

Ông Michelle Bowman - Thống đốc Fed - tháng trước cho biết, số người nghỉ hưu tăng vọt có thể khiến việc quay lại mức việc làm hồi trước đại dịch khó khăn hơn, thậm chí là không thể trong thời gian tới. 

BAO LÂU THÌ VIỆC LÀM CỦA PHỤ NỮ SẼ PHỤC HỒI?

Theo Viện Brookings, việc mở cửa trở lại trường học được dự đoán sẽ thúc đẩy làn sóng phụ nữ quay trở lại lực lượng lao động, nhưng điều đó vẫn chưa xảy ra và có thể không xảy ra.

Công tác theo dõi nhóm đối tượng này, bao gồm cả phụ nữ người Hoa Kỳ gốc Latin và Tây Ban Nha - những người bị ảnh hưởng nặng nề nhất khi mất việc do đại dịch, mất bao lâu thời gian để quay lại làm việc sẽ là trọng tâm đối với các nhà hoạh định chính sách trong 6 tháng tới. 

Nếu như phần đa tìm việc trong khoảng thời gian này sẽ giúp nâng cao nguồn cung lao động và giảm bớt áp lực tiền lương. Nếu không, kỳ vọng về khả năng phục hồi lực lượng lao động sẽ lại giảm xuống.

TIỀN TIẾT KIỆM CÓ ĐỦ ĐỂ GIỮ CHÂN MỌI NGƯỜI Ở NHÀ? 

Trong đại dịch, các khoản tiết kiệm được tích lũy từ việc cắt giảm chi tiêu, nhận các khoản hỗ trợ và hưởng lợi từ chính sách liên bang về tạm dừng các thanh toán các khoản vay sinh viên và thế chấp. Điều này có lẽ đã giúp những người tìm việc cầm cự được ở vị trí phù hợp hoặc dành toàn thời gian cho gia đình lâu hơn. Tuy nhiên, các nhà kinh tế cho biết, các khoản trên sẽ sớm cạn kiệt khi trợ cấp thất nghiệp tăng cường không còn và một số chương trình khác sắp hết hạn.

Mark Zandi, kinh tế trưởng của Moody’s Analytics ước tính, tính đến tháng 9, các hộ gia đình đã tiết kiệm được khoảng 2,5 nghìn tỷ USD, nhiều hơn những gì họ có nếu dịch bệnh không xảy ra. 

Phần lớn trong số đó là từ các hộ gia đình có thu nhập cao hơn. Mark Zandi ước tính khoảng 500 tỷ USD nằm trong khoảng 20-60% mức phân phối thu nhập, tính ra khoảng 10.000 USD mỗi người - mức tiền này dự kiến giảm xuống vào cuối năm nay hoặc đầu năm 2022. 

Ngược lại, các hộ gia đình có thu nhập thấp hơn chỉ tiết kiệm được trung bình khoảng 1.000 USD, theo JPMorgan Chase Institute. “Áp lực tài chính để quay lại với công việc việc sẽ rất lớn,” Zandi nói.

CÓ BAO NHIÊU NGƯỜI MUỐN LÀM VIỆC TỰ CHỦ?  

Đại dịch đã làm bùng nổ hồ sơ thành lập các doanh nghiệp mới như một xu hướng kiếm sống với tư cách làm nghề tự do hoặc tự kiểm soát công việc của mình. 

Điều này đã lý giải phần nào tình trạng thiếu nhân công: Ngày càng nhiều người chọn đi một mình. Giờ còn quá sớm để xác định được bao nhiêu doanh nghiệp mới sẽ tồn tại được hay bao nhiêu việc làm mà họ có thể tạo ra. 

Một số phân tích cho thấy nhiều doanh nghiệp mới có khả năng “không sử dụng lao động”, tức là doanh nghiệp một người - vừa làm chủ vừa làm thuê. Nhưng cùng với đó, số lượng công ty có thiên hướng tạo ra việc làm cũng gia tăng. 

NHẬP CƯ CÓ QUAY LẠI?

Nhập cư đã giảm trong vài năm qua dưới thời kỳ nhiều chính sách nghiêm ngặt của cựu Tổng thống Donald Trump, theo sau đó là các hạn chế được áp dụng trong thời kỳ đại dịch. Theo Viện Cato, thị thực được cấp cho người nước ngoài đủ điều kiện làm việc đã giảm 1,2 triệu đơn vị trong giai đoạn đại dịch. 

Xu hướng này đang dần đảo ngược khi số ca nhiễm giảm và các biện pháp hạn chế được nới lỏng. Con số lao động nhập cư có thể tăng từ 250.000 - 500.000 người năm tới so với mức hiện tại, bà Julia Coronado - chủ tịch MacroPolicy Perspectives dự đoán.