Tiếp tục Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, sáng 25/6, dưới sự điều hành của Uỷ viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Ngân sách nhà nước (sửa đổi). Kết quả biểu quyết cho thấy có 426/430 đại biểu có mặt tán thành (chiếm 89,12% tổng số đại biểu).
Luật Ngân sách nhà nước sửa đổi đã điều chỉnh nguyên tắc phân chia nguồn thu giữa ngân sách trung ương và địa phương theo hướng tăng tính chủ động và phù hợp với đặc thù của từng nơi.
Theo đó, các địa phương không nhận bổ sung cân đối từ ngân sách trung ương được hưởng 80% khoản thu này, phần còn lại 20% thuộc ngân sách trung ương. Với các địa phương có nhận bổ sung cân đối, tỷ lệ tương ứng là 85% cho ngân sách địa phương và 15% cho ngân sách trung ương.
TP HCM - địa phương không nhận bổ sung cân đối ngân sách từ trung ương sẽ được giữ 80% tiền sử dụng đất và tiền thuê đất, phần còn lại 20% nộp về ngân sách trung ương. Riêng Hà Nội, do có cơ chế riêng theo Luật Thủ đô, tiếp tục được giữ lại 100% các khoản thu này.
Trước khi Quốc hội biểu quyết thông qua, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã trình bày báo cáo về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự án Luật Ngân sách nhà nước (Sửa đổi).
Về phân cấp nguồn thu giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết Chính phủ tiếp thu, lựa chọn phương án 2 đã trình Quốc hội để hoàn thiện phương án phân cấp nguồn thu giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương tại khoản 2 và 3 Điều 36 dự thảo Luật.
Đồng thời, tiếp thu chỉnh lý quy định về việc phân chia tiền sử dụng đất, tiền thuê đất theo hướng Thành phố Hà Nội được hưởng 100% các khoản thu này theo quy định của Luật Thủ đô; Các địa phương không nhận bổ sung cân đối, ngân sách địa phương được hưởng 80%, ngân sách trung ương hưởng 20%; Các địa phương nhận bổ sung cân đối, ngân sách địa phương được hưởng 85%, ngân sách trung ương hưởng 15%.
Trước đó, tại buổi làm việc với đoàn công tác của Tổng Bí thư Tô Lâm ngày 18/6, Phó bí thư Thường trực Thành ủy TP HCM Nguyễn Thanh Nghị đề xuất cho địa phương giữ lại toàn bộ nguồn thu từ các quỹ đất trong 5 năm tới để bổ sung nguồn lực phát triển hạ tầng khi sáp nhập. Tuy nhiên, theo Chính phủ, xét trong toàn cục hiện nguồn thu ngân sách của TP HCM chiếm 1/3 cả nước, trong khi đất đai là nguồn lực toàn dân. Do đó, để hài hòa, có thể xem xét tỷ lệ 80-20, tức 80% để lại thành phố và 20% nộp về trung ương.
Hiện nay, TP HCM được giữ 100% các khoản thu từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phát sinh trên địa bàn, sau khi thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định, trừ các khoản thuộc ngân sách Trung ương thụ hưởng theo phân cấp. Tuy nhiên, mức này không được quy định cố định trong Luật Ngân sách Nhà nước mà được xác định theo tỷ lệ điều tiết ngân sách hàng năm do Quốc hội phê duyệt trong Nghị quyết về dự toán ngân sách nhà nước. Giai đoạn 2022-2025, tỷ lệ điều tiết tổng thu ngân sách cho TP HCM là 21%.
Luật Ngân sách (sửa đổi) có 79 điều, hiệu lực từ năm ngân sách 2026. Riêng các quy định về lập dự toán, chấp hành ngân sách Nhà nước và phân cấp cho tỉnh, xã với lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số từ ngày 1/7.
Công tác quyết toán ngân sách năm 2024 và quy trình lập dự toán ngân sách năm 2026 vẫn áp dụng theo Luật Ngân sách 2015.
