Thủ tướng yêu cầu tăng giải ngân, không để lãng phí vốn đầu tư công

Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc của Thường trực Chính phủ về thúc đẩy đầu tư công năm 2024. Hội nghị được kết nối trực tuyến từ trụ sở Chính phủ tới trụ sở UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các Bộ trưởng, trưởng ngành, Chủ tịch tỉnh thực hiện nghiêm chỉ đạo về phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công năm nay.

"Vốn đầu tư công là tiền của của Nhà nước, nhân dân", Thủ tướng nhấn mạnh đồng thời giao các bộ ngành, địa phương phải sử dụng hiệu quả, không chậm trễ, lãng phí nguồn vốn này.

Theo kế hoạch, năm 2024, Thủ tướng giao gần 670.000 tỷ đồng vốn công cho các địa phương và đặt mục tiêu giải ngân 95% số này.

Theo số liệu của Bộ Tài chính, đến 30/6 cả nước giải ngân gần 96.670 tỷ đồng, đạt 29,4% kế hoạch Thủ tướng giao. Mức này thấp hơn khoảng 1,1% so với cùng kỳ 2023 (30,5%).

Hiện 33 bộ, cơ quan trung ương và 28 địa phương có tỷ lệ giải ngân dưới trung bình cả nước, tức dưới 29%. Một số bộ, địa phương có số vốn kế hoạch chiếm tỷ trọng lớn nhưng tỷ lệ giải ngân thấp. Tương tự, tỷ lệ giải ngân vốn của các dự án sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài còn thấp, đạt 12% kế hoạch Thủ tướng giao.

Thủ tướng cho rằng việc giải ngân vốn công chậm đến từ việc kỷ luật, kỷ cương có nơi, có lúc chưa nghiêm; khâu chuẩn bị dự án sơ sài, chất lượng kém và năng lực nhiều ban quản lý dự án, cán bộ chuyên môn, nhà thầu yếu.

Theo đó, Thủ tướng phê bình nghiêm khắc các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương chưa thực hiện tốt công tác giải ngân vốn đầu tư công, chưa phân bổ hết kế hoạch vốn được Thủ tướng giao và 33 bộ, cơ quan, 28 địa phương có tỉ lệ giải ngân dưới mức trung bình của cả nước.

Lý giải thêm về tình trạng giải ngân vốn công chậm, Thủ tướng cho rằng những khó khăn, vướng mắc của một số dự án phải kéo dài chưa được giải quyết triệt để. Một số cơ chế, chính sách, quy định pháp luật còn vướng mắc nhưng chậm được sửa đổi, còn tình trạng mâu thuẫn, chồng chéo, áp dụng thiếu thống nhất, nhất là về chuyển đổi mục đích sử dụng đất lúa, đất rừng; quản lý khoáng sản và vật liệu thông thường, "mỏ nguyên vật liệu xây dựng thông thường mà cấp phép như mỏ vàng"; tách giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập.

Nêu một nhiệm vụ đầu tư công cụ thể, Thủ tướng Chính phủ cho rằng, thúc đẩy đầu tư công còn nhằm mục tiêu đến năm 2025 có 3.000 km đường cao tốc và tăng lên 5.000 km vào 2030.

"Các dự án này sẽ tạo không gian phát triển, khu đô thị mới, công nghiệp mới và kích hoạt các hoạt động kinh tế - xã hội khác", Thủ tướng nói.

Liên quan đến tình trạng chậm giải ngân vốn công, tại hội nghị sơ kết 6 tháng diễn ra ngày 15/7, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho rằng một đồng vốn công được giải ngân sẽ kéo theo 2 đồng vốn cho đầu tư xã hội. Hiện tại vốn đầu tư công để tại Kho bạc Nhà nước là hơn 1 triệu tỷ đồng, trong đó vốn vay ODA có lãi suất là 6% - thấp hơn lãi thương mại doanh nghiệp đi vay (10-12% một năm).

Do đó, người đứng đầu ngành tài chính cho rằng, thúc đẩy đầu tư, trong đó có đầu tư công, là động lực quan trọng để dẫn dắt, kích hoạt nguồn lực xã hội, đạt mục tiêu tăng trưởng 6,5-7% năm nay (theo Nghị quyết Chính phủ tháng 6).