Sửa Nghị định 103 về quy định thu tiền đất bổ sung để tháo gỡ cho doanh nghiệp và thị trường bất động sản

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến dự thảo Nghị định 103/2024/NĐ-CP về việc người dân và doanh nghiệp phải nộp bổ sung tiền sử dụng đất, thuê đất cho khoảng thời gian chờ xác định giá đất.

Theo dự thảo này, mức thu bổ sung là 5,4%/năm, đây là mức thu khá cao đối với các doanh nghiệp, trong bối cảnh thị trường vẫn chưa hồi phục, nhiều doanh nghiệp bất động sản vẫn còn ách tắc về pháp lý chưa thể triển khai được dự án. Với quy định mức thu 5,4%/năm, khiến nhiều doanh nghiệp không thể thu xếp được dòng tiền, vì dự án chưa được triển khai, chưa bán được hàng, số tiền nộp bổ sung sẽ khiến giá bất động sản tăng cao.

Đánh giá về quy định này, chia sẻ với báo chí, đại biểu Nguyễn Quang Huân (Bình Dương), Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân tư nhân Việt Nam, lo ngại doanh nghiệp tăng nguy cơ phá sản nếu phải chịu một khoản thuế lớn lên đến hàng chục, thậm chí hàng trăm tỷ đồng.

Theo đại biểu Nguyễn Quang Huân, đơn cử một dự án có tiền thuế đất khoảng 500 tỷ đồng, thông thường sau khoảng 4 - 5 năm mới được phê duyệt tiền sử dụng đất. Nhưng theo Nghị định 103, doanh nghiệp sẽ phải đóng thêm số tiền 21,6% tổng tiền thuế dự án là khoảng hơn 100 tỷ đồng. Đây là khoản tiền quá lớn, trong bối cảnh khó khăn này rất dễ đánh gục doanh nghiệp.

Việc doanh nghiệp bị thu bổ sung tiền thuế đất sẽ khiến họ buộc phải nghĩ cách để không phá sản. Điều này đồng nghĩa với giá nhà, đất khó giảm - đi ngược với chỉ đạo của Thủ tướng.

Do đó, để gỡ khó cho doanh nghiệp, ông Huân cho rằng, cần phải sửa đổi quy định nộp bổ sung tiền sử dụng đất/thuê đất cho khoảng thời gian chờ xác định giá đất của Nghị định 103, từ đó khơi thông thị trường bất động sản.

Còn theo đại biểu Hà Sĩ Đồng (Quảng Trị), tại TP.HCM hiện có gần 130 dự án bị đình trệ do chưa xác định được giá đất để thực hiện nghĩa vụ tài chính, dẫn đến người mua không được cấp sổ đỏ. Tại Hà Nội, nhiều doanh nghiệp phản ánh phải chờ 1-2 năm để có giá đất, khiến tổng chi phí đầu tư tăng hàng chục tỷ đồng. Ở Quảng Trị, một số dự án du lịch nghỉ dưỡng dù đã có chủ trương đầu tư vẫn chưa thể triển khai vì chưa xác định xong nghĩa vụ tài chính về đất.

“Những tồn tại này nếu không được tháo gỡ kịp thời sẽ tiếp tục là lực cản lớn đối với quá trình phục hồi và phát triển thị trường bất động sản, ảnh hưởng đến hàng loạt ngành nghề liên quan và đời sống người dân”, đại biểu Hà Sĩ Đồng nói.

Để giải quyết tình trạng chậm xác định giá đất, đại biểu Hà Sĩ Đồng cho rằng, Bộ Tài chính cần rà soát lại toàn bộ quy trình và các văn bản liên quan, từ lập phương án, thẩm định, lấy ý kiến đến phê duyệt, theo hướng rút gọn, rõ trách nhiệm, minh bạch và hiệu quả hơn.

Đồng thời, cần có cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành và địa phương, nghiên cứu áp dụng cơ chế giá đất tạm tính để doanh nghiệp có thể tạm nộp và triển khai dự án trong khi chờ xác định giá chính thức.

Một số đại biểu cũng đề xuất, trước mắt, trong thời gian chưa kịp sửa đổi Nghị định 103, Bộ Tài chính cần có văn bản hướng dẫn các địa phương và các cơ quan thuế áp dụng một biện pháp có tính chất khẩn cấp, tạm thời là chưa thu khoản nộp bổ sung theo khoản 2 Điều 50, khoản 9 Điều 51 Nghị định số 103/2024/NĐ-CP. Việc thu hoặc không thu bổ sung sẽ được xem xét, quyết định sau khi Chính phủ có hướng xử lý quy định của Nghị định 103.

Trước đó, chia sẻ với báo chí, ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), phân tích, việc phải nộp bổ sung tiền sử dụng đất với số tiền không nhỏ cũng nằm ngoài tính toán của doanh nghiệp. Điều này sẽ khiến nhiều nhà đầu tư không đủ tài chính để nộp bổ sung, dẫn đến không thể triển khai dự án, nguồn cung tiếp tục khan hiếm. Trong khi đó, ở thời điểm hiện tại, giá bất động sản tại một số thành phố lớn, như Hà Nội, TP.HCM đã liên tục tăng và thiết lập mặt bằng mới trong suốt thời gian qua.

Chi phí tiền sử dụng đất đang chiếm phần lớn trong giá thành bất động sản. Khi phát sinh chi phí, chủ đầu tư sẽ buộc phải xem xét đến việc điều chỉnh giá bán bất động sản cao hơn, nút thắt này không giải được thì giá nhà sẽ không thể hạ.

“Nếu giá nhà tiếp tục tăng, e rằng cơ hội mua nhà ở với phần đông người dân sẽ trở nên khó khăn, đặc biệt là những người có thu nhập trung bình và thấp. Điều này sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy về an sinh xã hội”, ông Đính cho hay.