Nội dung chính
Chiếc cúp vàng World Cup được chế tác và chăm sóc hàng năm tại một công xưởng nhỏ ngoại ô thành phố Milan, Italy.
Mọi sản phẩm công ty này sản xuất đều xoay quanh các giải đấu danh giá.
Đã bao giờ các bạn tự hỏi, hương vị của chiến thắng tối thượng, của cảm giác đứng trên đỉnh thế giới sẽ như thế nào chưa? Ai cũng sẽ có những tưởng tượng của riêng mình, nhưng câu trả lời có thể được tìm kiếm ở một công xưởng nhỏ nằm tại Paderno Dugnano, ngoại ô thành phố Milan, Italy.
Mùi đồng nấu chảy tràn ngập bên trong nhà xưởng này, và đây chính là nơi ra đời của chiếc cúp vàng danh giá nhất thế giới - FIFA World Cup. Mọi thứ thuộc sở hữu của GDE Bertoni, một công ty gia đình nhỏ đã thiết kế và chế tác những chiếc cúp nổi tiếng nhất thế giới bóng đá.
Ba đời làm cúp
Người đứng đầu GDE Bertoni hiện tại là bà Valentina Losa, giám đốc và cũng là cháu gái nhà sáng lập, ông Eugenio Losa.
Bà Losa cho biết, công ty ra đời vào đầu thế kỷ 20, sản xuất mọi thứ từ huy chương nghệ thuật đến các tác phẩm điêu khắc. Nhưng GDE Bertoni bắt đầu có danh tiếng trong thế giới thể thao nhờ việc giành được hợp đồng sản xuất huy chương cho Thế vận hội Mùa hè diễn ra ở Rome vào năm 1960.
Mười năm sau đó, World Cup diễn ra tại Mexico và đội tuyển quốc gia Brazil lần thứ ba vô địch thế giới. Điều này có nghĩa là chiếc cúp Jules Rimet khi ấy sẽ mãi mãi thuộc về những vũ công samba.
Thiếu một chiếc cúp cho sự kiện tiếp theo, FIFA tổ chức một cuộc thi nhằm tìm ra chiếc cúp mới. Người chiến thắng không ai khác là nhà điêu khắc người Italy Silvio Gazzaniga, sau khi đánh bại 52 thiết kế khác đến từ khắp nơi trên thế giới. Ông Gazzaniga khi đó làm việc cho GDE Bertoni, và từ đó đến nay, công ty gia đình nhỏ bé này vẫn là bên được độc quyền cung cấp chiếc cúp vàng thế giới.
“Kể từ đó, bóng đá chiếm phần lớn trong công việc kinh doanh của chúng tôi”, bà Losa nói. Và GDE Bertoni không chỉ sản xuất cúp vàng.
Bạn có thể thấy rõ điều đó nếu tham quan nhà máy của GDE Bertoni ở Milan. Huy chương và các danh hiệu nằm xung quanh các thùng hóa chất và máy hàn cỡ lớn. Ở một góc là chiếc cúp vô địch Confederations Cup, trong khi các bộ huy chương cho các giải trẻ của FIFA World Cup cũng được sản xuất tại nơi này. Đội ngũ nhân viên văn phòng cũng làm việc ngay trong nhà xưởng, trao đổi email với FIFA về thiết kế của những danh hiệu mới.
GDE Bertoni cũng có những khách hàng giàu có từ khu vực Trung Đông, trở thành nguồn kinh doanh bền vững của họ. Những hợp đồng từ Oman hay Bahrain nhằm sản xuất kỷ niệm chương du lịch hoặc huân chương quân sự thường kéo dài nhiều năm, bên cạnh vô số đơn hàng sản xuất danh hiệu thể thao từ các nước Vùng Vịnh.
Nhưng ổn định nhất vẫn là các hợp đồng từ Liên đoàn Bóng đá châu u (UEFA). Bertoni cung cấp cúp và huy chương cho một loạt các giải đấu trẻ và cả bóng đá nữ trong khuôn khổ UEFA, bao gồm cả những danh hiệu cao quý nhất như cúp bạc Champions League, Europa League hay Siêu cúp châu u. Công việc trở nên bận rộn hơn vào mùa thu hàng năm, khi quá trình sản xuất những cúp này cho mùa giải mới bắt đầu.
Chiếc cúp Champions League, cũng được thiết kế bởi nhà điêu khắc Gazzaniga, là một trong những danh hiệu mà ai cũng muốn chạm tới khi đến thăm nhà máy của Bertoni ở Milan. Phiên bản gốc của chiếc cúp được làm từ 12kg bạc nguyên chất, được khắc dòng chữ Coupe des Clubs Champions Europeens, nổi tiếng với đôi tai khổng lồ nên còn được gọi là Ol’ Big Ears trong tiếng Anh.
Nơi sinh ra chiếc cúp danh giá
Cứ sau mỗi mùa hội bóng đá lớn nhất hành tinh, chiếc cúp vàng danh giá lại được đưa trở lại Milan để các nghệ nhân của GDE Bertoni nâng niu, đánh bóng và làm lại như mới.
“Chiếc cúp này giống như một người phụ nữ. Cô ấy được yêu mến, được thèm khát và được đi khắp nơi… nhưng luôn trở lại đây để trang điểm”, bà Losa ví von.
Phiên bản đầu tiên của chiếc cúp này được trao cho đội vô địch World Cup năm 1974 là Tây Đức. Với chiều cao 36,8cm, đường kính đáy 13cm và tổng trọng lượng 6,2 kg, chiếc cúp được đúc bằng vàng nguyên khối, và phía dưới đáy được khắc tên các đội tuyển quốc gia từng vô địch. Mỗi chiếc cúp sẽ được khắc tên 10 đội, và chiếc cúp hiện tại vẫn còn chỗ cho 5 nhà vô địch tiếp theo, tính cả đội sẽ lên ngôi vào năm 2022.
Bên cạnh nhiệm vụ chăm sóc cho chiếc cúp nguyên bản, GDE Bertoni cũng là bên sản xuất bản sao chiếc cúp để liên đoàn bóng đá của đội vô địch mang về phòng truyền thống của họ, sau khi lễ trao giải kết thúc. Bản sao của chiếc cúp được làm bằng đồng mạ vàng, nhẹ hơn một chút nhưng không khác gì với bản gốc.
Ông Salvatore Iannetti, giám đốc sản xuất hiện tại của GDE Bertoni, cho biết công ty luôn tự hào vì những chiếc cúp rời khỏi nhà máy đều được làm thủ công hoàn toàn.
Quy trình sản xuất bắt đầu với việc nấu chảy đồng thau, kim loại này chuyển sang dạng lỏng sau đó và sẽ được đổ vào khuôn đúc. Khuôn đúc được tạo ra từ chính phiên bản gốc của chiếc cúp.
Tiếp theo, các nghệ nhân của GDE Bertoni sẽ dùng đục và búa nhằm tinh chính các chi tiết phức tạp trên chiếc cúp, chẳng hạn như hình của hai vận động viên.
Để chiếc cúp trở nên đẹp và sáng bóng, nó sẽ được làm sạch bằng sóng siêu âm, rồi ngâm trong bể tẩy dầu mỡ, trước khi được mạ vàng nhiều lần trong bể mạ điện. Cuối cùng, chiếc cúp sẽ được phủ một lớp vecni trong suốt, trước khi được gắn lên đế bằng đá thạch anh.