Nội dung chính:
- Nghị định số 08 ngừng thi hành một số điều khoản về xác định tư cách nhà đầu tư chuyên nghiệp là cá nhân, thời gian phân phối trái phiếu và xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp trong phát hành trái phiếu riêng lẻ.
- Cho phép doanh nghiệp thanh toán lãi, gốc trái phiếu bằng các tài sản khác, hoặc kéo dài kỳ hạn trái phiếu thêm không quá 2 năm.
Ngày 5/3/2023, Chính phủ ban hành Nghị định số 08/2023/NĐ-CP về sửa đổi, bổ sung và ngưng hiệu lực thi hành một số điều tại các Nghị định quy định về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu doanh nghiệp ra thị trường quốc tế.
So với Nghị định 65 vừa ban hành vào tháng 9/2022, Nghị định 08 yêu cầu ngưng hiệu lực thi hành với một số quy định đến hết năm nay.
Cụ thể là các điều khoản liên quan đến việc xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là cá nhân, về thời gian phân phối trái phiếu của từng đợt phát hành, và quy định về kết quả xếp hạng tín nhiệm đối với doanh nghiệp phát hành trái phiếu.
Ngoài ra, Nghị định 08 cho phép doanh nghiệp thanh toán lãi, gốc trái phiếu bằng các tài sản khác, hoặc kéo dài kỳ hạn trái phiếu thêm không quá 2 năm.
Nới lỏng điều kiện phát hành
Trước đây, Nghị định 65 quy định hồ sơ phát hành trái phiếu riêng lẻ bắt buộc phải có kết quả xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp phát hành. Tuy nhiên, việc xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp tại Việt Nam hiện nay chưa thực sự phổ biến. Việt Nam mới chỉ có hai tổ chức xếp hạng tín nhiệm được cấp phép là FiinRatings và SaigonRatings với số lượng doanh nghiệp xếp hạng hạng tín dụng hạn chế.
Ông Nguyễn Quang Thuân - Tổng giám đốc FiinRatings cho biết trong thời gian Nghị định 65 có hiệu lực (từ giữa tháng 9/2022 đến nay), FiinRatings chỉ nhận thêm khoảng 2-3 hợp đồng xếp hạng tín nhiệm nhằm mục đích phát hành riêng lẻ.
Việc ngưng hiệu lực thi hành điều khoản này đến cuối năm nay, theo ông Thuân là “hơi đáng tiếc vì đây là yếu tố góp phần minh bạch thông tin cho thị trường và khôi phục niềm tin để quay trở lại”.
Ngoài ra, Nghị định 65 quy định thời gian phân phối trái phiếu của từng đợt chào bán không vượt quá 30 ngày kể từ ngày công bố thông tin. Với việc ngưng hiệu lực thi hành điều khoản này, các doanh nghiệp có thêm thời gian để phân phối trái phiếu.
Nhà đầu tư cá nhân chuyên nghiệp được phép mua trái phiếu phát hành riêng lẻ theo quy định của Nghị định 65 phải đảm bảo danh mục chứng khoán niêm yết, đăng ký giao dịch tối thiểu 2 tỷ đồng giá thị trường bình quân theo ngày, trong 180 ngày liền kề. Việc ngừng hiệu lực thi hành điều khoản này sẽ giúp mở rộng đối tượng nhà đầu tư cá nhân được tham gia mua trái phiếu phát hành riêng lẻ.
Cho phép doanh nghiệp kéo dài kỳ hạn trái phiếu
Nghị định 08 cho phép doanh nghiệp phát hành trái phiếu kéo dài kỳ hạn trái phiếu không quá 2 năm so với kỳ hạn cũ. Tuy nhiên, trong trường hợp nhà đầu tư không chấp thuận phương án này, doanh nghiệp phát hành có trách nhiệm đàm phán để đảm bảo quyền lợi của nhà đầu tư.
Trong trường hợp doanh nghiệp phát hành không thể thanh toán đầy đủ, đúng hạn nợ gốc, lãi trái phiếu bằng tiền, doanh nghiệp có thể đàm phán thanh toán bằng tài sản thay thế. Doanh nghiệp đương nhiên phải chịu trách nhiệm về tình trạng pháp lý của tài sản sử dụng để thanh toán gốc và lãi trái phiếu.
Trên thực tế, hai phương án nói trên đã được các doanh nghiệp phát hành trái phiếu áp dụng ngay cả khi Nghị định 08 chưa được ban hành.
Gần đây, Novaland đã có công văn xin gia hạn hoặc trả lô trái phiếu 1.000 tỷ đồng bằng bất động sản - như một giải pháp trong giai đoạn dòng tiền khó khăn.
Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội cũng vừa công bố danh sách 54 doanh nghiệp chậm thanh toán lãi và gốc trái phiếu đến hạn. Trong số đó, nhiều doanh nghiệp cũng đã đề xuất phương án kéo dài kỳ hạn thanh toán trái phiếu với thời hạn thông thường là 1 năm.
Những quy định thắt chặt về việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp sau những vụ việc liên quan đã khiến thị trường trái phiếu doanh nghiệp trở nên ảm đạm. Tháng 1/2023, chỉ có duy nhất một doanh nghiệp phát hành trái phiếu. Trong tháng 2/2023, theo thống kê của chúng tôi có 3 đợt phát hành trái phiếu của Sơn Kim Land và Masan (2 đợt).
