“Khẩn cấp” chuẩn hóa môi giới, chấm dứt tình trạng 89% không chứng chỉ

Hội thảo chuyên đề "Chuẩn hóa đào tạo và cấp chứng chỉ – Nâng tầm môi giới chuyên nghiệp" do Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) tổ chức vừa qua tại TP. Hồ Chí Minh đã chỉ rõ thực trạng, hệ lụy và đề xuất những giải pháp then chốt để giải quyết vấn đề này.

Thực trạng đáng báo động

Tại hội thảo, các chuyên gia bất động sản đánh giá, bức tranh thực tế về đội ngũ môi giới bất động sản hiện nay đang khiến giới chuyên môn không khỏi lo ngại. Khảo sát toàn quốc của Viện Nghiên cứu đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam (VARS IRE) đã chỉ ra một "khoảng trống" lớn về chứng chỉ hành nghề.

Theo đó, có 89% môi giới chưa có hoặc đã hết hạn chứng chỉ hành nghề; 51,8% chưa từng tham gia đào tạo chính quy; 93% bày tỏ mong muốn được tham gia kỳ thi sát hạch; 72,6% chưa biết thế nào là cơ sở đào tạo đạt chuẩn.

Bà Nguyễn Thùy Dương, Giám đốc Công ty CP Đào tạo và Nghiên cứu xây dựng CTS, nhận xét rằng khó khăn hiện nay không nằm ở điều kiện giảng dạy mà ở thái độ của học viên. Nhiều người chỉ muốn "học nhanh để lấy chứng chỉ", từ đó lựa chọn các đơn vị đào tạo kém chất lượng, học phí rẻ, chương trình bị cắt xén, thiếu thực hành. Điều này tạo điều kiện cho một số cơ sở trục lợi, thực hiện không đúng quy định pháp luật.

Từ phía doanh nghiệp, ông Nguyễn Thái Bình, Tổng Giám đốc Đông Tây Land, cho biết nhiều môi giới xem chứng chỉ như một "giấy thông hành" hơn là minh chứng năng lực. Doanh nghiệp thường phải tuyển dụng, thử việc và đào tạo nội bộ trước, sau đó mới hỗ trợ nhân sự đi học để lấy chứng chỉ. Hệ quả là đội ngũ nhân viên thiếu kiến thức nền tảng, coi nghề môi giới là trải nghiệm ngắn hạn, dẫn đến tỷ lệ biến động nhân sự rất cao, trung bình tới 10% mỗi tháng.

Hệ lụy nghiêm trọng từ hành nghề "chui" và đào tạo kém chất lượng

Luật sư Lê Trọng Thêm, Giám đốc Công ty Luật LTT & Partners, đã đưa ra cảnh báo về những hệ lụy khôn lường của tình trạng này.

Theo Luật sư Thêm, hành nghề khi chưa có chứng chỉ hợp lệ có thể bị xử phạt hàng chục triệu đồng, kéo theo nguy cơ tranh chấp, kiện tụng, gây thiệt hại trực tiếp cho khách hàng.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp sử dụng môi giới không đủ điều kiện cũng có thể bị thanh tra và xử lý bổ sung.

Đặc biệt, nếu tình trạng đào tạo kém chất lượng, cấp chứng chỉ sai quy định hoặc hành nghề "chui" kéo dài, thị trường sẽ phải đối mặt với vòng luẩn quẩn: chất lượng dịch vụ giảm sút, niềm tin nhà đầu tư sụt giảm, khách hàng thiệt hại, còn cơ quan quản lý mất đi công cụ kiểm soát và sàng lọc lực lượng hành nghề. Đây là rủi ro mang tính hệ thống, cần sớm được chấn chỉnh.

Ông Vương Duy Dũng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và Thị trường BĐS, Bộ Xây dựng, khẳng định Bộ Xây dựng luôn coi trọng vai trò của đội ngũ môi giới và việc chuẩn hóa đào tạo, thi sát hạch. Cấp chứng chỉ hành nghề không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là nhiệm vụ quan trọng nhằm chuyên nghiệp hóa lực lượng môi giới, bảo vệ quyền lợi của người dân và thúc đẩy sự phát triển ổn định, bền vững của thị trường.

Cần chuẩn hoá đào tạo và cấp chứng chỉ

Các diễn giả tại hội thảo đều thống nhất rằng chuẩn hóa đào tạo và cấp chứng chỉ hành nghề môi giới là giải pháp then chốt để nâng tầm lực lượng môi giới, góp phần minh bạch hóa thị trường bất động sản.

TS. Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS), khẳng định mỗi cá nhân môi giới phải chủ động trang bị kiến thức và lựa chọn cơ sở đào tạo uy tín. VARS đã chủ động biên soạn bộ giáo trình chuẩn và kiến nghị Bộ Xây dựng chỉ đạo mạnh mẽ hơn để các địa phương sớm tổ chức kỳ thi sát hạch đồng bộ, tháo gỡ các điểm nghẽn. VARS cũng đã xây dựng bộ tiêu chuẩn nghề nghiệp nhấn mạnh yếu tố văn hóa và đạo đức hành nghề.

Bà Trần Thị Cẩm Tú, CEO EximRS, đề nghị phải có cơ chế thi sát hạch rõ ràng, đảm bảo chất lượng đầu ra và sự nghiêm túc của đào tạo, đồng thời các chủ sàn cần coi trọng tri thức, đạo đức nghề nghiệp.

Về phía cơ quan quản lý, ông Vương Duy Dũng khẳng định tất cả các thành phần tham gia đều phải chung nhận thức và cùng nỗ lực nâng cao chất lượng. Trong giai đoạn tới, Bộ Xây dựng sẽ cụ thể hóa hơn chương trình đào tạo, nội dung thi, phương thức sát hạch để vừa bảo đảm chất lượng, vừa tạo môi trường thông thoáng, minh bạch cho hoạt động môi giới.

Nhìn về dài hạn, các chuyên gia cho rằng yếu tố then chốt trong 3-5 năm tới là xây dựng hệ thống chuẩn hóa toàn diện – từ giáo trình, bộ đề thi, ngân hàng câu hỏi, cơ chế hậu kiểm – song song với việc nâng cao đạo đức và tiêu chuẩn nghề nghiệp, qua đó đưa nghề môi giới Việt Nam hội nhập quốc tế và được xã hội tôn trọng đúng tầm.