Giấc mơ làm từ thiện tỷ USD bất thành của Sam Bankman-Fried: Nhiều nơi dừng chi số đã nhận vì nghi ngờ là ‘tiền không trong sạch’ lấy từ túi khách hàng FTX

Sam Bankman-Fried từng nói anh ta muốn ngăn chặn chiến tranh hạt nhân và các đại dịch trong tương lai. Và anh ta đã công khai cam kết sẽ sử dụng khối tài sản khổng lồ ngày càng tăng của mình để làm điều đó.

Nhưng sự sụp đổ của FTX rồi sau đó là những thông tin về việc Sam đã trộn lẫn tiền của FTX với tiền của khách hàng được hé lộ, đã làm đảo lộn những mục tiêu từ thiện cao cả mà anh ta đã tuyên bố trước đó.

Quỹ FTX Foundation và Future Fund của Bankman-Fried trước đó luôn tự hào khoe khoang về túi tiền rủng rỉnh, mục tiêu đầy tham vọng và khả năng quay vòng nhanh của mình.

Bây giờ tài sản của Bankman-Fried đã biến mất gần như hoàn toàn và những người đang điều hành các tổ chức từ thiện kể trên cũng đã từ chức.

Với những đơn vị trước đây được nhận trợ cấp từ 2 tổ chức của Sam, một số thì đang tranh giành tiền mặt để bù đắp khoản thiếu hụt. Một số khác thì băn khoăn về nguồn gốc khoản tiền khổng lồ của FTX sau khi các luật sư của công ty cho biết trong tuần này rằng một “số lượng đáng kể” tài sản đã bị thất lạc hoặc có thể bị đánh cắp.

Kevin Esvelt, một kỹ sư tại Viện Công nghệ Massachusetts, nghiên cứu về sự tiến bộ an toàn của công nghệ sinh học, bao gồm cả việc ngăn chặn các đại dịch có chủ ý. Anh nói rằng mình đã điền đơn đăng ký Future Fund trong một ngày và nhận được phản hồi trong vòng chưa đầy hai tuần: Khoản tiền thưởng cam kết mà anh ấy nhận được là 1,2 triệu USD.

Tiến sĩ Esvelt hiện đang tìm kiếm nguồn tài trợ khẩn cấp cho SecureBio, tổ chức phi lợi nhuận phòng chống đại dịch mà ông đã xây dựng bằng khoản tài trợ từ Future Fund. Ông nói rằng hiện chỉ sử dụng tiền nhận được từ giải thưởng của Future Fund để trả lương cho nhân viên. Phần còn lại của số tiền sẽ được để dành cho đến khi ông biết rõ hơn về nguồn gốc của nó và liệu có thể được trả lại hay không.

Bankman-Fried từng được xếp hạng là một trong 100 người giàu nhất thế giới vào đầu tháng này. Nhưng đến ngày 11/11, FTX đã nộp đơn xin phá sản trong bối cảnh họ tiết lộ rằng đã cho vay hàng tỷ USD tài sản của khách hàng để tài trợ cho các vụ cá cược rủi ro tại công ty giao dịch có liên kết với mình. Khi các công tố viên điều tra FTX, giám đốc điều hành mới John J. Ray đã mô tả “sự thất bại hoàn toàn trong việc kiểm soát của công ty” tại FTX. Bản thân các luật sư của FTX cũng nói rằng Bankman-Fried đã điều hành công ty như một “lãnh thổ cá nhân” của riêng mình.

Bankman-Fried thường tuyên bố hoạt động từ thiện là động lực chính để mình tích lũy tài sản. “Cuối cùng thì đó mới là điều quan trọng nhất”, anh ta nói trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 4 trên podcast “80.000 Hours”.

Bankman-Fried cho biết chính bố mẹ mình – những người đều là giáo sư luật đã truyền cho anh ta niềm yêu thích đối với chủ nghĩa vị lợi, triết lý cố gắng làm điều tốt nhất cho nhiều người nhất. Anh ta nói rằng đã bắt đầu áp dụng những lý tưởng đó vào thực tế khi học chuyên ngành vật lý tại MIT. Anh ta nói lo lắng về sự đau khổ của động vật trong các trang trại của nhà máy và vì thế đã ngừng ăn thịt.

Will MacAskill, khi đó là một sinh viên tốt nghiệp triết học, đã thuyết phục Bankman-Fried ý tưởng về lòng vị tha hiệu quả - một cách áp dụng một số ý tưởng vị lợi vào hoạt động từ thiện.

Giáo sư khoa học chính trị Rob Reich của Đại học Stanford cho biết: “Những người vị tha hiệu quả nói rằng bạn nên sử dụng lý trí để so sánh các nguyên nhân và tìm ra điều có thể mang lại cho bạn lợi nhuận cao nhất. Đóng góp cho các trường đại học ưu tú hoặc bảo tàng nghệ thuật không tốt bằng việc quyên góp cho một tổ chức phi lợi nhuận chống sốt rét nhằm ngăn ngừa những ca tử vong một cách dễ dàng”.

Ông Reich nói, những người vị tha hiệu quả thường áp dụng logic này vào cuộc sống của chính họ. Chẳng hạn, việc một học viên hiến thận cho một người lạ không phải là chưa từng xảy ra.

Bankman-Fried đã cân nhắc những con đường khác nhau nhưng MacAskill gợi ý rằng anh ta có thể làm điều tốt nhất bằng cách kiếm thật nhiều tiền và cho đi, một ý tưởng phổ biến trong cộng đồng.

Bankman-Fried đặt mục tiêu của mình vào tiền số, thành lập công ty thương mại Alameda Research vào năm 2017. Anh ta đã ra mắt FTX vài năm sau đó. Giá Bitcoin và các loại tiền số khác tăng mạnh, giúp FTX trở thành một trong năm sàn giao dịch tiền số lớn nhất thế giới. Anh ta đã sớm thành lập FTX Foundation, Future Fund và một quỹ gia đình có tên Building A Stronger Future.

Trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 4, Bankman-Fried đặt mục tiêu cho đi hàng tỷ USD hàng năm trong vòng 10 năm.

FTX Foundation ưu tiên ủng hộ nhiều lĩnh vực bao gồm phòng chống đại dịch và bảo vệ nhân loại khỏi những mặt trái tiềm ẩn của trí tuệ nhân tạo. Tại một cuộc họp vào tháng 7 của tổ chức, Bankman-Fried đã tham gia sâu vào một cuộc thảo luận về cách các bóng đèn được trang bị một tần số cụ thể của tia cực tím có thể tiêu diệt mầm bệnh trong không khí.

Cuộc kêu gọi ý tưởng mở của Future Fund vào tháng 2 đã thu hút hàng nghìn lượt gửi dự thi. Quá trình nộp đơn là một phần của kháng cáo. Tổ chức hứa hẹn những phản hồi nhanh chóng và khuyến khích các dự án mạo hiểm. Nó thu hút các nhà khoa học theo đuổi công việc liên ngành bên ngoài lĩnh vực chuyên môn của họ. Trong trang câu hỏi thường gặp trên trang web của mình, Future Fund đưa ra lời khuyên sau: “Chúng tôi có xu hướng nhận thấy rằng mọi người nghĩ quá nhỏ, thay vì nghĩ thật lớn”.

Những hồ sơ được Future Fund chấp nhận và cấp vốn cũng có thể chọn được thanh toán bằng USD hoặc tiền số.

Theo trang web của quỹ, Future Fund đã cam kết hàng trăm khoản tài trợ trị giá hơn 160 triệu USD vào tháng 9. Các khoản đầu tư mở rộng cho nhiều dự án khác nhau, bao gồm các tổ chức có lòng vị tha hiệu quả, các công ty khởi nghiệp và “những người đặc biệt” theo đuổi các lĩnh vực nghiên cứu thú vị.

Hai khoản tài trợ công cộng lớn nhất, trị giá 15 triệu USD và 13,9 triệu USD, đã được trao cho các nhóm có lòng vị tha hiệu quả nơi MacAskill giữ vai trò. Đôi khi, MacAskill khuyên Bankman-Fried không chỉ về các vấn đề từ thiện.

Khi Elon Musk bắt đầu chiến dịch mua Twitter, MacAskill đã gửi cho giám đốc điều hành Tesla một tin nhắn văn bản, theo các tài liệu được công khai trong vụ kiện tụng về việc ông mua công ty truyền thông xã hội này. Ông viết: “Bạn của tôi, Sam Bankman-Fried đã có một thời gian quan tâm đến việc mua Twitter và sau đó làm cho nó tốt hơn cho thế giới”.

Sự sụp đổ của đế chế Bankman-Fried đã gây tiếng vang lớn vượt ra ngoài căn cứ Bahamas của nó, xuyên qua hội trường của các học viện và phòng thí nghiệm tiên phong trên khắp thế giới. Một số người nhận trợ cấp, bao gồm một người có liên kết với MacAskill, vẫn còn bị nợ tiền khi FTX thất bại.

“Chúng tôi rất đau lòng khi phải nói rằng có vẻ như có nhiều khoản tài trợ đã cam kết mà Future Fund sẽ không thể thực hiện được”, nhân viên của quỹ đã viết trong một lá thư từ chức công khai vào đầu tháng này.

Tổ chức tin tức ProPublica đã nhận được khoản tài trợ trị giá 5 triệu USD trong ba năm từ Building A Stronger Future. Nó ủng hộ báo cáo về các mối đe dọa sinh học và sự chuẩn bị cho đại dịch. Các hãng tin cho biết họ đã nhận được một phần ba số tiền đầu tiên vào tháng hai nhưng hiện đang tìm kiếm những người ủng hộ khác để trang trải phần còn lại.

Trong khi đó, MacAskill đã rời xa FTX khi công ty này đang sụp đổ. Trong một chuỗi các dòng tweet, ông đã cáo buộc Bankman-Fried phản bội cá nhân và từ bỏ các nguyên tắc của lòng vị tha hiệu quả. Ông ấy cũng là một trong những nhân viên của Future Fund đã nghỉ việc.

Tuần trước, Bankman-Fried đã trao đổi tin nhắn với một nhà văn tại Vox, một tổ chức tin tức mà Building A Stronger Future cũng đã cam kết tài trợ.

“Anh nói về đạo đức rất giỏi”, nhà văn kể trên nói.

“Tôi phải như vậy”, Bankman-Fried trả lời.

Nguồn: WSJ