Được báo Nhật gọi là 'vua xuất khẩu', Việt Nam vẫn đổ tiền mua mặt hàng này từ châu Phi: nhập khẩu tăng 3 chữ số, sản lượng 10 tháng vượt cả năm 2022

Theo số liệu thống kê từ Tổng cục Hải quan cho biết, tháng 10/2023, nhập khẩu hạt điều của Việt Nam đạt gần 195 nghìn tấn, trị giá 198,9 triệu USD, giảm 22,7% về lượng và giảm 21% về trị giá so với tháng 9/2023.

Tính chung 10 tháng năm 2023, nhập khẩu hạt điều của Việt Nam đạt 2,5 triệu tấn, trị giá 2,9 tỷ USD, tăng 44,8% về lượng và tăng 17,9% về trị giá so với cùng kỳ năm ngoái. Giá nhập khẩu bình quân hạt điều của Việt Nam đạt mức 1.163 USD/tấn, giảm 18,6% so với cùng kỳ năm 2022.

Xét về thị trường, nước ta nhập khẩu lượng lớn hạt điều từ các thị trường như Campuchia, Bờ Biển Ngà, Ghana,... Trong đó, nhập khẩu từ một quốc gia châu Phi ghi nhận tăng mạnh trong 10 tháng đầu năm.

Cụ thể, tháng 10/2023, nhập khẩu hạt điều từ Nigeria đạt 18.141 tấn, tăng 188% về lượng và tăng 118% về trị giá so với tháng 10/2022. Tính chung trong 10 tháng đầu năm, nhập khẩu loại nông sản này từ Nigeria đạt 250,3 nghìn tấn với trị giá hơn 261 triệu USD, tăng 135% về lượng và tăng 90,3% so với cùng kỳ năm 2022. Quốc gia châu Phi này là nhà cung cấp hạt điều lớn thứ 3 của Việt Nam với sản lượng chiếm 9,94% về lượng và 8,9% về kim ngạch trong cơ cấu nhập khẩu hạt điều của Việt Nam.

Sản lượng nhập khẩu trong 10 tháng đầu năm 2023 từ Nigeria gấp hơn 2 lần tổng sản lượng của cả năm 2022 (123.033 tấn). Giá xuất khẩu cũng giảm mạnh so với cùng kỳ năm 2022, đạt 1.045 USD/tấn, giảm mạnh 19,2% so với cùng kỳ năm 2022.

Tờ Nikkei Asia cho hay, hạt điều là một sản phẩm chủ lực của Việt Nam và có tiềm năng lớn trên thế giới. Theo Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc, vào năm 2018, Việt Nam sản xuất khoảng 2,66 triệu tấn hạt điều, tăng 23% so với năm 2017. Con số này gấp 3,4 lần so với Ấn Độ, nhà sản xuất lớn thứ hai thế giới với sản lượng 790.000 tấn, điều đó khiến Việt Nam "hiển nhiên" trở thành "vua hạt điều" của thế giới.

Tại một số thị trường, hạt điều Việt đang có tín hiệu cạnh tranh tốt. Điển hình tại Nhật Bản, Việt Nam đã vượt qua Ấn Độ để trở thành quốc gia xuất khẩu hạt điều lớn nhất vào thị trường nước này. Tương tự, tại hai thị trường quan trọng nhất là Mỹ và Trung Quốc, hạt điều Việt Nam vẫn đang chiếm lĩnh với vị trí dẫn đầu.

Hiện nay, diện tích trồng điều của Việt Nam chỉ khoảng 300.000 ha, cung cấp khoảng 30% nguyên liệu cho nhu cầu chế biến của các doanh nghiệp, vì thế các nhà máy, doanh nghiệp phải vẫn phải nhập khẩu hạt điều một lượng lớn từ các nước về chế biến.

Theo Hiệp hội Điều Việt Nam Vinacas, yếu tố chu kỳ và nhu cầu nhập khẩu từ thị trường Hoa Kỳ, EU tăng phục vụ tiêu dùng các dịp lễ cuối năm đã đẩy kim ngạch xuất khẩu hạt điều của Việt Nam những tháng cuối năm nhích lên. Tuy nhiên, xuất khẩu hạt điều cả năm 2023 vẫn không thể lấy lại mốc kỷ lục.

Bên cạnh đó, với sự phát triển công nghệ hiện nay, hạt điều Việt Nam đang bị cạnh tranh với các quốc gia khác, đặc biệt là những quốc gia có thế mạnh về nguyên liệu điều thô như Bờ Biển Ngà.