Tại một trạm đổi pin của Nio bên sông Hoàng Phố (Thượng Hải), chỉ cần một câu lệnh giọng nói, chiếc xe điện tự động tiến vào, nâng gầm, để cánh tay robot tháo pin đã hết điện và thay pin mới. Toàn bộ quy trình chỉ mất 3 phút, sau đó xe sẵn sàng lăn bánh.
Nio – startup xe điện Trung Quốc đã niêm yết tại Mỹ – hiện vận hành hơn 3.000 trạm đổi pin tại Trung Quốc, đi ngược xu hướng chung của ngành vốn tập trung vào sạc nhanh. Tuy nhiên, “ông lớn” pin CATL, nhà sản xuất pin lớn nhất thế giới, đang đặt cược mạnh mẽ vào công nghệ này, hứa hẹn mở đường cho sự phổ biến rộng rãi tại thị Trung Quốc.
Hiện Trung Quốc là thị trường xe điện lớn nhất thế giới xét theo sản lượng. Năm 2024, nước này sản xuất 12,4 triệu xe điện, chiếm 70% công suất toàn cầu.
CATL cho biết sẽ xây dựng 1.000 trạm đổi pin cho xe du lịch trong năm 2025, trước khi tăng lên khoảng 10.000 trạm vào 2028, đủ phục vụ 1 triệu xe mỗi ngày. Ngoài ra, hãng còn phát triển hệ thống đổi pin cho xe tải hạng nặng.
Theo chuyên gia Duo Fu (Rystad Energy), thế mạnh công nghệ và sức ảnh hưởng của CATL giúp đổi pin dễ dàng hơn trong khâu triển khai. Ông nhận định đổi pin có thể tận dụng được “giờ thấp điểm – cao điểm” trong giá điện, trong khi sạc nhanh đòi hỏi chi phí lớn để nâng cấp hạ tầng truyền tải.
“Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy 2 công nghệ này sẽ song hành, chứ không triệt tiêu lẫn nhau”, Fu nói.
Năm nay, doanh số xe điện dự kiến lần đầu tiên vượt xe xăng tại Trung Quốc. Để hỗ trợ, chính phủ mở rộng cả mạng lưới đổi pin lẫn sạc siêu nhanh. Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia (NDRC) cho biết sẽ xây dựng 100.000 trạm sạc nhanh vào năm 2027, trong khi Thượng Hải từ tháng 3 đã trợ cấp tới 40% chi phí đầu tư trạm đổi pin cho doanh nghiệp.
Các nhà ủng hộ cho rằng đổi pin nhanh hơn sạc, phù hợp đô thị đông dân nơi người dùng khó lắp điểm sạc riêng. Hơn nữa, mô hình này còn giúp hạ giá xe khi khách hàng không phải sở hữu pin.
CATL dự báo Trung Quốc sẽ cần 30.000 trạm đổi pin trên toàn quốc, so với 100.000 trạm xăng hiện nay. Công ty đã hợp tác cùng CAR và CMB Leasing để triển khai 100.000 xe cho thuê có đổi pin.
Trong mảng logistics, CATL phối hợp với Sinopec để xây dựng mạng lưới đổi pin xe tải bao phủ 150.000 km tuyến vận tải trọng yếu, với mục tiêu xây dựng 300 trạm đổi pin cho xe tải ngay trong năm nay.
Chủ tịch CATL Robin Zeng dự đoán đến năm 2028, một nửa số xe tải mới tại Trung Quốc sẽ là xe điện. CATL cũng đã lên kế hoạch mở rộng mô hình đổi pin sang châu Âu và các khu vực khác.
Tuy vậy, một số hãng xe vẫn tỏ ra hoài nghi. CEO hãng xe điện Xpeng, Hà Hiểu Bằng, cho biết công ty đã cân nhắc công nghệ đổi pin suốt 5–6 năm, nhưng cuối cùng từ bỏ vào năm 2023 để tập trung phát triển công nghệ pin tiên tiến. “Cải tiến pin quan trọng hơn là xây dựng năng lực đổi pin. Đó là con đường chúng tôi chọn”, ông nói.
Dù còn lo ngại về chi phí đầu tư và khả năng tương thích giữa các mẫu xe, nhiều chuyên gia tin rằng đổi pin sẽ trở thành một phần quan trọng trong hệ sinh thái điện hóa của Trung Quốc.
“Quy mô mới là chìa khóa”, Yuqian Ding. trưởng bộ phận phân tích ô tô Trung Quốc tại HSBC – nhận định. “Với mạng lưới này, CATL chẳng khác nào trở thành chủ sở hữu thế hệ ‘trạm xăng mới’ của ngành xe điện”.
Tham khảo: FT
.jpg "Một ông 'vua livestream' ngã ngựa vì dính bê bối bán băng vệ sinh kém chất lượng, mất tất cả sự nghiệp")
.jpg "Tổng bí thư Tô Lâm trao Huân chương Lao động hạng Nhất cho Vingroup, ông Phạm Nhật Vượng vinh dự đón nhận")
.jpg "Vingroup của tỷ phú Phạm Nhật Vượng lập kỷ lục chưa từng có tại công trình Top 10 thế giới, đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất")
