Có phải cứ hãng hàng không giá rẻ là delay?

Bài báo khoa học có tựa đề Thấp và thấp hơn: Có phải chuyến bay delay nhiều hơn nếu chi phí ít hơn của tác giả Ha V. Pham (Khoa Kinh tế thuộc Đại học Virginia, Mỹ) đăng ngày 15/4/2020 trên tạp chí khoa học của đại học này cho rằng các hãng hàng không giá rẻ lại chậm trễ hơn nhiều (so với các chuyến bay tiêu chuẩn - PV).

Vì sao hãng hàng không giá rẻ delay?

Bài báo dài 24 trang phân tích các dữ liệu cất đáp từ một hãng bay giá rẻ và cực thấp. Tác giả thừa nhận: "Các hãng hàng không giá rẻ và cực thấp đã trở thành một phần quan trọng của ngành hàng không".

Chủ nhân báo báo đã sử dụng dữ liệu từ các cơ quan của Mỹ như Bộ Giao thông vận tải, Trung tâm Dữ liệu Khí hậu của Cục Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia, Cục Hàng không Liên bang, Cục Điều tra Dân số và Cục Phân tích Kinh tế để xây dựng bộ dữ liệu bao gồm thông tin chuyến bay vào năm 2015 và chạy hồi quy để kiểm tra giả thuyết.

Sau khi trình bày một loạt tính toán, tác giả đã tìm thấy bằng chứng đáng kể cho thấy các hãng hàng không giá rẻ delay nhiều hơn một chút.

AirAsia là hãng hàng không giá rẻ nổi tiếng toàn châu Á. Ảnh: Dy Khoa.

"Hạn chế của nghiên cứu này bao gồm việc thiếu các phép đo chất lượng sản phẩm. Mặc dù đúng giờ là một khía cạnh quan trọng của các chuyến bay, khách hàng cũng xem xét các dịch vụ khác mà hãng có thể cung cấp tại sân bay và trên đường hàng không", bài báo khoa học đưa ra các hạn chế liên quan chất lượng dịch vụ.

Cách đây vài năm, trên mạng xã hội hỏi đáp Quora từng xuất hiện câu hỏi "Tại sao hàng không chi phí thấp lại thường delay?".

Câu trả lời được bình chọn là: "Có một số lý do, đây là những lý do có vẻ khả dĩ nhất đối với tôi. Những người khác có thể cung cấp nhiều lý do hơn.

Thứ nhất, vì chúng có chi phí thấp, nên họ phải sử dụng tàu bay của mình càng nhiều càng tốt để phân bổ chi phí cố định và duy trì tỷ suất lợi nhuận. Điều này có nghĩa là thời gian giữa các chuyến bay cần nhỏ hơn đáng kể. Hậu quả của việc này là một khi chuyến bay bị hoãn, do vấn đề máy móc hoặc thời tiết, họ sẽ không có cách nào để bắt kịp vì không có lịch trình chùng xuống. Tôi cảm thấy rằng điều này thực sự cũng đang trở thành vấn đề trên các nhà cung cấp dịch vụ tiêu chuẩn.

Thứ hai, bởi vì họ không muốn có tàu bay hoặc nhân viên nhàn rỗi, họ sẽ không sử dụng nhiều máy bay dự phòng hoặc phi hành đoàn đến điểm bay của họ. Do đó, việc hết thời gian của phi hành đoàn có tác động lớn hơn nhiều đối với một hãng hàng không giá rẻ vì không có phi hành đoàn dự phòng. Nếu một chiếc tàu bay gặp sự cố kỹ thuật thì việc đưa các đội bảo dưỡng đến đó kịp thời có thể là một thách thức lớn hơn và chuyến bay sẽ không rời đi cho đến khi các vấn đề được giải quyết".

Vietjet Air là hãng hàng không giá rẻ có thị phần lớn nhất tại Việt Nam. Ảnh: Dy Khoa.

Không thể phủ nhận giá trị của hàng không giá rẻ

Nói đi cũng phải nói lại, hàng không giá rẻ đã thỏa mãn giấc mơ bay của rất nhiều người, nhất là những có thu nhập trung bình thấp. "Sự xuất hiện của các hãng hàng không giá rẻ dưới hình thức các chuyến bay giá rẻ và giá vé khuyến mại ở Philippines đã thực sự hỗ trợ tình trạng kinh tế xã hội đang phát triển của Philippines. Sự xuất hiện của nó ảnh hưởng không nhỏ đến ngành hàng không trong nước về số lượng hãng hàng không hoạt động và nhu cầu của hành khách", báo cáo khoa học của nhóm tác giả đăng trong Kỷ yếu Hội nghị thường niên về Khoa học xã hội giao thông vận tải Philippines năm 2013.

Theo báo cáo khoa học này, sự xuất hiện của các hãng hàng không giá rẻ ở Philippines đã thực sự tạo được sức ảnh hưởng và thay đổi ngành hàng không nước này. "Sự xuất hiện của các hãng hàng không giá rẻ trong nước thực sự đã kích thích xu hướng tăng chuyến của các hãng hàng không và lượng hành khách tại tất cả các nhà ga ở Sân bay quốc tế Ninoy Aquino" - báo cáo có đoạn.

Dẫu còn hạn chế về delay nhưng không thể phủ nhận hàng không giá rẻ đã tạo điều kiện cho nhiều người có cơ hội được bay. Ảnh minh hoạ: Dy Khoa.

Thông qua các dữ liệu được trình bày và các nghiên cứu đã được áp dụng, nhóm nghiên cứu thấy rằng các hãng hàng không giá rẻ có thể cạnh tranh trực tiếp với ngành hàng không trong nước về nhu cầu của hành khách.

Cụ thể, "dựa trên kết quả hoạt động của Cebu Pacific Air và Philippine Airlines, được coi là đại diện cho các hãng hàng không giá rẻ và các hãng hàng không đầy đủ dịch vụ, chúng tôi nhận định rằng giá vé khuyến mại thực sự được đánh giá cao trong những năm hoạt động sau này của sân bay này. Philippine Airlines, hãng hàng không địa phương lớn nhất trong nước về nhu cầu hành khách, đã thua Cebu Pacific Air thông qua chiến lược tiếp thị hiệu quả". Một số hãng bay của Philippines đã chuyển sang hàng không giá rẻ.

Với vị thế là hãng hàng không giá rẻ lớn nhất Việt Nam, trong 8 tháng đầu năm nay, Vietjet Air có tỷ lệ đúng giờ đạt khoảng 85%; tương đương chậm chuyến 15%. Trong 8 tháng, hãng này khai thác 76.513 chuyến bay.

Nhìn ra các hãng hàng không giá rẻ trong khu vực và châu lục, AirAsia Ấn Độ được BusinessToday ghi nhận có tỷ lệ đúng giờ lên đến 93,3% trong tháng 8.

"Phù hợp với các tài liệu, kết quả ước tính của chúng tôi xác nhận rằng việc chuyến bay delay liên quan các tác động tiêu cực đến phúc lợi người tiêu dùng. Quan trọng nhất, chúng tôi nhận thấy rằng hiệu suất đúng giờ kém tác động tiêu cực đến việc tạo dấu ấn sản phẩm — đại diện cho sức mạnh thị trường", một đoạn trong báo cáo khoa học đăng trên Journal of Air Transport Management, của nhóm nhà khoa học tại Đại học Antwerpen (Bỉ), hồi tháng 5/2020.