Tính đến cuối tháng 10 năm 2025, nợ công của Hoa Kỳ đã vượt ngưỡng 38 nghìn tỷ USD, theo số liệu chính thức từ Bộ Tài chính Mỹ và trang theo dõi tài khóa quốc gia fiscaldata.treasury.gov. Đây là mức cao nhất lịch sử, tương đương gần 123% GDP của Mỹ. Chưa bao giờ trong vòng một thế kỷ, nước Mỹ lại “gánh” một khối nợ khổng lồ đến vậy.
Từ vài trăm tỷ đến hàng chục nghìn tỷ: Một thế kỷ tăng tốc
Năm 1924, tổng nợ công Hoa Kỳ mới chỉ ở mức 395 tỷ USD (tính theo giá hiện hành), theo dữ liệu lịch sử của Bộ Tài chính. Sau Chiến tranh Thế giới thứ hai, con số này tăng vọt lên 269 tỷ USD năm 1946, tức tăng hơn 680% chỉ trong hai thập kỷ, khi chính phủ phải chi khổng lồ cho chiến phí và tái thiết hậu chiến.
Đến thập niên 1980, chính quyền Tổng thống Ronald Reagan cắt giảm thuế quy mô lớn và tăng chi quốc phòng, khiến nợ công từ 907 tỷ USD năm 1980 tăng lên 2,6 nghìn tỷ USD năm 1988 – tức tăng gần gấp ba lần chỉ trong tám năm. Đó là giai đoạn nợ công Mỹ bắt đầu vượt ngưỡng nghìn tỷ USD và chưa bao giờ quay đầu.
Thập kỷ 2000: Nợ “nhảy bậc” vì khủng hoảng
Sau vụ khủng bố 11/9 và hai cuộc chiến ở Afghanistan và Iraq, nợ công Mỹ bước vào chu kỳ tăng mạnh. Theo Investopedia, năm 2000, tổng nợ công khoảng 5,6 nghìn tỷ USD; đến năm 2008 đạt 10 nghìn tỷ USD – tức chỉ trong 8 năm đã tăng thêm hơn 4,4 nghìn tỷ USD, tương đương tăng 78%.
Khủng hoảng tài chính 2008 đẩy Washington phải tung gói cứu trợ hàng nghìn tỷ USD. Năm 2009, nợ công vọt lên 11,9 nghìn tỷ USD, tăng gần 2 nghìn tỷ USD chỉ trong một năm – một kỷ lục thời bình.
2020: Đại dịch COVID-19 và cú “nhảy” 4,2 nghìn tỷ USD
Giai đoạn đại dịch COVID-19 đánh dấu bước tăng chưa từng có. Năm 2019, tổng nợ công là 22,7 nghìn tỷ USD; đến cuối 2020, con số đã lên tới 26,9 nghìn tỷ USD, tức tăng 4,2 nghìn tỷ USD chỉ trong 12 tháng. Theo Bộ Tài chính Mỹ, đây là mức tăng tuyệt đối lớn nhất lịch sử nước này, tương đương hơn 18% GDP chỉ riêng trong một năm.
Đến giữa năm 2024, nợ công đạt 35,46 nghìn tỷ USD, và chưa đầy một năm sau – cuối tháng 10/2025 – đã vượt 38 nghìn tỷ USD, tức chỉ trong vòng 10 tháng, Mỹ tiếp tục “vay thêm” hơn 2,5 nghìn tỷ USD, tương đương toàn bộ GDP của Pháp.
Ai đang nắm giữ nợ Mỹ?
Theo báo cáo TIC của Bộ Tài chính Mỹ (tháng 8/2025), Nhật Bản là chủ nợ nước ngoài lớn nhất của Mỹ với hơn 1.15 nghìn tỷ USD trái phiếu Kho bạc; Vương quốc Anh đứng thứ hai với khoảng 760 tỷ USD, còn Trung Quốc hiện nắm khoảng 770 tỷ USD, thấp hơn đáng kể so với đỉnh 1,3 nghìn tỷ USD hồi 2013. Tuy nhiên, phần lớn nợ vẫn do các nhà đầu tư nội địa Mỹ – gồm Quỹ hưu trí, Cục Dự trữ Liên bang (Fed) và các định chế tài chính trong nước – nắm giữ, chiếm hơn 70% tổng lượng trái phiếu đang lưu hành.
Nếu chỉ dựa vào mức tăng nợ công trong năm 2020 (4,2 nghìn tỷ USD) đã bằng: 31 lần GDP Kenya (136 tỷ USD, IMF 2024), 37 lần GDP Ghana (112 tỷ USD), 127 lần GDP Campuchia (33 tỷ USD) và 280 lần GDP Lào (15 tỷ USD).
