Các nước Đông Nam Á nỗ lực điện hoá 100% xe buýt trong vài năm tới

Nội dung chính:

• Các quốc gia Đông Nam Á như Thái Lan, Việt Nam, Indonesia đặt mục tiêu thay thế xe buýt truyền thống thành xe buýt điện nhằm loại bỏ cacbon.
• Để thúc đẩy quá trình chuyển đổi, một số nước đưa ra các ưu đãi về thuế để thu hút nhà máy của các đơn vị sản xuất xe điện.
• Quá trình chuyển đổi phương tiện công cộng như xe buýt chạy xăng sang xe buýt điện sẽ diễn ra trước các phương tiện chở khách khác.

Tại Bangkok, Thái Lan, toàn bộ hệ thống xe buýt công cộng sẽ được chuyển đổi thành xe điện trong 3 năm tới. Indonesia và Việt Nam dự kiến cũng sẽ tiến hành các động thái tương tự. Những nỗ lực nhằm giảm phát thải khí nhà kính đang được khởi động một cách nghiêm túc ở Đông Nam  Á - nơi cảm nhận rõ rệt các tác động của biến đổi khí hậu thông qua lũ lụt và hạn hán.

Cơ quan quản lý giao thông công cộng Bangkok lên kế hoạch loại bỏ xe buýt sử dụng xăng hoặc dầu theo từng giai đoạn, đặt mục tiêu thay thế bằng 3.200 xe buýt điện vào năm 2025.

Tại Indonesia, 1.000 xe điện sẽ được đưa vào hệ thống xe buýt công cộng Transjakarta của Jakarta vào cuối năm 2023, con số này dự kiến tăng lên 3.000 xe vào cuối năm 2025.

Ngoài ý nghĩa về môi trường, việc chuyển đổi phương tiện giao thông công cộng sang xe điện có thể sẽ là một động lực kinh tế mới. Do đó, các quốc gia Đông Nam Á đang cạnh tranh để thu hút các nhà máy của các đơn vị sản xuất xe điện có trụ sở tại Nhật Bản, Hoa Kỳ, Châu Âu, Trung Quốc, Hàn Quốc và nhiều nơi khác.

Xe buýt “làm gương"

Cụ thể, Chính phủ Thái Lan đã đặt mục tiêu tăng tỷ lệ xe điện vào năm 2030 và đưa ra các ưu đãi thuế cho các nhà sản xuất xe điện.

Trong khi đó, Indonesia giảm thuế cho các công ty liên quan đến xe điện, bao gồm các nhà sản xuất pin.

Tại Việt Nam, VinFast đang sản xuất xe buýt điện. Doanh nghiệp này đã có kế hoạch sử dụng tài chính cho các cơ sở để sản xuất xe buýt điện và thiết bị sạc. Trước đó, hồi tháng 10, VinFast nhận được 135 triệu USD từ quỹ đầu tư do Ngân hàng Phát triển Châu Á và các tổ chức khác thành lập để thúc đẩy nỗ lực chống biến đổi khí hậu.

Trên thực tế, xe buýt công cộng điện khí hóa đối mặt với ít rào cản hơn so với xe chở khách, nguyên nhân là xe buýt chạy trên các tuyến cố định nên dễ dự đoán thời điểm cần sạc, qua đó cần ít trạm sạc hơn.

“Các quốc gia Đông Nam Á đặt mục tiêu nâng cao nhận thức về việc xe điện bằng cách xây dựng hệ sinh thái EV (electric vehicle) trong hệ thống giao thông công cộng trước khi triển khai xây dựng hệ thống cho các phương tiện chở khách khác. Việc này giống như cách làm gương, nêu gương", Kenichi Shimomura, người đứng đầu Asia Japan Desk tại công ty tư vấn Roland Berger của Đức.

Thực tế, hệ thống xe buýt công cộng không phải là lĩnh vực duy nhất các quốc gia Đông Nam Á đang tiến hành để loại bỏ cacbon.

SMRT, nhà điều hành giao thông công cộng lớn ở Singapore, đã áp dụng hệ thống vận hành thế hệ mới của Thales - nhà sản xuất thiết bị điện tử của Pháp, vào đường sắt đô thị. Hệ thống này giảm mức tiêu thụ năng lượng bằng cách tối ưu hóa khả năng tăng tốc, giảm tốc độ và phanh của đoàn tàu.

Chính phủ Malaysia đang khuyến khích chuyển đổi sang các phương tiện giao thông thải ra ít khí nhà kính hơn. Vào tháng 9, nước này đã công bố một chương trình nhằm tăng tỷ lệ giao thông công cộng ở các khu vực đô thị lên 50% vào năm 2040, từ mức 20% vào năm 2018.

Lĩnh vực vận tải đường biển và đường sông cũng đang nỗ lực chuyển đổi điện khí hóa. Tại Thái Lan, một chiếc thuyền chở khách chạy bằng điện đã bắt đầu hoạt động thường xuyên trên một con kênh ở Bangkok vào cuối tháng 2. Con thuyền có sức chứa khoảng 40 hành khách, được trang bị các tấm pin mặt trời trên mái nhà có thể sạc lại pin trong 90-120 phút.

Giá dầu diesel và xăng vẫn ở mức cao kể từ cuộc chiến tranh Nga-Ukraine. Nếu việc sử dụng năng lượng tái tạo giúp giảm chi phí điện và việc chuyển sang sử dụng điện trong các hệ thống giao thông công cộng tiến xa hơn, thì quá trình giảm khí thải cacbon có thể tăng tốc đáng kể trên toàn khu vực.