Bán điện mặt trời mái nhà dư thừa không được quá 10% công suất

Ngày 10/7, Văn phòng Chính phủ có văn bản gửi Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp về việc xây dựng nghị định của Chính phủ quy định cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu.

Để khuyến khích nguồn điện sạch, tại công văn vừa ban hành, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu Bộ Công Thương nghiên cứu thí điểm cho phép điện sản xuất dư, không dùng hết sẽ được bán lên lưới quốc gia. Tuy nhiên, sản lượng bán không vượt quá 10% tổng công suất.

Bộ Tài chính, Công Thương được giao cùng nghiên cứu các quy định giá mua với tinh thần "lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ". EVN chịu trách nhiệm mua sản lượng điện dư, song phải bảo đảm an toàn hệ thống.

Phó thủ tướng lưu ý Bộ Công Thương phải thực hiện những việc này phải thực hiện "khẩn trương", trình Phó thủ tướng trước ngày 11/7, kịp ban hành trước ngày 12/7.

Cả nước có khoảng 103.000 dự án điện mặt trời mái nhà, tổng công suất đặt hơn 9.500 MW. Theo Quy hoạch điện VIII, quy mô loại nguồn này đến 2030 thêm 2.600 MW hoặc đạt 50% các tòa nhà công sở, nhà dân.

Thông tin trong quá trình xây dựng dự thảo, Bộ Công Thương cho biết chính sách không đánh giá cao việc mua bán điện mặt trời bởi nguồn điện này không ổn định, phụ thuộc hoàn toàn vào yếu tố thời tiết. Trong khi đó, để có thể mua được lượng điện dư thừa, Nhà nước sẽ phải bỏ ra nhiều chi phí để đầu tư hệ thống lưu trữ và truyền tải, cũng như chi phí vận hành, bảo dưỡng.

Ngoài ra, theo Bộ Công thương, Chính phủ đang khuyến khích lắp điện mặt trời mái nhà tự sản tự tiêu với mục đích tự dùng, giảm bớt gánh nặng chi phí tài chính, chứ không phải để kinh doanh, ưu đãi như trước đây. Tổ chức, cá nhân có thể chọn xả lên lưới là một sự ưu ái, may mắn, theo Bộ Công Thương.

Tại dự thảo gần nhất trình hồi tháng 6 về điện mặt trời mái nhà tự sản tự tiêu, Bộ Công Thương vẫn giữ đề xuất loại hình này được sản xuất nhưng chỉ tiêu thụ tại chỗ, không bán cho tổ chức, cá nhân khác hay lên lưới điện quốc gia. Điện mặt trời mái nhà không nối lưới sẽ không giới hạn phát triển. Còn trường hợp nối lưới không được vượt công suất phân bổ theo Quy hoạch điện VIII (2.600 MW).

Tuy nhiên, góp ý sau đó, nhiều chuyên gia đề xuất cho phép người dân lắp điện mặt trời mái nhà được bán phần dư lên lưới. Cùng đó, nhà chức trách có thể quy định giới hạn tỷ lệ dư thừa để chống trục lợi chính sách, nhất là ở các khu, cụm công nghiệp.

Tại cuộc họp về dự thảo Nghị định về cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa bên phát năng lượng tái tạo và khách hàng sử dụng lớn (cơ chế DPPA); và chính sách khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu, diễn ra sau đó, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho rằng người dân lắp đặt điện mặt trời mái nhà phải có hiệu quả kinh tế, còn Nhà nước có thêm nguồn huy động, bảo đảm an ninh năng lượng.

Tại cuộc họp này, Phó Thủ ướng cũng giao Bộ Công Thương nghiên cứu phương án khuyến khích, hỗ trợ tài chính (thuế, lãi suất, chi phí lắp đặt) cho họ khi lắp đặt cùng thiết bị lưu trữ để bán lại cho EVN với giá điện nền huy động vào giờ cao điểm.

"Bộ Công Thương cần nghiên cứu, tính toán lợi nhuận của phương án Nhà nước đầu tư nguồn điện mới, làm cơ sở cho chính sách hỗ trợ người dân lắp đặt năng lượng mặt trời mái nhà", Phó Thủ tướng nêu quan điểm.

Cùng với việc cho thí điểm mua bán, tại công văn vừa ban hành, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà cũng yêu cầu Bộ Công Thương và các bên liên quan có giải pháp, thiết kế điều kiện cần thiết để không xảy ra tiêu cực, tham nhũng, lãng phí nguồn lực.