Xử lý nợ xấu đang gặp khó khăn do rào cản dịch bệnh

Đó là ý kiến của các chuyên gia tại buổi tọa đàm trực tuyến với chủ đề: “Trao đổi chính sách về xử lý nợ xấu” do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phối hợp với Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) tổ chức vừa qua.

Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Kim Anh chia sẻ, cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2009 bùng phát với những diễn biến phức tạp, khó lường đã dẫn đến sự suy thoái kinh tế toàn cầu.

Tuy là nền kinh tế có quy mô nhỏ, xuất phát điểm còn thấp, nhưng nền kinh tế Việt Nam đã hội nhập sâu rộng vào khu vực và thế giới trên tất cả các cấp độ, do đó chịu tác động sâu sắc của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, ảnh hưởng tiêu cực tới hoạt động của các ngân hàng thương mại Việt Nam.

Nợ xấu và nhiều rủi ro tiềm ẩn gia tăng trong thời kỳ này. Trong bối cảnh đó, Ngân hàng Nhà nước đã triển khai chương trình cơ cấu lại gắn với xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng cho giai đoạn 2011 – 2020.

Sau 10 năm triển khai chương trình cơ cấu lại gắn với xử lý nợ xấu, hệ thống tổ chức tín dụng ở Việt Nam đã hoạt động an toàn, lành mạnh hơn; chất lượng tài sản của các tổ chức tín dụng được cải thiện, tỷ lệ nợ xấu nội bảng được kiểm soát dưới mức 2%.

Quy mô, năng lực tài chính, năng lực quản trị, tính minh bạch trong hoạt động của các tổ chức tín dụng được nâng cao; khuôn khổ pháp lý về cơ cấu lại tổ chức tín dụng yếu kém và xử lý nợ xấu cơ bản được hoàn thiện.

Đã có 19 tổ chức tín dụng iệt Nam nằm trong danh sách Top 500 ngân hàng lớn và mạnh nhất châu Á - Thái Bình Dương xét về khả năng sinh lời lâu dài từ kinh doanh cốt lõi năm 2019. Phần lớn tổ chức tín dụng tuân thủ yêu cầu về an toàn vốn theo phương pháp tiêu chuẩn của Basel II… Các tổ chức tín dụng và Công ty quản lý tài sản (VAMC) đã tích cực phối hợp, nâng cao hiệu quả thu hồi tài sản đảm bảo, xử lý nợ xấu,…

Tuy nhiên, sức khoẻ hệ thống vừa phải chịu ảnh hưởng từ dịch Covid-19, rủi ro tín dụng đang có xu hướng gia tăng và tạo áp lực nợ xấu. Theo đó, vấn đề kiểm soát và xử lý nợ xấu trong thời gian tới tiếp tục là thách thức rất lớn đối với ngành ngân hàng Việt Nam.

Bà Kim-See Lim - Giám đốc Khu vực Đông Á và Thái Bình Dương của IFC, nhấn mạnh, việc đưa ra các biện pháp xử lý nợ xấu là ưu tiên cao của nhiều quốc gia. Từ các cuộc khủng hoảng trước kia, có thể thấy rằng việc chuẩn bị tốt và hành động kịp thời là yếu tố then chốt để tránh lũy kế nợ xấu và đảm bảo cho sự khôi phục lại sau đại dịch.

TS. Nguyễn Quốc Hùng - Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam nhấn mạnh, do ảnh hưởng của dịch nhiều địa phương thực hiện giãn cách, các tổ chức tín dụng và VAMC không thể gặp trực tiếp khách hàng nên hoạt động thu hồi nợ khó khăn.

Trong khi đó, công cụ đắc lực nhất để xử lý nợ xấu là Nghị quyết 42 còn chưa đầy 1 năm nữa hết hiệu lực… Những điều đó cho thấy áp lực nợ xấu không chỉ từ khoản nợ cơ cấu tiềm ẩn rủi ro trong tương lai mà việc xử lý nợ xấu đang gặp khó khăn do rào cản dịch bệnh.

Ông Karlis Bauze, Chuyên gia Tài chính Cao cấp - Nhóm Ngân hàng Thế giới cho biết, sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, tỷ lệ nợ xấu ở Serbia là trên 20% năm 2015. Thế nhưng đến năm 2021, tỷ lệ nợ xấu chỉ còn 3,5%.

Để có được tỷ lệ nợ xấu như vậy Chính phủ Serbia đã phải thành lập Nhóm công tác xử lý nợ xấu với thành phần là Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp, Ngân hàng Trung ương Serbia và Quỹ bảo hiểm tiền gửi.

Ông Darryl Dong - Chuyên gia Tài chính trưởng IFC thì cho rằng, việc mở cửa thị trường nợ xấu và tạo môi trường thuận lợi cho việc giao dịch nợ xấu sẽ thu hút các nhà đầu tư, phát triển hệ sinh thái hỗ trợ thị trường nợ xấu. Qua đó thị trường sẽ có cơ chế thanh lý nợ xấu hiệu quả.

Ông Nguyễn Văn Du - Quyền Chánh thanh tra, Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng bày tỏ hi vọng các đại biểu đến từ các bộ, ngành sẽ hỗ trợ ngân hàng Nhà nước trong việc xây dựng khung khổ pháp lý để xử lý nợ xấu.

Ngoài ra, các tổ chức quốc tế giàu kinh nghiệm như IFC tiếp tục đồng hành cùng Chính phủ Việt Nam trong nỗ lực xử lý nợ xấu và phát triển khu vực ngân hàng.