Walmart âm thầm thâu tóm các trung tâm thương mại cũ, tương lai vận hành 1 'thành phố thu nhỏ'

Khi Walmart, gã khổng lồ bán lẻ lớn nhất nước Mỹ, bất ngờ mua lại Monroeville Mall - một trong những trung tâm thương mại lâu đời và nổi tiếng vùng Pittsburgh, tin tức này lập tức khiến giới tài chính và bất động sản xôn xao. Một chuỗi siêu thị chuyên bán hàng tiêu dùng giờ lại đầu tư hàng chục triệu USD để thâu tóm một trung tâm thương mại đang dần tàn lụi – bước đi tưởng chừng phi lý thực chất lại nằm trong chiến lược sâu xa về tương lai của bán lẻ và không gian đô thị tại Mỹ.

Monroeville Mall không phải là cái tên xa lạ. Ra đời từ năm 1969, khu thương mại từng là biểu tượng của vùng ngoại ô Pittsburgh với hàng trăm cửa hàng, những đại siêu thị như Macy’s, JCPenney hay Dick’s Sporting Goods, và cả rạp chiếu phim Cinemark.

Nhưng giống hàng trăm trung tâm thương mại khác trên khắp nước Mỹ, Monroeville đã bước vào thời kỳ thoái trào. Khách ít dần, nhiều cửa hàng đóng cửa, các khu vực trống trải ngày một nhiều hơn, trong khi thương mại điện tử vươn lên chiếm lĩnh thói quen mua sắm của người dân. Đó là lý do khi CBL & Associates Properties – chủ sở hữu trung tâm này – rao bán lại với giá 34 triệu USD, không nhiều người ngờ rằng chính Walmart sẽ là người mua.

Thông tin được công bố đầu năm 2025 cho thấy Walmart không chỉ đứng sau thương vụ mà còn bắt tay cùng Cypress Equities, một công ty phát triển bất động sản có trụ sở tại Dallas, để tái cấu trúc toàn bộ khu đất. Dù Walmart chưa tiết lộ kế hoạch cụ thể, đối tác của họ đã ngầm thông báo với một số chủ cửa hàng rằng trung tâm thương mại có thể bị phá dỡ hoàn toàn để nhường chỗ cho một khu phức hợp đa chức năng (mixed-use development). Dự án dự kiến bao gồm các khu bán lẻ mở, nhà hàng, khu văn phòng, không gian giải trí, công viên và cả khu nhà ở – một mô hình được xem là “thế hệ kế tiếp” của trung tâm thương mại Mỹ.

Theo hồ sơ nộp lên chính quyền bang Pennsylvania, Walmart và Cypress đã xin hỗ trợ 7,5 triệu USD tiền tài trợ công để phục vụ việc phá dỡ và nâng cấp cơ sở hạ tầng cho dự án mang tên Monroeville Mall Gateway. Một số chủ cửa hàng cho biết họ đã được thông báo phải trả mặt bằng trước năm 2027 và phần lớn diện tích hiện tại sẽ bị giải tỏa. Nhiều người đoán rằng một đại siêu thị Walmart mới sẽ nằm ở khu trung tâm, bao quanh là khu mua sắm ngoài trời, nhà hàng, khu giải trí và không gian công cộng.

Thực tế, Walmart không đơn độc trong xu hướng này. Nhiều tập đoàn bán lẻ tại Mỹ đang âm thầm mua lại các trung tâm thương mại cũ để tái phát triển thành khu đô thị nhỏ tích hợp mua sắm, sinh hoạt và làm việc. Lý do rất rõ ràng: phần lớn các trung tâm thương mại cổ điển đều nằm ở vị trí vàng – gần xa lộ, có bãi đỗ xe khổng lồ và hạ tầng đã sẵn có.

Trong khi đó, giá trị thương mại của chúng đang giảm mạnh, khiến việc mua lại để cải tạo trở nên hấp dẫn hơn bao giờ hết. Thay vì chỉ vận hành các cửa hàng đơn lẻ, Walmart mở rộng sang mảng bất động sản, biến các khu trung tâm thương mại lỗi thời thành những “trạm trung chuyển đô thị” – nơi con người vừa có thể mua sắm, vừa ăn uống, làm việc, hoặc thậm chí sinh sống trong cùng một khu vực.

Động thái này cũng phản ánh sự thay đổi trong triết lý kinh doanh của Walmart – từ “bán hàng giá rẻ” sang “xây dựng hệ sinh thái sống”. Công ty đã đầu tư hàng tỷ USD vào công nghệ số và logistics, từ hệ thống kho hàng tự động đến dịch vụ giao hàng tận nhà. Bây giờ, họ muốn kiểm soát cả không gian vật lý mà khách hàng di chuyển hàng ngày. 

Tuy nhiên, sự thay đổi này cũng mang lại không ít lo lắng. Nhiều chủ cửa hàng hiện tại bày tỏ sự hoang mang khi chưa có thông báo chính thức nào từ Walmart về việc bồi thường hay hỗ trợ di dời. Một số người dân Monroeville tỏ ra tiếc nuối, bởi trung tâm thương mại này từng là nơi gắn bó với ký ức của nhiều thế hệ – từ buổi hẹn hò đầu tiên đến các sự kiện cộng đồng. Việc “phá dỡ toàn bộ” gợi lại câu hỏi về bản sắc địa phương và tương lai của những không gian công cộng truyền thống trong kỷ nguyên bán lẻ toàn cầu.

Về mặt tài chính, giới chuyên gia cho rằng thương vụ này có thể là một nước đi khôn ngoan. Thay vì đầu tư vào đất mới, Walmart tận dụng được hạ tầng sẵn có, đồng thời được hưởng lợi từ các ưu đãi thuế và tài trợ hạ tầng của chính quyền bang. Trong kịch bản tốt nhất, Monroeville Mall có thể trở thành hình mẫu cho “thành phố thu nhỏ do Walmart vận hành” – nơi mọi hoạt động kinh tế xoay quanh trung tâm mua sắm kiểu mới. Nhưng nếu dự án chậm tiến độ, chi phí đội lên, hoặc cộng đồng địa phương phản đối mạnh, Walmart có thể đối mặt với khủng hoảng truyền thông – điều mà họ từng gặp trong các dự án phát triển đất đai trước đây.

Theo: The NY Times