Vì sao 2024 trở thành một năm đáng nhớ?

Vũ Ngọc Diệp | 20:23 22/12/2024

Năm 2024, nền kinh tế toàn cầu đã thể hiện khả năng phục hồi, dẫn đầu là các thị trường mới nổi. Thương mại toàn cầu hồi phục, lạm phát bắt đầu giảm và các ngân hàng trung ương bắt đầu thu hẹp bảng cân đối kế toán của mình. Kinh tế năm 2024 đã đi đúng kỳ vọng, tạo tiền đề cho một năm 2025 mạnh mẽ.

Dưới đây là những điểm nhấn chính của kinh tế toàn cầu với một số ngành công nghiệp phát triển nhanh nhất khiến năm 2024 trở thành năm đáng nhớ.

Tăng trưởng GDP thực tế

Năm 2024 tiếp tục là năm mà các thị trường mới nổi dẫn đầu về tăng trưởng toàn cầu. Sau tốc độ tăng trưởng cao bất thường vào năm 2021, do cơ sở thấp và virus COVID-19 bùng phát trở lại ở một số nơi, tốc độ tăng trưởng trên khắp các nền kinh tế tiên tiến và mới nổi đã ổn định trở lại quanh mức trước COVID.

Ở một mức độ nào đó, tăng trưởng ở các nền kinh tế tiên tiến bị ảnh hưởng bởi các chính sách tiền tệ chặt chẽ. Một yếu tố quan trọng khác mà các nhà đầu tư có thể theo dõi là tăng trưởng GDP thực tế đã giảm ở các nền kinh tế tiên tiến mặc dù mức lạm phát đang giảm.

Nguồn: imf.org (Lưu ý: Các nền kinh tế tiên tiến bao gồm Khu vực đồng Euro (tất cả các quốc gia lớn của châu Âu), các nền kinh tế tiên tiến lớn (G7) (Mỹ, Canada, Nhật Bản) và các nền kinh tế tiên tiến khác (Úc, Thụy Điển, Na Uy).

Các nền kinh tế mới nổi có kết quả tốt hơn một chút so với mức trước COVID, đặc biệt là Ấn Độ, quốc gia đang dẫn đầu với mức tăng trưởng GDP khoảng 7% vào năm 2024, nhanh nhất trong số các nền kinh tế mới nổi.

Nguồn: Euromonitor International

Hãy cùng xem lý do tại sao các nền kinh tế này lại tăng trưởng nhanh như vậy.

• Ấn Độ: Tăng trưởng chủ yếu được thúc đẩy bởi tầng lớp trung lưu đang mở rộng và những tiến bộ công nghệ.

• Philippines: Tăng trưởng được thúc đẩy bởi đầu tư công, xuất khẩu được cải thiện, du lịch tăng trưởng và môi trường cầu mạnh mẽ nói chung.

• Việt Nam: Tăng trưởng được thúc đẩy bởi đầu tư trực tiếp nước ngoài đang bùng nổ, đặc biệt là trong lĩnh vực sản xuất. Ngành công nghệ đang mở rộng của Việt Nam khiến Việt Nam trở thành điểm đến đầu tư được ưa chuộng.

• Indonesia: Tăng trưởng được hỗ trợ chủ yếu bởi tiêu dùng trong nước và đầu tư vào cơ sở hạ tầng.

• Trung Quốc: Bất chấp những thách thức như các vấn đề về thị trường bất động sản và tiêu dùng chậm lại, Trung Quốc vẫn tiếp tục là động lực tăng trưởng chính với sản lượng công nghiệp, xuất khẩu và chi tiêu của chính phủ được cải thiện.

Xu hướng lạm phát

Như đã nêu ở trên, lạm phát đã giảm trên toàn thế giới. Tỷ lệ lạm phát đã được cải thiện so với năm 2022, năm chứng kiến lạm phát tăng đột biến do giá dầu, nhu cầu toàn cầu, gián đoạn chuỗi cung ứng và cú sốc lãi suất. Theo IMF, khi những điều kiện này được bình thường hóa, lạm phát dự kiến sẽ tiếp tục giảm vào năm 2025. Lý tưởng nhất là điều này sẽ chuyển thành các đợt cắt giảm lãi suất tiếp theo trên toàn thế giới và thúc đẩy tăng trưởng.

Nguồn: imf.org

Top 5 ngành công nghiệp tăng trưởng nhanh nhất toàn cầu

Nguồn: ibisworld

Triển vọng thương mại toàn cầu

Thương mại hàng hóa toàn cầu phục hồi trong nửa đầu năm 2024, với mức tăng 2,3% so với cùng kỳ năm trước. Xu hướng tăng này dự kiến tiếp diễn trong 6 tháng cuối năm và đến năm 2025. WTO hiện dự báo khối lượng thương mại hàng hóa thế giới sẽ tăng 2,7% vào năm 2024 và 3,2% vào năm 2025. Sự phục hồi này diễn ra sau sự sụt giảm vào năm 2023, do lạm phát cao và lãi suất tăng.

Nguồn: WTO, Lưu ý: Số liệu cho năm 2024* và 2025* là dự báo

Áp lực lạm phát giảm đã cho phép các ngân hàng trung ương ở các nền kinh tế tiên tiến bắt đầu cắt giảm lãi suất. Điều này sẽ kích thích tiêu dùng, thúc đẩy đầu tư và hỗ trợ phục hồi dần dần thương mại toàn cầu. Tuy nhiên, vẫn còn một số rủi ro đáng kể đối với dự báo, bao gồm xung đột khu vực, căng thẳng địa chính trị và bất ổn chính sách.

Bảng cân đối kế toán của Mỹ và Châu Âu

Hai biểu đồ phía dưới sẽ cho thấy Cục Dự trữ Liên bang Mỹ và Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) đều tiếp tục thắt lưng buộc bụng. Bảng cân đối kế toán của hầu hết các ngân hàng trung ương toàn cầu đã mở rộng sau COVID, vì các ngân hàng trung ương đã cố gắng hỗ trợ chi tiêu của chính phủ cũng như tăng trưởng kinh tế. Fed đã thu hẹp bảng cân đối kế toán của mình từ 8,9 nghìn tỷ USD xuống còn 6,9 nghìn tỷ USD (2022 đến 2024), bằng cách dừng tái đầu tư các chứng khoán đáo hạn.

Nguồn: federalreserve.gov (Dữ liệu tính đến ngày 10/12/24)

ECB, theo Chương trình mua tài sản (APP) đã thu hẹp bảng cân đối kế toán của mình hơn 2 nghìn tỷ euro.

Nguồn: fred.stlouisfed.org (Dữ liệu tính đến ngày 06/12/2024).

Thị trường toàn cầu đã hoạt động như thế nào?

Cuối cùng, chúng ta hãy xem xét cách các biện pháp chính sách mang tiính toàn cầu nói trên tác động như thế nào đến thế giới.

Chứng khoán toàn cầu năm 2024 tăng khá mạnh, với chỉ số S&P 500 tăng hơn 28%.

Nguồn: finance.yahoo.com (FTSE- Chỉ số chứng khoán Vương quốc Anh, SSE- Chỉ số chứng khoán Trung Quốc, STI- Chỉ số chứng khoán Singapore tính đến ngày 17/12/24).

Tất cả đang nói lên điều gì?

Nền kinh tế toàn cầu đã chứng minh được khả năng thích ứng của mình, với các thị trường mới nổi đang dẫn đầu về tăng trưởng và các nền kinh tế tiên tiến đang vượt qua những thách thức. Các ngành công nghiệp đã tận dụng những thay đổi sau đại dịch, lạm phát có dấu hiệu hạ nhiệt và thương mại toàn cầu đã tăng tốc - báo hiệu một tương lai lạc quan mặc dù vẫn cần thận trọng.

Tham khảo: Upstox