VCCI: Cần tránh cơ chế "xin cho" khi xây dựng Nghị quyết thí điểm cho sử dụng đất khác làm dự án nhà ở thương mại

Mới đây, tham gia ý kiến đối với hồ sơ đề nghị xây dựng Nghị quyết thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thảo thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất đối với đất khác (Dự thảo), Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đề nghị cần tránh phát sinh cơ chế xin cho, tiêu cực khi quy định về địa bàn áp dụng.

Cụ thể, về địa bàn được thực hiện cơ chế thí điểm theo Nghị Quyết, dự thảo đang đề xuất theo hướng địa phương sẽ ban hành về tiêu chí về địa bàn, vốn đầu tư và các tiêu chí khác phù hợp với thực tế tại địa phương để lựa chọn dự án tại địa bàn được phép thí điểm.

VCCI đánh giá, đề xuất trên có thể tạo ra sự lo ngại về cơ chế xin - cho khi xác định các dự án đầu tư được áp dụng cơ chế thí điểm.

Do đó, để hạn chế nguy cơ trên, VCCI đề nghị cân nhắc quy định tiêu chí chung ngay tại Nghị quyết, các địa phương sẽ dựa vào tiêu chí này để xác định các dự án phù hợp.

Bên cạnh đó, về đối tượng áp dụng, Dự thảo Tờ trình đang xác định đối tượng áp dụng là “các doanh nghiệp có chức năng kinh doanh bất động sản theo quy định của pháp luật về kinh doanh bất động sản; người sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai”.

Theo VCCI, “Người sử dụng đất” theo quy định tại Điều 4 Luật Đất đai 2024 đã bao trùm cả “doanh nghiệp có chức năng kinh doanh bất động sản”.

Do đó, VCCI đề nghị không cần thiết quy định “doanh nghiệp có chức năng kinh doanh bất động sản” vào đối tượng áp dụng.

Về đất nhận chuyển nhượng, Khoản 2 Điều 127 Luật Đất đai 2024 quy định, trường hợp trong khu vực đất thực hiện chuyển nhượng có “diện tích đất do cơ quan, tổ chức của Nhà nước quản lý nhưng không tách được thành dự án độc lập thì diện tích đất do cơ quan, tổ chức của Nhà nước quản lý được đưa vào tổng diện tích đất để lập dự án và được Nhà nước thu hồi để giao, cho thuê cho nhà đầu tư thực hiện dự án không phải thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất, không phải đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất”.

Theo VCCI, Dự thảo Nghị quyết đang cho cơ chế nhận chuyển nhượng “đất khác” để xây dựng nhà ở thương mại tương tự như cơ chế nhận quyền sử dụng đất ở quy định tại điểm b khoản 1 Điều 127 Luật Đất đai 2024, để tạo thuận lợi cho quá trình thực hiện.

Do đó, VCCI đề nghị cân nhắc bổ sung cơ chế thu hồi đất tương tự như quy định tại khoản 2 Điều 127 Luật Đất đai 2024 nêu trên.

Thực tế cho thấy, việc cho phép doanh nghiệp nhận chuyển nhượng quyền sử dụng “đất khác”, cho phép doanh nghiệp đang có “đất khác” được thực hiện dự án nhà ở thương mại là một trong những kiến nghị lớn và quan trọng của doanh nghiệp trong quá trình soạn thảo Luật Đất đai 2024.

Tuy nhiên, Luật Đất đai 2024 mới chỉ dừng ở quy định doanh nghiệp chỉ được nhận chuyển nhượng “đất ở”, doanh nghiệp đang có “đất ở hoặc đất ở và đất khác” mới được phép thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại.

Theo VCCI, việc xây dựng Nghị quyết thí điểm cho phép doanh nghiệp nhận chuyển nhượng quyền sử dụng “đất khác”, cho phép doanh nghiệp đang có “đất khác” được thực hiện dự án nhà ở thương mại là rất cần thiết, đáp ứng được nhu cầu thực tiễn, khắc phục các vướng mắc hiện tại và tháo gỡ các vướng mắc của nhiều dự án hiện nay.