Năm 2025 được xem là một trong những giai đoạn thử thách nhất trong hơn một thập kỷ Tim Cook nắm quyền tại Apple. Khi đối mặt cùng lúc ba “cơn bão” – thuế quan thương mại của Tổng thống Donald Trump, vụ kiện chống độc quyền liên quan đến Google, và làn sóng trí tuệ nhân tạo (AI) đang cuộn trào – Apple tưởng chừng phải đối mặt với cú sụp đổ lớn nhất.
Tuy nhiên, trong khi nhiều tập đoàn công nghệ khác chao đảo, Cook lại một lần nữa chứng minh vì sao ông được xem là “người lèo lái thầm lặng” của thung lũng Silicon: bằng sự kiên định, khả năng ra quyết định thận trọng và chiến lược quản trị tinh tế, ông đã giúp Apple không chỉ thoát hiểm mà còn tiến lên mạnh mẽ, đưa giá trị thị trường công ty vượt ngưỡng 4 nghìn tỷ USD – một kỷ lục trong lịch sử doanh nghiệp toàn cầu.
Theo The Wall Street Journal, đầu năm 2025, các nhà đầu tư lo ngại Apple có thể rơi vào khủng hoảng kép. Chính quyền ông Donald Trump tái khởi động chính sách thuế thương mại với Trung Quốc, đe dọa trực tiếp chuỗi cung ứng iPhone vốn phụ thuộc lớn vào các nhà máy ở Thâm Quyến và Trịnh Châu.
Song song đó, Bộ Tư pháp Mỹ tiếp tục theo đuổi vụ kiện chống độc quyền nhằm vào Google – đối tác lâu năm của Apple – xoay quanh thỏa thuận cho phép Google Search là công cụ mặc định trên iPhone. Nếu thua kiện, Apple có thể mất hàng chục tỷ USD doanh thu mỗi năm từ khoản chia sẻ quảng cáo tìm kiếm. Cùng lúc, khi Microsoft, OpenAI và Google liên tục công bố các nền tảng AI đình đám, Apple bị đánh giá là “tụt lại phía sau” trong cuộc đua công nghệ quan trọng nhất thập kỷ.
Thế nhưng, thay vì phản ứng vội vàng, Tim Cook làm điều ông vẫn luôn giỏi nhất: điềm tĩnh, phân tích rủi ro, và chọn thời điểm phản công. Trong chính sách thuế, Apple đã chủ động tái cấu trúc chuỗi sản xuất, chuyển một phần lớn quy trình lắp ráp iPhone sang Ấn Độ. Đây là bước đi mà Cook đã chuẩn bị từ nhiều năm trước, giúp công ty tránh được tác động trực tiếp khi thuế nhập khẩu vào Mỹ tăng.
Trong khi đó, với vụ kiện Google, Cook chọn chiến lược “đi cùng chứ không đối đầu” – duy trì hợp tác ở mức tối thiểu cần thiết, đồng thời âm thầm xây dựng nền tảng tìm kiếm nội bộ tích hợp sâu vào hệ sinh thái Apple, giảm dần sự lệ thuộc vào đối tác. Trước cơn bão AI, thay vì lao vào “cuộc đua tốc độ”, Cook cũng chọn kiên trì theo đuổi triết lý “AI phải phục vụ con người, không thay thế con người”.
Trong khi các đối thủ chạy đua tung ra chatbot và trợ lý ảo mới, Apple tập trung phát triển chip riêng có năng lực xử lý AI trực tiếp trên thiết bị. iPhone 16 ra mắt giữa năm 2025 được trang bị chip A18 Pro với khả năng xử lý ngôn ngữ tự nhiên và nhận diện hình ảnh ngay trên máy – không cần kết nối đám mây – qua đó nâng cao quyền riêng tư và tốc độ xử lý. Song song, hệ sinh thái “Apple Intelligence” được công bố tại WWDC 2025, không phải là một sản phẩm riêng lẻ, mà là một mạng lưới AI nhúng vào từng trải nghiệm: Siri thông minh hơn, Photos nhận diện bối cảnh, và Messages tự động gợi ý câu trả lời phù hợp ngữ cảnh.
Cook đã tránh được điều tồi tệ nhất từ cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung. Nhờ khâu lắp ráp cuối cùng đã được chuyển sang Ấn Độ trong nhiều năm, nhiều điện thoại Made in India đã đến tay người dùng Mỹ để tránh thuế quan áp lên Trung Quốc.
Điều đó dĩ nhiên không làm ông Trump hài lòng. “Chúng tôi không quan tâm đến việc các ông xây dựng ở Ấn Độ. Ấn Độ có thể tự lo liệu cho mình”, ông Trump nói hồi tháng 5, ám chỉ Apple. “Toàn bộ hoạt động lắp ráp được thực hiện ở những nơi khác và nó đã diễn ra ở đó trong một thời gian dài. Nhưng tôi nghĩ chúng ta có thể khuyến khích ông ấy một ngày nào đó mang mọi thứ đến đây”.
Tuy nhiên, chuỗi cung ứng của Apple sẽ không bao giờ quay trở lại Mỹ, dù theo bất kỳ cách nào, theo lời các nhân viên hiện tại và trước đây. Bên cạnh những lợi thế khác, châu Á sở hữu nguồn lao động lành nghề và giá rẻ mà trong nước không có.
Trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, Cook đã học được cách chinh phục tổng thống bằng cách tạo ra một hình ảnh ấn tượng. Năm 2018, Apple hứa sẽ đầu tư 350 tỷ đô la vào Mỹ trong 5 năm - chủ yếu là khoản chi tiêu mà công ty đã lên kế hoạch. Đến năm 2025, con số này được đẩy cao lên 600 tỷ USD trong 4 năm, thông qua quan hệ đối tác với các nhà cung cấp chủ chốt như Samsung Electronics, GlobalFoundries, GlobalWafers và Amkor Technology trong một chương trình có tên “Chương trình Sản xuất Mỹ”.
“Chúng tôi lạc quan về tương lai đổi mới của Mỹ và chúng tôi tự hào xây dựng chúng dựa trên các khoản đầu tư lâu dài của mình tại Mỹ”, Tim Cook, giám đốc điều hành của Apple, cho biết trong một tuyên bố. Trước đó, công ty đã đưa ra những cam kết tương tự nhưng với quy mô nhỏ hơn trong thời chính quyền cựu Tổng thống Joe Biden. Một số lời hứa đã không thành hiện thực.
Theo Nikkei Asia, Apple sẽ nhập khẩu 19 tỷ chip từ hàng chục tiểu bang, bao gồm “hàng chục triệu” chip tiên tiến do TSMC ở nhà máy Arizona sản xuất. Apple cũng đang hợp tác với Samsung tại nhà máy của hãng ở Austin, Texas, để ra mắt một công nghệ sản xuất chip mới chưa từng có trước đây.
“Chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc với các nhà cung cấp để chuyển nhiều hơn nữa công nghệ tiên tiến đáng kinh ngạc đến Mỹ”, CEO Tim Cook của Apple phát biểu tại sự kiện.
Kết quả là, chỉ trong vòng sáu tháng, cổ phiếu Apple tăng hơn 40%, đẩy vốn hóa thị trường vượt mốc 4 nghìn tỷ USD, trở thành công ty giá trị nhất hành tinh. Nhiều nhà phân tích nhận định, thành công này không đến từ “phép màu” công nghệ, mà từ “nghệ thuật quản trị rủi ro” của Tim Cook – người không tạo ra những cú đột phá chói sáng, nhưng luôn biết cách tránh bão trước khi nó ập đến.
Tuy vậy, con đường phía trước của Apple vẫn không hề dễ dàng. Khi thế giới bước sâu vào kỷ nguyên AI, những gì từng là thế mạnh – sự kín kẽ, kiểm soát tuyệt đối hệ sinh thái – lại có thể trở thành rào cản. Trong khi Google, Meta hay Microsoft mở rộng bằng mô hình “AI mở”, cho phép hàng nghìn nhà phát triển cùng xây dựng, Apple vẫn giữ triết lý khép kín. Giới chuyên môn cho rằng điều này giúp bảo vệ trải nghiệm người dùng, nhưng có thể khiến công ty bị chậm nhịp trong cuộc đua đổi mới, khi AI phát triển với tốc độ vượt xa dự báo.
Ngoài ra, thị trường phần cứng – vốn là trụ cột doanh thu lớn nhất của Apple – đang bước vào giai đoạn bão hòa. iPhone, iPad, MacBook dù vẫn bán chạy, nhưng mức tăng trưởng đã chậm lại. Điều này buộc Cook phải đặt cược nhiều hơn vào mảng dịch vụ: từ Apple Music, iCloud, Apple TV+ đến lĩnh vực chăm sóc sức khỏe qua Apple Watch. Sự thành công của những dịch vụ này sẽ quyết định liệu Apple có thể duy trì mức định giá 4.000 tỷ USD hay không.
Nhìn về tương lai, Apple có thể không còn là biểu tượng của những cuộc cách mạng sản phẩm như thời Steve Jobs, nhưng dưới thời Tim Cook, hãng dường như đang bước vào một “cuộc cách mạng thầm lặng” – nơi công nghệ, đạo đức và trách nhiệm xã hội hòa làm một. Từ việc tập trung phát triển AI an toàn, đẩy mạnh sản xuất xanh, cho đến mở rộng hệ sinh thái sức khỏe, Apple đang tái định hình mình như một công ty công nghệ của kỷ nguyên bền vững, thay vì chỉ là nhà sản xuất thiết bị tiêu dùng.
Theo: WSJ, Nikkei Asia, The NY Times
.jpg "Góc nhìn chuyên gia: VN-Index có thể lùi xuống dưới 1.600 điểm, cơ hội cho một số nhóm cổ phiếu đón \"chu kỳ mới\"")
