Trang tìm kiếm BĐS nổi tiếng của Mỹ bị kiện, mô hình kinh doanh cốt lõi bị đe dọa

Trong những tuần gần đây, Zillow, gã khổng lồ tìm kiếm nhà đất trực tuyến, đang phải đối mặt với một loạt thách thức chưa từng có, đe dọa trực tiếp đến mô hình kinh doanh cốt lõi và vị thế thống lĩnh thị trường của họ. Từ những vụ kiện chống độc quyền cấp liên bang cho đến cuộc chiến giành giật quyền kiểm soát dữ liệu nhà đất, Zillow đang thực sự ở tâm bão.

Tin xấu liên tiếp

Trong nhiều năm, Zillow được xem như “cửa ngõ” quan trọng nhất để người Mỹ tìm kiếm nhà ở. Với hơn 220 triệu lượt truy cập hàng tháng, nền tảng này gần như trở thành định nghĩa của việc “mở điện thoại lên để xem thị trường bất động sản”. Thế nhưng một loạt thách thức lại đang diễn ra gần đây đe dọa đến Zillow.

Đỉnh điểm là vụ kiện chống độc quyền do Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ (FTC) khởi xướng. Cơ quan này cáo buộc Zillow và Redfin đã thông đồng trong một thỏa thuận trị giá 100 triệu USD, biến các trang của Redfin thành bản sao dữ liệu của Zillow, hạn chế cạnh tranh trong mảng quảng cáo cho thuê bất động sản.

Theo FTC, việc này không chỉ bóp méo thị trường mà dẫn đến việc tăng chi phí cho các công ty quản lý tài sản, và cuối cùng là đẩy giá thuê nhà lên cao đối với người tiêu dùng. Zillow và Redfin lập tức phản pháo, cho rằng thỏa thuận giúp người thuê có thêm lựa chọn và chủ nhà dễ lấp đầy khoảng trống. Tuy nhiên, tính hợp pháp của nó vẫn sẽ được định đoạt tại tòa, và quá trình này có thể kéo dài nhiều năm.

Tệ hơn, việc một số bang cùng tham gia vụ kiện này cho thấy đây không chỉ là một tranh chấp nhỏ mà là một vấn đề chống độc quyền mang tính quốc gia.

Song song với đó, Zillow còn đối diện hai vụ kiện khác. CoStar – đối thủ lâu năm trong lĩnh vực dữ liệu bất động sản – đòi bồi thường hơn 1 tỷ USD với cáo buộc Zillow sử dụng trái phép hàng chục nghìn bức ảnh có watermark.

Chưa dừng lại, hai hãng luật từng làm rung chuyển ngành môi giới với vụ kiện chống Hiệp hội Môi giới Quốc gia nay cũng nhắm vào Zillow, cáo buộc công ty thao túng chi phí giao dịch bằng cách buộc người mua phải chọn những môi giới trả tiền hoa hồng cho nền tảng. Nói cách khác, Zillow bị cáo buộc đẩy giá giao dịch bằng cách yêu cầu đại lý trả hoa hồng cao để đổi lấy khách hàng tiềm năng.

Phía Zillow phủ nhận và gọi những cáo buộc này là bóp méo thực tế hoạt động của hãng.

Cùng với thách thức pháp lý, Zillow còn phải chiến đấu với một cuộc chiến thương mại mang tính sống còn liên quan đến "kho hàng độc quyền" (exclusive inventory). Đối thủ chính trong trận chiến này là Compass, công ty môi giới hàng đầu đang thúc đẩy mô hình Tiếp thị Ba Giai Đoạn. Mô hình này khuyến khích các đại lý giữ các listings "độc quyền" trong mạng lưới riêng của Compass trước khi đăng tải rộng rãi trên các nền tảng công cộng như Zillow.

Mối đe dọa này càng gia tăng khi Compass thực hiện thương vụ mua lại Anywhere Real Estate (chủ sở hữu các thương hiệu lớn như Century21, Coldwell Banker) với giá 1,6 tỷ USD. Liên minh khổng lồ này sẽ kiểm soát khoảng 24% khối lượng bán nhà toàn quốc, tạo ra một thế lực môi giới đủ sức tái định hình luật chơi bằng cách tăng cường đáng kể số lượng listings độc quyền. Tại các thành phố lớn như New York hay San Francisco, thị phần gộp thậm chí có thể lên tới 50%.

Điều này tạo ra một viễn cảnh phân mảnh: người mua sẽ không còn thấy toàn bộ thị trường trên Zillow, mà buộc phải “chạy” qua nhiều cổng khác nhau hoặc hợp tác với đại lý thuộc các tập đoàn lớn.

Để chống lại, Zillow đã đưa ra chính sách cấm đăng các listings đã được quảng cáo công khai quá một ngày mà không được chia sẻ trên Hệ thống Đa danh sách (MLS), một động thái mà Compass gọi là "Zillow Ban" và là lý do để họ đệ đơn kiện chống độc quyền.

Compass cáo buộc Zillow đang sử dụng quyền lực độc quyền của mình để bóp nghẹt một mô hình kinh doanh sáng tạo. Dù Zillow tin rằng chính sách này thúc đẩy sự minh bạch, nhưng những phân tích ban đầu cho thấy nó chưa đủ sức ngăn chặn dòng chảy listings độc quyền của Compass.

Câu hỏi về tương lai

Theo Business Insider (BI), dù chịu nhiều đòn giáng, Zillow vẫn là gã khổng lồ của ngành với thương hiệu quen thuộc và tệp người dùng khổng lồ lên đến 220 triệu lượt khách truy cập hàng tháng. Giới quan sát cho rằng rất khó để đánh bại công ty trong ngắn hạn.

Tuy nhiên, cục diện dài hạn lại khác: nếu xu hướng “độc quyền nguồn cung” lan rộng, giá trị cốt lõi của Zillow là cung cấp cái nhìn toàn cảnh về thị trường nhà đất sẽ bị bào mòn.

Vụ kiện của FTC, các đơn kiện dân sự và cuộc đối đầu trực diện với Compass khiến Zillow rơi vào thế khó chưa từng có. Đây không chỉ là những tranh chấp pháp lý thông thường mà còn là cuộc chiến định hình tương lai thị trường bất động sản trực tuyến Mỹ.

Khi quyền truy cập thông tin nhà ở vốn được coi là lợi ích công cộng dần bị chia cắt thành những “vườn tường rào khép kín”, người mua và người bán sẽ là những bên phải trả giá cao nhất.

Kết quả của những vụ kiện và cuộc cạnh tranh này không chỉ quyết định tương lai của Zillow mà còn định hình xem liệu thị trường nhà đất trực tuyến Mỹ sẽ đi theo hướng mở và minh bạch (như Zillow) hay phân mảnh và kiểm soát bởi môi giới (như Compass).

Câu hỏi không còn là liệu công ty có thể bị lật đổ mà là liệu Zillow có thể tự biến đổi để tiếp tục giữ vai trò trung tâm hay sẽ trở thành biểu tượng của một thời hoàng kim đã qua trong bất động sản số.

*Nguồn: Fortune, BI