Chiều qua (28/7), Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim thông báo lãnh đạo Campuchia và Thái Lan đã đạt thỏa thuận ngừng bắn ngay lập tức và vô điều kiện sau cuộc đàm phán tại thủ đô hành chính Putrajaya của Malaysia. Thỏa thuận có hiệu lực từ 0h sáng 29/7. Thỏa thuận đánh dấu nỗ lực chấm dứt cuộc giao tranh kéo dài 5 ngày tại biên giới Thái Lan – Campuchia, khiến ít nhất 35 người thiệt mạng và hơn 300.000 người phải rời bỏ nhà cửa ở hai nước.
Theo AFP, Thủ tướng Campuchia Hun Manet đánh giá cuộc đàm phán đã đạt kết quả rất tốt, đồng thời mở ra hy vọng nhanh chóng chấm dứt cuộc xung đột gây ra quá nhiều thương vong và khiến hơn 300.000 người dân ở hai nước phải sơ tán.
Thủ tướng Campuchia gửi lời cảm ơn Thủ tướng Malaysia đã tổ chức đàm phán kịp thời và khẩn trương. Đặc biệt, lãnh đạo Campuchia cũng cảm ơn Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thể hiện vai trò trung gian hòa giải mang tính quyết định với những cuộc điện đàm ngày 26/7 với lãnh đạo của hai bên tham chiến.
Trong khi đó, quyền Thủ tướng Thái Lan Phumtham Wechayachai chia sẻ: "Kết quả hôm nay chứng tỏ Thái Lan mong muốn giải pháp hòa bình nhưng cũng kiên quyết bảo vệ chủ quyền và sinh mạng người dân. Chúng tôi kỳ vọng thỏa thuận sẽ được thực thi thành công với thiện chí từ cả hai phía".
Sau cuộc đàm phán và thỏa thuận ngừng bắn có hiệu lực từ 0h sáng 29/7, Campuchia và Thái Lan cũng đồng ý nối lại đối thoại trực tiếp ở cấp Thủ tướng, Ngoại trưởng và Bộ trưởng Quốc phòng, đồng thời tổ chức họp không chính thức giữa lãnh đạo quân đội ở khu vực biên giới.
Lãnh đạo Mỹ, EU, Liên Hợp Quốc cũng hoan nghênh lệnh ngừng bắn giữa Campuchia và Thái Lan, đồng thời mong hai bên cùng tuân thủ đúng thỏa thuận một cách thiện chí.
Thái Lan – Campuchia có thể chịu thiệt hại 1,86 tỷ USD nếu không đạt lệnh ngừng bắn
Người dân phải sơ tán ở tỉnh Sisaket (Thái Lan) vui mừng khi các nhà lãnh đạo Thái Lan và Campuchia đồng ý ngừng bắn hôm 28/7. Ảnh: Reuters
Các chuyên gia nhận định, một trong những động lực thúc đẩy Thái Lan và Campuchia đi đến thỏa thuận ngừng bắn là do tổn thất lớn về kinh tế mà hai bên sẽ phải hứng chịu nếu cuộc giao tranh không sớm kết thúc.
Theo tờ The Nation (Thái Lan), TS Aat Pisanwanich, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Thương mại Quốc tế thuộc ĐH Phòng Thương mại Thái Lan (UTCC), cho biết nếu giao tranh biên giới kéo dài ít nhất 1 tháng, Thái Lan và Campuchia có thể chịu thiệt hại kinh tế trên 60,5 tỷ baht (khoảng 1,86 tỷ USD).
Cụ thể, TS Aat Pisanwanich nhận định rằng, Thái Lan sẽ chịu tổn thất gần 1,4 tỷ USD, tương đương với khoảng 0,25% GDP. Trong khi đó, Campuchia có thể mất gần 473 triệu USD, khoảng 1,1% GDP.
Riêng với Thái Lan, ông Aat Pisanwanich ước tính rằng, thiệt hại từ xuất khẩu qua biên giới đường bộ với Campuchia sẽ lên tới 634,2 triệu USD. Ngoài ra, hoạt động kinh doanh của nước này tại các tỉnh giáp biên giới Campuchia phải đối mặt khoản lỗ hơn 760 triệu USD, và gần 8.000 lao động bị thất nghiệp vì xung đột.
Với Campuchia, TS Aat Pisanwanich ước tính có hơn 86.000 lao động sẽ thất nghiệp vì thiếu hụt hàng hóa Thái Lan, từ đó dẫn đến mất thu nhập 255,4 triệu USD. Bên cạnh đó, có 94.520 lao động khác sẽ mất việc vì ngành du lịch suy giảm giữa xung đột, gây ra thiệt hại doanh thu du lịch gần 190 triệu USD.
Đáng chú ý, có gần 5.000 lao động Campuchia phải đối mặt cảnh thất nghiệp vì đầu tư giảm, gây tổn thất 30 triệu USD. Vị chuyên gia này cảnh báo rằng, nếu xung đột kéo dài trong 2 - 3 tháng, thiệt hại kinh tế ở Thái Lan - Campuchia có thể tăng gấp đôi và thậm chí gấp 3 lần.
Trong 5 ngày qua, dù cuộc giao tranh chủ yếu xảy ra ở khu vực biên giới nhưng cũng đã bắt đầu ảnh hưởng đến ngành du lịch Thái Lan và Campuchia. Đây là ngành được coi là một trong những trụ cột kinh tế của hai quốc gia này. Giới chức Thái Lan ngày 26/7 thông báo đóng cửa đền Phnom Rung tại tỉnh Buriram để đề phòng, mặc dù nơi này cách biên giới gần 60 km. Đền Phnom Rung là một trong những di tích Khmer quan trọng và và được coi là nổi bật nhất tại Thái Lan. Nơi đây thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước đến tham quan.
Ngoài ra, một số quốc gia khác đã khuyến cáo công dân không tới những khu vực gần biên giới, trong đó có nhiều ngôi đền cổ nổi tiếng ở Campuchia và Thái Lan trong 5 ngày xung đột.
Cuộc giao tranh Campuchia - Thái Lan bùng phát gần đền Ta Moan Thom vào sáng 24/7 và sau đó lan sang các khu vực khác dọc biên giới hai nước. Đây là cuộc giao tranh nghiêm trọng nhất giữa hai quốc gia này trong hơn 10 năm qua, khi khiến tổng cộng 38 người thiệt mạng, bao gồm 25 người ở Thái Lan và 13 người tại Campuchia.
Bài tham khảo nguồn: The Nation, AFP, Thairath
