Mỏ "vàng đen" đặc biệt của Việt Nam
Cụm mỏ Sư Tử nằm trên vùng bồn trũng Cửu Long, là khu vực có tiềm năng dầu khí lớn trên thềm lục địa của Việt Nam. Cụm mỏ Sư Tử, thuộc Lô 15-1, gồm Sư Tử Đen, Sư Tử Vàng, Sư Tử Trắng và Sư Tử Nâu. Lô 15-1 chính là một trong số ít ngoại lệ hiếm hoi khi đây là lô dầu khí ngoài khơi tại Việt Nam sở hữu đồng thời cả mỏ dầu và mỏ khí có quy mô thương mại lớn.
Tại đây, các mỏ dầu như Sư Tử Đen, Sư Tử Vàng, Sư Tử Nâu hoạt động song song với mỏ khí Sư Tử Trắng - tạo nên một hệ sinh thái khai thác tích hợp, tối ưu cả về hạ tầng kỹ thuật lẫn hiệu quả vận hành.
Ngay từ ngày đầu thành lập, Lô 15-1 được điều hành theo một mô hình liên doanh đặc biệt, quy tụ tới 5 đối tác quốc tế và trong nước, gồm Tổng công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí (Việt Nam), ConocoPhillips Cuu Long (Anh), KNOC và SK (Hàn Quốc), cùng Geopetrol (Monaco).
Sau này, Perenco (Pháp - Anh) tiếp quản phần vốn của ConocoPhillips để tiếp tục vai trò điều hành. Dưới hình thức điều hành chung thông qua Công ty Liên doanh Điều hành Cửu Long (Cửu Long JOC), đây là một trong những liên doanh "đông quân" hiếm hoi trong ngành dầu khí Việt Nam - nơi tập hợp nhiều công ty đa quốc tịch, với chiến lược và phong cách vận hành khác biệt, nhưng đã thiết lập được một cơ chế phối hợp nhịp nhàng, minh bạch và ổn định suốt gần 30 năm.
Trong cấu trúc đó, Tổng công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí (PVEP) giữ vai trò nòng cốt, đảm nhiệm điều phối chiến lược và đảm bảo lợi ích quốc gia được hiện thực hóa trong từng quyết định đầu tư, vận hành và phân chia sản phẩm.
Trên cụm giàn khai thác mỏ Sư Tử Trắng
Không chỉ mở rộng không gian địa chất tiềm năng cho bồn trũng Cửu Long, quá trình khai thác Lô 15-1 còn cho thấy khả năng làm chủ công nghệ khoan sâu, khoan nghiêng và kiểm soát áp suất tại những tầng địa chất phức tạp.
Cả cụm mỏ tạo thành một hệ thống khai thác - xử lý - vận chuyển đồng bộ, hiện đại bậc nhất Việt Nam, với các giàn CPP, FPSO, các giàn WHP và hệ thống đường ống kết nối liên hoàn.
Trong những năm đỉnh cao, Lô 15-1 đóng góp tới khoảng 15% tổng sản lượng khai thác dầu thô cả nước. Tính đến tháng 4/2025, liên doanh Cửu Long JOC đã khai thác tổng cộng hơn 428 triệu thùng dầu và hơn 12 tỷ mét khối khí tại Lô 15-1. Tổng doanh thu từ toàn bộ hoạt động khai thác đạt trên 30 tỷ USD, trong đó gần 15 tỷ USD đã được nộp vào ngân sách Nhà nước.
Tính đến cuối năm 2024, tổng sản lượng khí xuất bán đạt 72,89 tỷ bộ khối, mang lại hơn 200 triệu USD doanh thu. Chỉ số zero LTI (không tai nạn lao động mất ngày công) được duy trì suốt nhiệm kỳ, với hơn 8 triệu giờ làm việc an toàn; không để xảy ra sự cố môi trường nghiêm trọng. Hệ số vận hành thiết bị đạt trung bình 99,7%.
Nhờ cơ cấu khai thác đa dạng, Lô 15-1 vừa cung cấp dầu thô ổn định cho thị trường nội địa thông qua Nhà máy Lọc dầu Dung Quất, vừa đưa khí thiên nhiên vào bờ phục vụ ngành công nghiệp khí khu vực Đông Nam Bộ.
Theo Tập Đoàn Công Nghiệp - Năng Lượng Quốc Gia Việt Nam (PVN), "từ sâu thẳm hàng nghìn mét dưới đáy biển, dòng dầu khí được nâng niu đưa lên mặt đất, như những dòng huyết mạch nuôi dưỡng nhịp sống hiện đại và năng lượng cho đất nước chuyển mình".
Sư Tử Trắng - một trong những trụ cột chiến lược tại Lô 15-1
Cửu Long JOC đã duy trì hoạt động bằng chính 100% nội lực của đội ngũ kỹ sư vận hành sản xuất người Việt.
Tuy nhiên, trên thực tế, các mỏ chủ lực như Sư Tử Đen, Sư Tử Vàng, Sư Tử Nâu đã bước sang giai đoạn cuối của chu kỳ khai thác. Độ ngập nước ngày càng tăng cao, áp suất vỉa sụt giảm, dòng lưu thể trở nên kém ổn định, khiến sản lượng suy giảm nhanh hơn mọi kịch bản dự báo. Hệ thống thiết bị khai thác - vốn đã vận hành hơn 20 năm - bắt đầu bộc lộ những giới hạn về vật lý.
Nhiều hạng mục quan trọng như đường ống dẫn khí, hệ thống bơm, van an toàn lòng giếng... đã tới hạn vận hành, buộc phải bảo trì khẩn cấp hoặc thay thế toàn phần, trong khi dòng tiền đầu tư ngày càng siết chặt.
Vì vậy, mỏ khí Sư Tử Trắng trở thành một trong những trụ cột chiến lược tại Lô 15-1. Giai đoạn 2A mỏ Sư Tử Trắng - khởi động vào cuối năm 2019 và đón dòng khí đầu tiên ngày 14/6/2021 (sớm 16 ngày so với kế hoạch) - đã khoan thêm 3 giếng mới (ST-7P, ST-8P và giếng dự phòng) với tổng vốn đầu tư khoảng 138 triệu USD. Giai đoạn này mang về bổ sung 63 triệu thùng condensate và 193 tỷ m³ khí khả dụng đến năm 2025.
Hiện nay, giai đoạn 2B của mỏ Sư Tử Trắng đang được chuẩn bị, hướng tới mục tiêu khai thác thêm 17 tỷ m³ khí và 74 triệu thùng condensate, tiếp tục củng cố hệ sinh thái dầu khí ổn định và hiệu quả của Lô 15-1.
Mỏ này đang bước vào giai đoạn then chốt, khi hợp đồng phân chia sản phẩm (PSC) chuẩn bị được gia hạn sau quá trình đàm phán pháp lý kéo dài.
Diễn biến này không chỉ tạo điều kiện kéo dài thời gian khai thác hiệu quả của mỏ, mà còn mở ra cơ hội hiện đại hóa hạ tầng kỹ thuật, gia tăng hàm lượng nội địa hóa trong chuỗi giá trị và nâng cao vai trò làm chủ kỹ thuật của đội ngũ chuyên gia Việt Nam.
.jpg "Tăng mạnh công suất nhà máy dù mới khai trương chưa đầy một năm, lãnh đạo doanh nghiệp gốc Đức \"trầm trồ\" với những lợi thế đặc biệt khi đầu tư ở Việt Nam")
