[Podcast] Tài chính tuần qua: Chứng khoán Việt Nam diễn biến kịch tính, NHNN tiếp tục chính sách thắt chặt tiền tệ

Thị trường chứng khoán Việt Nam diễn biến kịch tính

Thị trường chứng khoán Việt Nam đã trải qua một tuần đầy kịch tính: Vừa rơi xuống vùng thấp nhất trong hai năm với 962 điểm, nhưng cũng nhanh chóng phục hồi vào phiên thứ Năm. Đóng cửa phiên giao dịch cuối tuần, VN-Index đạt 1.027,36 điểm, tăng nhẹ hơn 7 điểm so với đầu tuần. 

Giữa bối cảnh giá cổ phiếu chạm sàn la liệt trong ngày 24/10, lãnh đạo nhiều doanh nghiệp như Hoàng Anh Gia Lai, Đất Xanh Group, Minh Hưng Quảng Trị… ồ ạt đăng ký mua vào hàng triệu cổ phiếu…

Ông Petri Deryng, nhà sáng lập và quản lý PYN Elite Fund, cho biết thị trường chứng khoán Việt Nam ghi nhận là một trong những thị trường có hoạt động kém nhất trên thế giới từ đầu năm 2022 tới nay. 

Người đứng đầu quỹ Pyn Elite tỏ ra rất bối rối và ngạc nhiên trước tình hình hoạt động yếu kém của thị trường cũng như hoạt động quỹ, trong bối cảnh cổ phiếu Việt Nam còn không được định giá quá cao vào đầu năm 2022.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tiếp tục tăng lãi suất điều hành 

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã có thông báo điều chỉnh một loạt lãi suất điều hành, áp dụng từ ngày 25/10. Các mức lãi suất được điều chỉnh tăng tối đa 1 điểm % so với quy định trước đó. 

Đây là lần nâng lãi suất điều hành thứ 2 của NHNN trong vòng một tháng qua. Trước đó, ngày 23/9, NHNN đã tăng một loạt lãi suất điều hành sau 2 năm giữ ổn định.

Động thái tăng lãi suất của Ngân hàng Nhà nước được cho là nhắm tới 2 mục tiêu: kiềm chế lạm phát và giảm áp lực đối với tỷ giá.

Sau 2 lần NHNN điều chỉnh lãi suất, mặt bằng lãi suất huy động và lãi suất cho vay tại các ngân hàng thương mại liên tục tăng vọt, đã xuất hiện mức lãi suất tiết kiệm lên đến 9,5%/năm. 

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam biến động 

Sau một loạt vụ việc liên quan đến trái phiếu các doanh nghiệp lớn như Tân Hoàng Minh, An Đông, thị trường trái phiếu Việt Nam bị xáo trộn chưa từng có. Điều này gây ảnh hưởng đáng kể đến các doanh nghiệp đã phát hành cũng như có kế hoạch phát hành trái phiếu - dù không hề liên quan đến các doanh nghiệp nói trên.  

Mới đây, những tin đồn tiêu cực về lượng trái phiếu của Trung Nam Group lần lượt xuất hiện trên thị trường khiến lãnh đạo của tập đoàn phải lên tiếng trấn an nhà đầu tư, đồng thời, khẳng định tập đoàn đủ khả năng thanh toán lãi suất, trái phiếu đến hạn và sử dụng vốn đúng mục đích. Trung Nam Group đã phát hành khoảng 34.000 tỷ đồng trái phiếu trong những năm vừa qua. 

Công ty Chứng khoán VPS cũng thông báo từ nhiệm vai trò đại lý đăng ký, lưu ký và vai trò đại lý quản lý tài sản bảo đảm trong hàng loạt lô trái phiếu doanh nghiệp mà công ty này tham gia từ năm 2020.

Dù vậy, thị trường trái phiếu doanh nghiệp vẫn là kênh huy động vốn quan trọng, đặc biệt trong giai đoạn tiền tệ bị thắt chặt như hiện nay. 

Mới đây, Chứng khoán Everest đã thông qua phương án phát hành 500 tỷ đồng trái phiếu. Tập đoàn Masan cũng vừa phê duyệt phương án phát hành 2 lô trái phiếu ra công chúng với tổng mệnh giá 4.000 tỷ đồng. 

Phát hành ra công chúng cần tuân thủ các điều kiện khắt khe do Ủy ban Chứng khoán đưa ra, đồng thời các thông tin đều được niêm yết công khai, minh bạch. Trái phiếu Everest và Masan sắp phát hành tới đây khác biệt rõ rệt so với các lô trái phiếu phát hành riêng lẻ phổ biến trên thị trường trong vài năm trở lại đây.

Tín hiệu phục hồi của nền kinh tế Mỹ

Báo cáo GDP công bố ngày 27/10 cho thấy nền kinh tế Mỹ tăng trưởng với tốc độ 2,6%/năm tính đến quý III/2022, cao hơn dự báo 2,3% được đưa ra trước đó. Đây là lần tăng trưởng đầu tiên trong năm nay - bất chấp những lo ngại về nguy cơ suy thoái của nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Hiện, tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ đạt 3,5%, gần mức thấp nhất trong lịch sử (là mức 2,5% vào tháng 5/1953). Chỉ số giá tiêu dùng CPI trong tháng 9 đã tăng 8,2% so với cùng kỳ năm trước

Kinh tế Mỹ có dấu hiệu phục hồi sau khi Cục Dự trữ Liên bang (Fed) đã nâng lãi suất 5 lần liên tiếp trong năm nay và dự kiến sẽ tiếp tục tăng trong phiên điều chỉnh vào tuần tới.

Thị trường chứng khoán Mỹ ngày 27/10 chứng kiến phản ứng trái chiều sau báo cáo GDP quý III. Dow Jones tăng 0.61%, trong khi S&P 500 và Nasdaq đều giảm. 

GDP Trung Quốc quý 3 tăng trưởng hơn kỳ vọng

Ngày 24/10, Trung Quốc công bố báo cáo GDP cho thấy tổng sản phẩm quốc nội quý III đã tăng 3,9% so với năm trước, cao hơn mức dự báo 3,4% trước đó. 

Reuters dự báo tăng trưởng của Trung Quốc trong năm 2022 khoảng 3,2%, thấp hơn nhiều so với mục tiêu 5,5%, đánh dấu một trong những năm kinh tế tồi tệ nhất trong gần nửa thế kỷ qua.

Tỷ lệ thất nghiệp thành thị tăng lên 5,5% vào tháng 9. Thậm chí, tỷ lệ này tại nhóm người trẻ (từ 16 đến 24 tuổi) cao hơn nhiều, ở mức 17,9%.

Bất chấp sự phục hồi trở lại, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới vẫn đang phải đối mặt với nhiều thách thức từ trong và ngoài nước. Chính sách Zero COVID, khủng hoảng địa ốc sâu rộng cùng với suy thoái toàn cầu tác động không nhỏ đến sự tăng trưởng kinh tế Trung Quốc. 

Một số tin tức nổi bật của các doanh nghiệp

VinFast huy động 135 triệu USD để phát triển xe bus điện và mạng lưới trạm sạc

Ngày 24/10, Ngân hàng Phát triển Châu Á đã thu xếp gói tài chính chống biến đổi khí hậu trị giá 135 triệu USD cho VinFast để hỗ trợ sản xuất xe buýt điện vận tải công cộng và mạng lưới trạm sạc xe điện đầu tiên của Việt Nam. 

Khoản tài chính hỗ trợ chống biến đổi khí hậu này bao gồm các khoản vay với kỳ hạn 7 năm trị giá 20 triệu USD, khoản tài trợ ưu đãi 28 triệu USD từ ADB và khoản vay 87 triệu USD do ADB thu xếp vốn chính.

Kết quả kinh doanh quý III của các ngân hàng

Tính đến chiều 28/10, đã có 23 ngân hàng công bố báo cáo tài chính quý III/2022. Trong đó, VPBank, Techcombank và MBBank là 3 ngân hàng có lợi nhuận cao nhất. 

Hiện Eximbank là ngân hàng có tăng trưởng lợi nhuận cao nhất quý III với lợi nhuận trước thuế gấp 3 lần cùng kỳ năm ngoái.

Bức tranh tăng trưởng huy động vốn ở các ngân hàng có sự phân hoá mạnh. Tiền gửi khách hàng của Techcombank chỉ tăng 1,3% so với đầu năm, trong khi MB, Bản Việt và Việt Á Bank đều chứng kiến sự sụt giảm so với cuối năm 2021.

Bên cạnh kết quả kinh doanh tương đối tích cực của các ngân hàng, NCB là ngân hàng hiếm hoi lỗ 200 tỷ đồng trong quý III do thoái lãi dự thu, đồng thời tỷ lệ nợ xấu tăng vọt lên 14,7% - cao nhất trong hệ thống. 

Kết quả kinh doanh quý III của các doanh nghiệp

Tiếp nối các doanh nghiệp thép đã công bố báo cáo tài chính quý III hồi tuần trước, ngày 28/10, Hòa Phát công bố kết quả kinh doanh ghi nhận lỗ sau thuế gần 1.800 tỷ đồng, đánh dấu quý lỗ đầu tiên kể từ năm 2008. 

Thép Nam Kim cũng báo lỗ hơn 400 tỷ đồng sau thuế trong quý III. Đây là khoản lỗ theo quý lớn nhất của doanh nghiệp này kể từ khi hoạt động.  

Ngược lại, doanh nghiệp hóa chất, phân bón như Đạm Phú Mỹ, Đạm Cà Mau, Đạm Hà Bắc, Lọc hóa dầu Bình Sơn, DAP - Vinachem đều tăng trưởng ngoạn mục do hưởng lợi từ bối cảnh thị trường. 

Đáng chú ý, Đạm Phú Mỹ đang là một trong những doanh nghiệp niêm yết có lượng tiền thanh khoản cao, với tổng cộng 9.000 tỷ đồng tiền và tương đương tiền, tiền gửi ngân hàng ngắn hạn.  

Lũy kế 9 tháng năm 2022, Hoàng Anh Gia Lai báo lãi sau thuế gấp 30 lần cùng kỳ năm trước, doanh thu từ trái cây và bán heo đều tăng trưởng 3 chữ số. Tuy nhiên, HAGL Agrico lại không có kết quả khả quan như vậy. Doanh nghiệp này tiếp tục kéo dài chuỗi lỗ ròng 6 quý liên tiếp. 

Các công ty con của Vingroup là Vinhomes và Vincom Retail đều ghi nhận lợi nhuận quý III tăng mạnh so với cùng kỳ. 

Một doanh nghiệp bán lẻ khác - FPT Retail cũng thu được kết quả tích cực so với cùng kỳ năm trước, hoàn thành kế hoạch mở rộng chuỗi nhà thuốc Long Châu và FPT Shop.