Phát triển kinh tế tư nhân: Rút ngắn về khoảng cách, tư duy và tốc độ

Ngày 7/3/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm đã làm việc với Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương về phát triển kinh tế tư nhân. Tại cuộc họp, Tổng Bí thư nhấn mạnh rằng kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất cho tăng trưởng kinh tế.

Tổng Bí thư chỉ ra rằng, mặc dù khu vực kinh tế tư nhân đã có những bước phát triển đáng kể, nhưng vẫn còn nhiều hạn chế về quy mô, tiềm lực và năng lực cạnh tranh, đặc biệt là trong cạnh tranh quốc tế.

“Cần có chiến lược rõ ràng cho phát triển kinh tế tư nhân, phù hợp với trình độ phát triển hiện nay của nền kinh tế và bối cảnh địa kinh tế, địa chính trị mới của đất nước. Xóa bỏ mọi nhận thức, tư tưởng, quan niệm, thái độ, định kiến về kinh tế tư nhân, đồng thời khuyến khích xây dựng tư duy công nghiệp, tư duy lớn và phong trào kinh doanh, khởi nghiệp trong toàn xã hội”, Tổng Bí thư lưu ý.

Trước đó, ngày 6/3/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng đã ký quyết định thành lập Ban chỉ đạo xây dựng Đề án phát triển kinh tế tư nhân. Mục đích của Ban Chỉ đạo là xây dựng Đề án Phát triển kinh tế tư nhân để trình Bộ Chính trị, nhằm định hướng và thúc đẩy sự phát triển của khu vực này trong nền kinh tế quốc dân. Đây là bước đi quan trọng nhằm tạo điều kiện cho kinh tế tư nhân phát triển bền vững, đóng góp tích cực vào sự thịnh vượng chung của đất nước.

Chính sách cho doanh nghiệp tư nhân chia nhiều nhóm

Bàn về chính sách đối với kinh tế tư nhân, ông Đậu Anh Tuấn, Tổng Thư ký, Trưởng Ban Pháp chế của VCCI cho rằng, chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp tư nhân trong thời gian tới có thể chia thành nhiều nhóm khác nhau.

Một là nhóm về thể chế. Đây là nhóm chính sách rất quan trọng. Cụ thể, phải tiếp tục cải cách thủ tục hành chính mạnh mẽ như Tổng Bí thư Tô Lâm chỉ đạo, cắt giảm về điều kiện kinh doanh, chi phí tuân thủ.

Việt Nam phải là một trong 3 nước của ASEAN đứng đầu về sự thuận lợi trong môi trường kinh doanh. Chúng ta cần rà soát các quy định pháp luật theo hướng tạo thuận lợi hơn nữa cho doanh nghiệp tư nhân tham gia lĩnh vực và Nhà nước có thể thoái lui trong một số lĩnh vực.

Nhóm giải pháp này có thể tập trung tạo thuận lợi hơn cho doanh nghiệp tư nhân về đất đai, vốn, tài chính. Đây là một trong những chính sách quan trọng trong thời gian tới.

Thứ hai là nhóm chính sách liên quan đến trao quyền, tức là trao quyền, tăng nhiệm vụ cho doanh nghiệp tư nhân. Nhóm chính sách này có thể hướng đến các doanh nghiệp lớn, có thể đặt hàng, giao việc cho những doanh nghiệp tư nhân lớn để thực hiện những công trình quan trọng; khuyến khích doanh nghiệp tư nhân tham gia nhiều lĩnh vực hơn nữa.

Thứ ba là nhóm hỗ trợ, đào tạo. Chúng ta có những chương trình hỗ trợ, đào tạo, nhưng cách thức phải khác so với hiện tại, theo hướng thị trường hơn, thay vì cách truyền thống là tổ chức bộ máy tuyển dụng.

Với nhóm doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, có thể có những luật sư công do Nhà nước trả tiền, những kế toán do Nhà nước trả tiền. Những người này có thể cung cấp cho hàng chục, hàng trăm doanh nghiệp nhỏ khác dịch vụ miễn phí. Những cách thức ấy là giải pháp đào tạo, hỗ trợ.

Trong một số lĩnh vực quan trọng, ví dụ như xuất khẩu, Nhà nước cần có những chương trình để hỗ trợ tìm kiếm thị trường, xúc tiến thương mại, xây dựng thuơng hiệu hàng hoá nông sản Việt Nam...

“Nếu từng doanh nghiệp làm thì rất khó, nhưng Nhà nước có chương trình, hoạt động mang tính chuyên nghiệp và đầu tư nguồn lực nhiều hơn, thì tôi tin rằng sẽ hữu ích cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp”, ông Đậu Anh Tuấn nói.

Ủng hộ hoạt động của tư nhân rất tích cực

Theo ông Đậu Anh Tuấn, ông vẫn có cảm nhận vẫn còn khoảng cách về niềm tin trong vận hành của bộ máy chính quyền, so với trước, hiện nay tư duy, thái độ ủng hộ hoạt động tư nhân thay đổi rất nhiều và tích cực. Khá nhiều lãnh đạo, bộ máy Nhà nước cho rằng doanh nghiệp tư nhân làm ăn ngắn hạn, không có trình độ, chộp giật,..

Điều này có thể chỉ đúng với vài doanh nghiệp, nhưng định kiến khá phổ biến lại khiến giải pháp quản lý đôi lúc theo hướng "một người đau bụng bắt cả làng mua thuốc".

“Khi doanh nghiệp tư nhân thiếu niềm tin thì họ làm ăn mang tính cầm chừng. Vẫn có khoảng cách về niềm tin giữa hệ thống chính quyền và doanh nghiệp tư nhân. Thời gian tới, phải xoá bỏ khoảng cách này”, ông Đậu Anh Tuấn nhấn mạnh.

Tiếp theo là khoảng cách về tư duy. Khá nhiều cơ quan Nhà nước vẫn cung cấp giải pháp cho doanh nghiệp tư nhân theo điều mình có, chứ chưa lắng nghe xem doanh nghiệp cần gì, những giải pháp gì phù hợp thực tiễn.

Điều này đặt ra vấn đề bộ máy chính quyền cần phải có mức độ am hiểu về kinh doanh, hiểu tư duy của nhà kinh doanh để đưa ra những giải pháp doanh nghiệp cần nhất.

Bên cạnh đó, là khoảng cách về tốc độ. Hiện tại tốc độ kinh doanh diễn ra nhanh, quyết định kinh doanh phải đưa ra nhanh. Trong khi đó quyết định và quy trình về hành chính lâu. Trong bối cảnh công nghệ, quyết định kinh doanh nhanh vì thị trường thay đổi nhanh. Nếu quyết định hành chính không theo kịp thì sẽ kéo lùi hoạt động kinh doanh.

“Phải rút ngắn khoảng cách về tư duy, niềm tin, tốc độ giữa khu vực Nhà nước và khu vực tư nhân. Đây cũng là giải pháp quan trọng để tạo môi trường kinh doanh thuận lợi trong thời gian tới”, ông Đậu Anh Tuấn kiến nghị.