Mới đây, ông John Milligan-Whyte, Chủ tịch Quỹ Đối tác Hoa Kỳ - Trung Quốc có bài bình luận trên China Daily. Bài viết nêu quan điểm của ông về mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc khi ông Trump nhậm chức Tổng thống Hoa Kỳ.

Nhiều nhận định đang ngược chiều nhau về việc Trung Quốc có thể đạt được thỏa thuận đột phá với chính quyền tiếp theo của Hoa Kỳ.

Theo ông John, kịch bản tốt nhất sẽ là hai nước thảo luận để đàm phán và ký một "thỏa thuận trọn gói" ngắn gọn nhưng toàn diện, phù hợp hơn với nhu cầu và mục tiêu kinh tế và có lợi cho sự chung sống hòa bình của Trung Quốc và Hoa Kỳ. Một thỏa thuận đột phá như vậy sẽ là cần thiết để chấm dứt cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu nếu cuộc chiến thương mại leo thang, gây bất ổn cho hai nền kinh tế lớn nhất chiếm 41% GDP toàn cầu.

Không giống như bất kỳ tổng thống Hoa Kỳ nào khác, ông Trump là một nhà đàm phán kinh doanh xuất sắc, nên nếu một thỏa thuận dù chỉ dài 2 trang nhưng có thể tạo ra một khuôn khổ mới, có lợi cho cả hai bên cho quan hệ Trung-Mỹ, kích thích nền kinh tế Hoa Kỳ và tạo ra hàng triệu việc làm, ông cũng sẽ vui vẻ ký vào.

Nếu chiến tranh thương mại, cả Mỹ cũng bị thiệt hại

Kịch bản xấu nhất là Hoa Kỳ tăng cường các cuộc chiến thuế quan và thương mại, và gây ra sự đối đầu trong lĩnh vực công nghệ cao, nhằm ngăn chặn kế hoạch "Sản xuất tại Trung Quốc 2025" đạt được thành công.

Kịch bản tồi tệ nhất đã được cựu ngoại trưởng Hoa Kỳ Henry Kissinger tóm tắt như sau: "Nếu không có cơ sở nào đó cho hành động hợp tác, thế giới sẽ rơi vào thảm họa tương tự như Thế chiến thứ nhất. Các công nghệ quân sự hiện có ngày nay khiến cuộc khủng hoảng như vậy càng khó kiểm soát hơn". Trong một trong những cuộc phỏng vấn, Kissinger buồn bã nói rằng một cuộc chiến giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc là "có khả năng xảy ra".

Việc ông Trump tái đắc cử tổng thống Hoa Kỳ hiện đã khiến cho sự đổ vỡ trong quan hệ Hoa Kỳ-Trung Quốc trở nên "có thể xảy ra". Nhưng nó cũng tạo ra một bước đột phá mang tính xây dựng có thể xảy ra thông qua một thỏa thuận sớm giữa hai nước hoặc sau đó thông qua một thỏa thuận tức thời, cần thiết cho lợi ích của nền kinh tế và người dân Hoa Kỳ.

Các cuộc chiến thương mại của Hoa Kỳ có thể gây ra một cuộc khủng hoảng tài chính và ngăn chặn hoạt động của thị trường tín dụng và vốn toàn cầu. Trong tình huống như vậy, chỉ có một thỏa thuận đột phá giữa hai nước mới có thể khôi phục niềm tin của doanh nghiệp và phục hồi thị trường vốn và tín dụng đủ nhanh để ngăn chặn sự sụp đổ của các hệ thống tài chính, kinh tế và thương mại toàn cầu.

Ông Trump tái đắc cử đã tạo ra một cơ hội độc nhất để đạt được bước đột phá trong quan hệ Hoa Kỳ-Trung Quốc, bởi vì chỉ có Trump mới có thể phớt lờ quan điểm của Trung Quốc trong hoạch định chính sách truyền thống cũng như các nhóm nghiên cứu và bộ máy của Hoa Kỳ.

Trump nhận ra rằng quan hệ kinh tế truyền thống Trung-Mỹ không còn đáp ứng được nhu cầu tăng trưởng và an ninh quốc gia của Hoa Kỳ nữa. Đó là lý do tại sao ông có khả năng sẽ thực hiện những thay đổi lớn trong chính sách đối nội và đối ngoại của Hoa Kỳ. Việc Đảng Cộng hòa kiểm soát cả Hạ viện và Thượng viện có thể khiến nhiều chính sách cấp tiến của Trump trở nên rõ ràng và gây ra những nguy cơ.

Ông Trump đã thắng cử vì nhiều cử tri Mỹ thích các chính sách kinh tế mà ông tuyên bố sẽ thực hiện với tư cách là tổng thống Hoa Kỳ. Các cử tri đã bầu ông để thúc đẩy sự thay đổi.

Kể từ khi cuộc chiến thuế quan và các chính sách thương mại đòi hỏi từ Trung Quốc thất bại trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông đã muốn áp dụng mức thuế 60-100% đối với hàng hóa Trung Quốc, điều mà ông tin sẽ buộc Trung Quốc phải chấp nhận các yêu cầu của ông. Sự thất bại của các chính sách thuế quan trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông báo trước sự thất bại của cuộc chiến thương mại thậm chí còn cực đoan hơn trong nhiệm kỳ thứ hai của ông.