Nhân viên ‘giặt là, giao báo’ trở thành ông trùm tỷ đô: Cầm hơn 3 triệu về quê khởi nghiệp, chịu ‘thiệt’ bán rẻ nhưng không ngờ ‘giá càng thấp lãi càng cao’

Tầm nhìn nhạy bén trong kinh doanh

Sam Walton có tên đầy đủ là Samuel Moore Walton, ông sinh ngày 29 tháng 3 năm 1918 và mất năm 1992. Sam là một tỷ phú, doanh nhân thành đạt nổi tiếng và là người đứng sau Walmart - chuỗi siêu thị bán lẻ hàng đầu thế giới.  

Ông còn được mệnh danh là “ông vua bán lẻ” và là người đặt nền móng cho sự giàu có của gia tộc Walton. Theo danh sách 25 gia tộc giàu nhất thế giới năm 2021 do Bloomberg thực hiện, Walton là gia tộc giàu có top 1. 

Với sự phát triển như hiện tại, ít ai biết rằng trước đây, nhà sáng lập thiên tài từng trải qua tuổi thơ khó khăn tại thị trấn ở bang Oklahoma (Mỹ). Hiểu được gia cảnh và nhận thức bản thân cần hỗ trợ gia đình, Sam Walton đã làm đủ mọi nghề từ khi còn nhỏ. Mỗi ngày, ông sẽ đi vắt sữa bò, đóng chai, giao cho khách hàng và song song là giao báo vào sáng sớm.

Nhưng thay vì chọn cuộc sống làm nông, ông đã quyết tâm học đại học để thay đổi vận mệnh. Bằng nỗ lực, vị tỷ phú đã tốt nghiệp Đại học Missouri với tấm bằng kinh tế. Trong quá trình học đại học, ông đã làm thêm tại tiệm giặt là và rửa bát thuê để trang trải cuộc sống. 

Có một thời gian, Sam đã tham gia vào chương trình đào tạo quản lý của công ty JC Penney ở Des Moines, Iowa. Đây là nơi đã tạo nên kinh nghiệm nền móng cho việc kinh doanh bán lẻ của ông sau này. 

Cuộc đời kinh doanh của vị tỷ phú có nhiều biến động. Trước khi tự khởi nghiệp ông đã làm việc tại một cửa hàng tạp hóa của Ben Franklin tại Newport, Arkansas. Tại đây, với tầm nhìn lớn, ông đã áp dụng chiến lược bán rẻ và giúp doanh số bán hàng của cửa hàng tăng từ 80.000 USD đến 225.000 USD chỉ trong ba năm. 

Nhà kinh doanh đại tài sớm nhận ra rằng việc giảm giá sâu hoàn toàn có thể đẩy mạnh doanh số bán hàng, đến mức có thể kiếm về lợi nhuận cao hơn nhiều so với việc bán sản phẩm có giá cao. Tuy nhiên ngay sau đó, ông phải nghỉ công việc cửa hàng trưởng tại đây. 

Bằng khả năng nhạy bén cũng như sự nỗ lực, lúc này vị tỷ phú quyết định đầu tư chứ không chỉ làm thuê nữa. Ông đã vay bố vợ 20.000 USD và mua lại cửa hàng tạp hóa Ben Franklin ở Newport, bang Arkansas và kinh doanh theo hệ nhượng quyền thương mại (lấy tên cửa hàng mới là Walton Five & Dime). Sau đó, ông đã cùng người thân điều hành một chuỗi 14 các siêu thị nhỏ theo kiểu nhượng quyền này trong khu vực. 

Khi bất đồng quan điểm kinh doanh với giám đốc điều hành chuỗi Ben Franklin, ông đã quyết tâm tự thành lập doanh nghiệp riêng của mình. 

Walmart ra đời

Ông sớm nhận ra, trên thị trường, hai tập đoàn lớn Kmart và Sears sở hữu hầu hết hệ thống cửa hàng bán lẻ tại Arkansas và các bang lân cận nhưng những thị trấn nhỏ như Bentonville - quê ông thì chưa có. Vì vậy, vào năm 1962, Sam Walton đã dốc hết số tiền mình có 150 USD (3,5 triệu đồng thời điểm đó) để thuê 8 nhân viên và thành lập siêu thị bán lẻ giá rẻ đầu tiên có tên là Wal-Mart (Walmart) tại thị trấn Bentonville. 

Phương châm của ông là tập trung vào các khách hàng ở khu vực nông thôn và bán mặt hàng giá rẻ. Đế chế đã làm ăn thắng lợi khi áp dụng quy tắc: giá sản phẩm thấp hơn 15% so với giá thị trường. 

Ngoài ra chuỗi siêu thị này cũng tận dụng tối đa các cơ hội để giảm giá thành đầu vào như tối giản chi phí vận hành, lương nhân viên và giá thu mua sản phẩm. Sam Walton thường đề nghị các nguồn cung tính luôn giá bán cả năm một cách thông minh theo mức ưu đãi nhất có thể.

Nghĩa là thay vì sản phẩm được giảm 50% vào dịp Giáng sinh, bây giờ chúng sẽ được giảm giá quanh năm với mức thấp hơn. Điều này vừa khiến người tiêu dùng cảm thấy “món hời” vừa khiến họ thoải mái với việc mua bán hàng ngày. Họ không cần mua tích trữ vào những đợt giảm giá cụ thể nữa. 

Ít ai ngờ tới, chỉ từ việc giảm giá mà từ siêu thị nhỏ, Walmart đã trở thành hệ thống bán lẻ hàng đầu thế giới ngày nay. 

Năm 1968, Walmart mở thêm chi nhánh ở Claremore và Sikeston - lần đầu mở rộng ra ngoài phạm vi Arkansas. 

Chỉ trong 2 năm, Sam Walton đã quản lý 38 siêu thị cùng chuỗi. Năm 1977 mở 190 siêu thị mới và 800 chi nhánh vào năm 1985.

Năm 1983 Walton thành lập Sam's Wholesale Club, một chuỗi các siêu thị chuyên bán buôn chiết khấu sâu. Và vào năm 1988, ông bắt đầu mở các siêu thị quy mô lớn, bổ sung đầy đủ thực phẩm và các dịch vụ hàng hóa thông thường. Đến năm 1990, WalMart Stores đã vượt qua Sears, Roebuck và Company để trở thành nhà bán lẻ lớn nhất tại Hoa Kỳ. 

Năm 1991, công ty bắt đầu mở rộng ra quốc tế với việc mở một cửa hàng ở Mexico. Sau đó tập đoàn bắt đầu mở các chi nhánh mới hoặc mua lại các siêu thị lâu năm tại các quốc gia như Canada, Trung Quốc, Đức và Vương quốc Anh .

Dưới tài lãnh đạo của Sam Walton, Walmart đã phát triển nhanh chóng và trở thành đối thủ cạnh tranh “hàng đầu” với hệ thống bán lẻ khổng lồ Kmart vào đầu thập niên 1970. Ông đã tạo ra một cuộc cách mạng trong lĩnh vực kinh doanh. 

Giá trị tài sản ròng của Walmart hiện tại khoảng vài trăm tỷ đô và có xấp xỉ 10.593 siêu thị bán lẻ, 364 đơn vị phân phối trên toàn thế giới, theo thống kê của Statista tính đến tháng 1/2022. 

Dù đã qua đời nhưng hành trình gây dựng sự nghiệp của vị tỷ phú vẫn là câu chuyện truyền cảm hứng cho thế hệ sau này. 

Tổng hợp