Ngành vận tải biển còn đối mặt với nhiều nỗi lo

Gần hết quý I/2023, khi thị trường đang “ấm” dần lên kể từ sau khi Trung Quốc chính thức mở cửa nhưng giá cước vận tải biển vẫn liên tục lao dốc, trở thành nỗi lo với các doanh nghiệp vận tải biển.

Cụ thể, trên sàn giao dịch logistics Phaata, giá cước vận tải biển từ TP.HCM đi Long Beach (Mỹ) hiện nay chỉ khoảng 37,4 triệu đồng/container 40 feet (khoảng 1.578 USD) và khoảng 29,3 triệu đồng/container 20 feet (khoảng 1.240 USD).

Trong khi chỉ chưa đầy một năm trước, tháng 4/2022, mức cước này lên tới 265 triệu đồng/container 40 feet (khoảng 11.181 USD) và 187 triệu đồng/container 20 feet (khoảng 7.890 USD).

Ở tuyến Hải Phòng - Ninh Ba (Trung Quốc) hiện có giá cước khoảng 2,8 triệu đồng/container 40 feet (khoảng 120 USD) và 2 triệu đồng/container 20 feet (khoảng 84,3 USD).

Trong khi tháng 4/2022, con số này vào khoảng 30 triệu đồng/container 20 feet (khoảng 1.265 USD) và hơn 57 triệu đồng/container 40 feet (khoảng 2.426 USD).

Cùng với đó, giá cước vận chuyển nội địa cũng “thê thảm” không kém khi hiện nay đã giảm khoảng 70 - 80% so với cùng thời điểm năm trước.

Sản lượng hàng hóa thường chỉ đạt khoảng 60% công suất của tàu, nguyên nhân được cho là do Việt Nam chịu ảnh hưởng bởi những biến động của tình hình kinh tế - xã hội và chính trị thế giới.

Thị trường hàng hải được dự báo còn tiếp tục khó khăn do nhu cầu trên thế giới suy yếu, lạm phát toàn cầu và nguy cơ suy thoái của nhiều nền kinh tế lớn làm ảnh hưởng đến nhu cầu tiêu dùng cũng như nhu cầu vận chuyển hàng hóa, trong khi cung đã vượt cầu.

Theo các chuyên gia, trong quý I/2023, lợi nhuận của các doanh nghiệp vận tải biển có thể vẫn giảm hoặc chỉ tương đương quý IV/2022 - thời điểm thị trường lao đao, giá cước vận tải biển liên tục “lao dốc không phanh”.

Bên cạnh đó, Tổng thư ký Hiệp hội chủ tàu VN Bùi Văn Trung cho biết, thời gian trước, nhiều hãng vận tải biển đã sử dụng lợi nhuận đột biến để tăng tốc đầu tư và đa dạng hóa hoạt động kinh doanh.

Điển hình như Maersk Lines đã thực hiện nhiều thương vụ thâu tóm, bao gồm quyết định mua lại mảng kinh doanh kho vận LF Logistics tập trung vào khu vực châu Á của Tập đoàn quản lý chuỗi cung ứng Li & Fung (Hồng Kông) với giá 3,6 tỷ USD vào tháng 8/2022.

Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là hoạt động kinh doanh của vận tải biển thời kỳ suy thoái kinh tế toàn cầu có thể sẽ phải chịu sức ép lớn. Nguyên nhân do những tập đoàn lớn đã sử dụng lợi nhuận kỷ lục để phát triển thêm tàu container, khiến công suất của các tàu mới được đặt đóng đã tăng từ mức 8% vào năm 2020 lên 28% so với năng lực vận tải biển hiện tại.

Thực tế sau khi đặt hàng, phải mất 2 - 3 năm, các tàu container mới được giao, có nghĩa sẽ có thêm nhiều tàu được đưa vào khai thác vào thời điểm việc kinh doanh có thể đã sa sút nghiêm trọng.

“Đó là những yếu tố mà các nhà hoạch định chính sách, cơ quan quản lý và chủ tàu Việt Nam phải xem xét kỹ lưỡng cho chiến lược và kế hoạch phát triển, kinh doanh của đội tàu biển Việt Nam trong năm 2023 và thời gian tiếp theo”, ông Trung nhận định.