Loại củ mọc khắp Việt Nam là gia vị triệu đô đắt hàng trên thế giới: Thu về gần 60 triệu USD kể từ đầu năm, nước ta có diện tích trồng top đầu toàn cầu

Việt Nam sở hữu một cặp đôi củ gia vị được mệnh danh “mỏ vàng” dưới lòng đất là củ gừng và củ nghệ. Củ gừng là mặt hàng quen thuộc, bình dân với người Việt Nam nhưng ra nước ngoài, gừng lại rất được săn lùng, ưa chuộng và được giá.  Đối với nghệ, Việt Nam là một trong những quốc gia có diện tích trồng nghệ lớn nhất thế giới, với hơn 50.000 ha (tính đến năm 2021), chủ yếu ở các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên, như Quảng Nam, Quảng Ngãi, Gia Lai, Kon Tum, Đắk Lắk, Đắk Nông... 

Về tình hình xuất khẩu, theo số liệu thống kê từ Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam (VPA), nước ta đã xuất khẩu được 29.544 tấn gừng, nghệ và gia vị khác trong năm 2024 với tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 59,5 triệu USD, so với năm 2023 lượng xuất khẩu giảm 15,5% tuy nhiên kim ngạch tăng mạnh 20,7%. 

Synthiet Việt Nam, Expo Commodities và Phúc Lợi là 3 doanh nghiệp xuất khẩu nhóm hàng này lớn nhất của Việt Nam. Các thị trường xuất khẩu chính của gừng, nghệ và gia vị của Việt Nam lần lượt là Ấn Độ, Bangladesh và Indonesia.

Đối với củ gừng, huyện Kỳ Sơn (Nghệ An) được coi là ‘thủ phủ’ gừng của Việt Nam. Nhờ khí hậu và điều kiện thổ nhưỡng phù hợp, gừng Kỳ Sơn có chất lượng vượt trội và hương vị đậm đà đặc biệt so với gừng ở những nơi khác. Giống gừng Kỳ Sơn là giống gừng bản địa, gồm 2 loại chính gồm: gừng sừng trâu và gừng dé.

Ở Việt Nam, nghệ cũng là một cây trồng có ở nhiều nơi, từ vùng đồng bằng ven biển đến vùng núi cao trên 1500 m, thậm chí tại nhiều nơi còn mọc hoang ở các đồng ruộng, nương rẫy. Nghệ Việt Nam có chất lượng tốt, hàm lượng curcumin cao, từ 3-5%.

Gừng Việt Nam thường được xuất khẩu dưới dạng đông lạnh, ngoài ra gừng chế biến của Việt Nam cũng được tiêu thụ khá mạnh, thường được dùng để làm gia vị và được sử dụng để hỗ trợ hoạt động hệ tiêu hóa, giảm buồn nôn, giúp chống lại bệnh cúm và cảm lạnh thông thường.

Đối với nghệ, tinh bột nghệ là mặt hàng được nhiều quốc gia săn đón nhất. Tinh bột nghệ của Việt Nam được đánh giá có màu sắc đẹp, mùi thơm dễ chịu, giữ nguyên được hàm lượng curcumin trong nghệ, là hoạt chất có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe và làm đẹp; chống ung thư, hỗ trợ tiêu hóa, bảo vệ gan, tăng cường hệ miễn dịch, cải thiện trí nhớ và làm trắng da.

Dự kiến tổng kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng gia vị của Việt Nam đến năm 2025 có thể đạt khoảng 2 tỷ USD, với khối lượng xuất khẩu khoảng 500.000 tấn.

Theo thống kê, hiện nay nước ta đứng thứ 3 thế giới về cung cấp và chế biến gia vị sau Ấn Độ và Trung Quốc, toàn ngành gia vị Việt Nam có 14 nhà máy có trình độ công nghệ chế biến sâu. Trước đó trong năm 2023, xuất khẩu gừng nghệ và một số gia vị khác đạt 34.976 tấn với trị giá xuất khẩu đạt 49,3 triệu USD, tăng mạnh 222,4% so với năm 2022. Hiện có 30 doanh nghiệp thành viên của VPA tham gia xuất khẩu gừng, nghệ, cùng với khoảng 80 doanh nghiệp khác ngoài VPA.