Báo cáo mới nhất của Tổng cục Thống kê về tình hình kinh tế - xã hội năm 2024 cho biết, tổng sản phẩm trong nước (GDP) quý 4/2024 ước tính tăng 7,55% so với cùng kỳ năm trước, cả năm 2024 ước tính tăng 7,09%.
Trong bối cảnh GDP tăng như vậy, nhiều người băn khoăn, đặt ra câu hỏi tại sao số doanh nghiệp dừng hoạt động và phá sản nhiều, doanh nghiệp đang hoạt động gặp khó khăn, hay vì sao VNIndex giảm, nhiều nhà đầu tư thua lỗ, các cửa hàng trên các con phố trung tâm Hả Nội, TP Hồ Chí Minh đóng cửa trả mặt bằng nhiều.
Nhận định về việc này, ông Đỗ Cao Bảo, thành viên HĐQT Tập đoàn FPT có góc nhìn như sau.
Đầu tiên, ông Bảo đề cập đến thu ngân sách Nhà nước (TNSNN) và thu từ hoạt động xuất nhập khẩu (XNK). Lãnh đạo FPT cho rằng, hai con số định lượng này là số liệu đáng tin cậy nhất.
Ông Bảo viết: “Thu ngân sách nhà nước là con số tiền về kho bạc nhà nước thật, nên chỉ có thiếu chứ không có thừa, số liệu hoàn toàn có thật, không thể nguỵ tạo vì nếu số liệu là giả thì không có tiền trong ngân khố quốc gia, không có tiền mà chi ngân sách.
Tiền nộp ngân sách nhà nước liên quan trực tiếp đến GDP quốc gia vì nó liên quan đến doanh số của các doanh nghiệp và các hộ kinh doanh (thuế VAT, thuế mua bán nhà đất), liên quan đến lợi nhuận, thu nhập của doanh nghiệp và người lao động (thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, thuế mua bán nhà đất).
Vậy thu ngân sách nhà nước năm 2024 tăng bao nhiêu? Trong khi các sắc thuế vẫn giữ nguyên, thậm chí thuế VAT từ 10% tạm giảm xuống 8% thế mà thu ngân sách nhà nước lại tăng 16,2%, trong khi GDP chỉ tăng có 7,02% thôi. Như vậy, TNSNN tăng cao hơn tăng trưởng GDP những 9,18%.
Xuất nhập khẩu năm 2024 tăng bao nhiêu? Kết quả đã tăng 15,4%, trong đó xuất khẩu tăng 14,3%, nhập khẩu tăng 16,7%”.
Để lý giải về hiện tượng nhiều doanh nghiệp phá sản, dừng hoạt động, nhiều doanh nghiệp, nhiều người kinh doanh kêu khó khăn, nhiều mặt bằng trên các con phố trung tâm bị trả lai, cho thuê ế ẩm, ông Bảo có đưa ra ví dụ về ngành thương mại điện tử (TMĐT).
Lãnh đạo FPT viết: “Chúng ta đang bước vào giai đoạn kinh tế số, thương mại điện tử (mua bán online) đang tăng trưởng cao, năm 2024 thương mại điện tử tăng trưởng trên 20%, với qui mô lên đến trên 1,5 triệu tỷ đồng, riêng tiền nộp ngân sách từ TMĐT đã lên đến 116 ngàn tỷ đồng.
Chính những người bán hàng online đã lấy mất khách của các cửa hàng bán lẻ trên các con phố lớn, dẫn đến việc những người bán lẻ trên các cửa hàng mặt phố bị thua lỗ, phải trả lại mặt bằng.
Những người bán online thu nhập tăng, thậm chí nhiều người tăng rất cao thì im im mà bán tiếp, còn người kinh doanh theo phương thức cũ thì kinh doanh kém đi và chính là những người thấy kinh tế đi xuống và là những người than thở về kinh tế khó khăn nhiều nhất”.
Cuối cùng, thành viên HĐQT Tập đoàn FPT kết luận còn khá nhiều lý giải nữa, nhưng tựu trung lại đây là giai đoạn chuyển đổi, giai đoạn phân hoá, là giai đoạn mà khá đông doanh nghiệp và người kinh doanh gặp khó khăn, doanh thu, lợi nhuận và thu nhập đi xuống.
Bên cạnh đó, ông cũng nhấn mạnh, ở chiều ngược lại, cũng có rất đông người kinh doanh có doanh thu, lợi nhuận tăng trưởng cao. Số tăng trưởng cao đông hơn sẽ bù đắp cho số không tăng trưởng và tăng trưởng thấp, để tổng lại cả quốc gia vẫn tăng trưởng.