Khó khăn bủa vây, áp lực trả nợ vay đang đè nặng lên Trung Nam Group

Được biết, Trung Nam Group chính thức đầu tư vào điện mặt trời từ tháng 7/2018 khi khởi công xây dựng “siêu dự án” Nhà máy điện mặt trời Trung Nam tại tỉnh Ninh Thuận với diện tích 264 ha, tổng mức đầu tư 5.000 tỷ đồng. Dự án này có công suất thiết kế 204 MW, sản lượng điện tối đa khoảng 450 triệu kWh/năm.

Liên tiếp huy động vốn

Kể từ khi lấn sân sang lĩnh vực năng lượng tái tạo, bên cạnh các dự án được công bố thì hoạt động nổi bật nhất của Trung Nam Group là huy động vốn.

Ngày 15/2 vừa qua, Trung Nam Group đã hợp tác với Ngân hàng TNHH một thành viên HSBC Việt Nam (HSBC Việt Nam) để tìm kiếm nguồn tài chính triển khai các dự án năng lượng tái tạo.

Trước đó 1 tháng, Trung Nam Group cũng ký thỏa thuận hợp tác toàn diện với Vietcombank, nâng tầm quan hệ giữa 2 bên trong huy động vốn. Vietcombank hiện đóng vai trò quan trọng trong cấp vốn và bảo lãnh phát hành trái phiếu để Trung Nam Group thực hiện nhiều dự án.

Ghi nhận lần gần nhất Vietcombank hỗ trợ Trung Nam Group phát hành trái phiếu là vào đầu tháng 6/2021. Vietcombank là đơn vị quản lý tài sản đảm bảo và quản lý các tài khoản cho khoản phát hành 1.500 tỷ đồng trái phiếu với kỳ hạn 5.106 ngày của Công ty CP Điện gió Trung Nam Đăk Lăk 1 (thành viên của Trung Nam Group).

Ngoài ra, theo thông báo từ Vietcombank, ngân hàng còn thu xếp vốn cho các dự án Nhà máy Điện mặt trời Thuận Nam công suất 450MW tại Ninh Thuận và Nhà máy Điện gió Đông Hải 1 công suất 100MW tại Trà Vinh của Trung Nam Group.

Theo công bố của Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam, Trung Nam Group hiện là nhóm doanh nghiệp năng lượng tái tạo phát hành trái phiếu nhiều nhất thị trường.

Năm 2021, nhóm Trung Nam Group đã huy động 9.500 tỷ đồng trái phiếu, hầu hết các lô trái phiếu đều có kỳ tính lãi 3 hoặc 6 tháng/lần, lãi suất 9,5 - 11%/năm. Như vậy, chỉ riêng số lượng trái phiếu huy động trong năm 2021, mỗi lần trả lãi của Trung Nam Group sẽ rơi vào khoảng 500 tỷ đồng.

Nếu tính cả năm 2020, Trung Nam Group đã huy động khoảng 23.000 tỷ đồng từ trái phiếu, với lãi suất trung bình từ 9,5%/năm, kỳ tính lãi trung bình 3 - 6 tháng/lần. Trong khi đó, tổng tài sản của Trung Nam hiện nay khoảng 77.000 tỷ đồng, có nghĩa Trung Nam Group đang sử dụng đòn bẩy tài chính ở mức cao.

Thông thường việc vay nợ để phát triển dự án là một hoạt động rất bình thường của doanh nghiệp, và các doanh nghiệp năng lượng cũng không ngoại lệ. Đặc biệt trong bối cảnh các dự án điện tái tạo là thời gian triển khai tương đối nhanh, đa phần các dự án có lãi ngay trong năm đầu tiên vận hành thương mại, do được hỗ trợ giá mua điện FIT, nguồn tiền từ bán điện đều đặn và lớn nên đây cũng là nhóm doanh nghiệp được các ngân hàng ưu tiên cấp vốn.

Tuy nhiên, tương tự như trái phiếu doanh nghiệp bất động sản, các dự án năng lượng tái tạo cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt nhiều dự án không có bảo lãnh thanh toán. Bảo lãnh thanh toán là bên trung gian đứng ra nhận thanh toán hộ nếu như bên phát hành không thể thanh toán được.

Lo ngại về nguy cơ vỡ phương án tài chính của các dự án cũng rất cao khi nhiều dự án điện mặt trời đến nay đang ở thế lưỡng nan, nếu triển khai thì tiếp tục thua lỗ mà bán lại cũng không thể vì nhiều dự án chưa có đường dây tải điện (đặc biệt là các dự án tại Ninh Thuận, Bình Thuận),

Khó khăn vẫn bủa vây, đe doạ khả năng trả nợ

Mới đây, Tập đoàn Điện lực Việt Nam EVN đã thông báo dừng khai thác phần công suất không được hưởng ưu đãi giá FIT của 3 nhà máy điện.

Các nhà máy này gồm có: Nhà máy điện mặt trời tại xã Phước Minh, huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận kết hợp với đầu tư Trạm biến áp 500kV Thuận Nam và các đường dây 500kV, 220kV (gọi tắt là Dự án 450MW) của Trung Nam Group là dự án đầu tiên do doanh nghiệp tư nhân đầu tư tại Việt Nam với tổng vốn đầu tư hơn 12.000 tỷ đồng.

Dự án có 277,88MW được hưởng giá điện 9,35 UScent/kWh, do nằm trong phạm vi 2.000MW công suất điện mặt trời tích lũy trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận. Phần công suất còn lại hơn 172MW chưa được xác định cơ chế giá.

Còn lại là 2 nhà máy điện mặt trời Thiên Tân 1.2 và Thiên Tân 1.3 cũng dừng khai thác một phần công suất chưa có cơ chế giá, cho đến khi có Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế giá điện cho phần công suất nằm ngoài 2.000MW tại tỉnh Ninh Thuận.

Ngay sau đó, Trung Nam Group cũng đã có công văn gửi Thủ tướng Chính phủ trình bày rằng; “dừng khai thác hoàn toàn phần công suất chưa xác định giá của dự án sẽ phá vỡ cam kết của nhà đầu tư đối với các tổ chức tài trợ vốn, gia tăng áp lực việc trả nợ vay” của công ty.

Về hoạt động kinh doanh, nhìn lại số liệu năm 2020, Trung Nam Group cũng ghi nhận doanh thu tăng vọt 58% so với cùng kỳ lên 10.285 tỷ đồng, nhưng lợi nhuận thuần chỉ khiêm tốn ở mức 133 tỷ đồng, nhích nhẹ 7% so với năm trước. Như vậy, cứ 100 đồng doanh thu, tập đoàn này chỉ thu lời vỏn vẹn hơn 1 đồng chủ yếu do biên lãi gộp.

Đáng chú ý, dù doanh thu tăng mạnh nhưng quy mô tài sản của Trung Nam Group đã bị thu hẹp đáng kể từ mức 33.728 tỷ đồng cuối năm 2019 xuống mức 21.486 tỷ đồng vào cuối năm 2020.

Tương tự, nợ phải trả cũng được tiết giảm đến 15.363 tỷ đồng (tương ứng 56%) trong khi vốn chủ sở hữu lại tăng mạnh lên gần 10.300 tỷ đồng. Nhờ đó, tỷ lệ nợ phải trả/tổng tài sản đã giảm mạnh từ gần 78,7% xuống 52% vào thời điểm 31/12/2020.