Giá bất động sản hiện ở mức quá cao, người dân không mặn mà vay vốn mua nhà

Lãi suất mua nhà hấp dẫn

Thời gian vừa qua, lãi suất cho vay mua nhà được điều chỉnh giảm khá mạnh, hạ khoảng 3% so với năm ngoái. Tại các ngân hàng thương mại, từ đầu tháng 11, lãi suất cho vay mua nhà duy trì ở mức từ 4,6 - 9,5%/năm. Sau thời gian ưu đãi, lãi suất thả nổi cho các khoản vay đã ký trước đó tại nhiều ngân hàng thường vượt mức 11,7%/năm.

Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), đến cuối quý III/2024, dư nợ tín dụng trong hoạt động kinh doanh bất động sản đạt 1.274.233 tỷ đồng, tăng 29,1% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, dư nợ cho vay xây dựng, sửa chữa, mua nhà chỉ chiếm khoảng trên 125.800 tỷ đồng. Khi người mua vẫn kỳ vọng giá nhà sẽ giảm và các chính sách điều hành cũng như sự đổi mới về hành lang pháp lý sẽ giúp thị trường tích cực hơn.

Tại diễn đàn thị trường bất động sản do Đài Phát thanh và truyền hình Hà Nội tổ chức ngày 16/11, TS Cấn Văn Lực, chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV, đánh giá thị trường bất động sản đang phục hồi nhưng còn chậm, không đồng đều giữa các phân khúc và khu vực. 

Ông Lực cho biết, tính đến hết tháng 9, dư nợ tín dụng bất động sản đạt 3,15 triệu tỷ đồng, chiếm gần 21% tổng dư nợ nền kinh tế. Trong đó, cho vay kinh doanh bất động sản tăng 16%, còn cho vay mua nhà ở chỉ tăng 4,6%. Diễn biến cho thấy nhu cầu vốn đang tập trung vào phía cung thị trường và đầu tư bất động sản là chủ yếu. Trong khi đó, người dân ít có nhu cầu vay mua nhà đất. 

Chênh lệch giữa giá bất động sản và thu nhập của người dân

Nguyên nhân lớn nhất khiến người dân không mặn mà vay vốn mua nhà là mức giá bất động sản hiện vẫn ở mức quá cao, đặc biệt là tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM.

Ông Lực cho biết, do giá nhà vẫn đang neo ở giá cao nên dù đã có các chính sách kích cầu, ưu đãi, trong khi công việc, thu nhập của người dân vẫn rất khó khăn nên việc phải vay một khoản tiền lớn để có thể sở hữu nhà ở là điều nhiều người lo ngại. Nếu mức thu nhập bình quân của người dân không thể theo kịp tốc độ tăng giá bất động sản thì việc vay vốn trở thành một gánh nặng lâu dài thay vì là cơ hội sở hữu nhà. Trong khi công việc, thu nhập của người dân thực tế vẫn rất khó khăn nên họ ngại phải vay một khoản tiền lớn để có thể sở hữu nhà ở.

Theo ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) nhận định rằng, việc giảm lãi suất cho vay mua nhà có thể mang lại lợi ích ngắn hạn, giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho người dân. Tuy nhiên, ông Đính nhấn mạnh rằng đây chưa phải là giải pháp toàn diện để giải quyết triệt để vấn đề sở hữu nhà ở tại Việt Nam. Nguyên nhân chính vẫn là giá nhà quá cao so với thu nhập của người dân, cùng với sự thiếu hụt nguồn cung nhà ở xã hội và các gói hỗ trợ chưa thực sự phát huy hiệu quả. 

Để đảm bảo khả năng chi trả nợ vay mua nhà và đáp ứng chi phí sinh hoạt hàng tháng, mỗi gia đình cần có thu nhập tối thiểu từ 40 - 50 triệu đồng. Trong khi đó, người có thu nhập trung bình và thấp khó có cơ hội sở hữu nhà, khả năng mua nhà của họ lại càng xa vời khi giá nhà tăng cao như hiện nay.

Dẫn số liệu từ báo cáo chỉ số về khả năng chi trả nhà ở tại châu Á - Thái Bình Dương 2023 của Viện nghiên cứu và giáo dục phi lợi nhuận (ULI, 2023), tại TP.HCM giá nhà trung bình khoảng 296.063 USD (tương đương 7,5 tỉ đồng), trong khi đó thu nhập trung bình của một hộ gia đình chỉ ở mức 9.120 USD/năm (khoảng 231 triệu đồng). Còn tại Hà Nội, tương ứng là 182.290 USD (tương đương 4,6 tỉ đồng) và 9.967 USD/năm (khoảng 253 triệu đồng).