Fed tăng lãi suất lên mức cao nhất 15 năm, phát tín hiệu nới lỏng vào năm 2024

Kết thúc cuộc họp 2 ngày, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) quyết định nâng lãi suất chuẩn lên mức cao nhất 15 năm. Động thái này cho thấy cuộc chiến chống lại lạm phát vẫn chưa kết thúc dù đã có một số dấu hiệu tích cực ở thời gian gần đây. 

Đúng như kỳ vọng của thị trường, Uỷ ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) đã tăng lãi suất thêm 0,5%, đưa phạm vi mục tiêu lên 4,25% đến 4,5%. Quyết định này đã kết thúc 4 đợt tăng 0,75% liên tiếp với những động thái chính sách cứng rắn chưa từng có kể từ những năm 1980. 

Lãi suất chuẩn tiếp tục tăng lên, chạm mức cao nhất kể từ tháng 12/2007, ngay trước cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu và khi Fed đang mạnh tay nới lỏng chính sách để ứng phó với cuộc suy thoái kinh tế tồi tệ nhất kể từ Đại suy thoái. Ở lần này, Fed sẽ tăng lãi suất trong bối cảnh rủi ro suy thoái kinh tế có thể xảy ra vào năm 2023. 

Ngoài ra, một tín hiệu trong cuộc họp cũng cho thấy giới chức Fed dự kiến sẽ duy trì mức lãi suất cao hơn trong cuộc họp tới và không hạ lãi suất cho đến năm 2024. Theo biểu đồ dot plot, “mức lãi suất tối đa” (terminal rate) dự kiến  là 5,1%, tức là sau đó các quan chức mới kết thúc đợt tăng lãi suất. Theo đó, phạm vi lãi suất trong năm tới có thể là 5% đến 5,25%. 

Sau đó, các quan chức đồng thuận về việc thực hiện các đợt hạ lãi suất 1% vào năm 2024, đưa phạm vi xuống 4,1% vào cuối năm đó. Tiếp theo đó là những đợt giảm khác vào năm 2025, đưa lãi suất xuống 3,1% và cuối cùng chạm mục tiêu dài hạn là 2,5%. 

Tuy nhiên, quan điểm của các quan chức NHTW có sự chia rẽ khá lớn về triển vọng cho những năm tới. Điều này cho thấy rằng họ cũng không chắc chắn về những gì diễn ra trong thời gian tới với một nền kinh tế đang đối mặt với tình trạng lạm phát cao nhất kể từ đầu những năm 1980. 

Biểu đồ dot plot mới nhất thể hiện rằng nhiều thành viên của FOMC nhận thấy lãi suất sẽ tăng cao đáng kể so với mức trung bình năm 2023 và 2024. Đối với năm 2023, 7 trong số 19 thành viên dự đoán lãi suất sẽ cao hơn 5,25%. 7 thành viên cho rằng lãi suất trung bình đạt mức cao hơn trung bình 4,1% vào năm 2024. 

Thông báo chính sách của FOMC hầu như không có thay đổi so với cuộc họp tháng 11. Một số nhà quan sát thị trường dự đoán Fed sẽ thay đổi cách dùng từ về “mức tăng liên tục” nhưng cụm từ này vẫn xuất hiện. 

Các quan chức Fed cũng tiếp tục cho rằng tăng lãi suất sẽ giúp dòng tiền “được rút bớt” khỏi nền kinh tế, từ đó hạ nhiệt nhu cầu và đẩy giá cả xuống thấp hơn sau khi lạm phát chạm mức cao nhất trong hơn 40 năm.

FOMC đã hạ mục tiêu tăng trưởng kinh tế Mỹ trong năm 2023, dự kiến ở mức 0,5%, cao hơn 1 chút so với mức được coi là suy thoái. Triển vọng GDP năm nay cũng là 0,5%. Ở dự báo hồi tháng 9, Uỷ ban dự kiến GDP năm nay tăng 0,2% và 1,2% trong năm tới. 

Ngoài ra, FOMC cũng nâng dự đoán trung bình đối với CPI lõi lên 4,8%, cao hơn 0,3% so với triển vọng hồi tháng 9. Các thành viên cũng giảm nhẹ triển vọng về tỷ lệ thất nghiệp trong năm nay và nâng cao hơn 1 chút cho những năm tiếp theo. 

NHTW Mỹ tiếp tục tăng lãi suất sau khi các số liệu mới được công bố cho thấy cuộc chiến chống lạm phát đã có hiệu quả. Theo Bộ Lao động Mỹ, CPI tháng 11 chỉ tăng 0,1% và tăng 7,1% so với 1 năm trước. CPI lõi tăng 6%. Cả 2 thước đo đều đạt mức thấp nhất kể từ tháng 12/2021. Chỉ báo được Fed quan tâm hơn là CPE đã giảm xuống mức 5% so với năm trước vào tháng 10. 

Song, những con số trên vẫn cao hơn nhiều so với mục tiêu 2% của Fed. Các quan chức đã nhấn mạnh nhiều lần về việc cần phải thấy lạm phát liên tục giảm và cảnh báo không nên quá lạc quan về các xu hướng chỉ diễn ra trong vài tháng. 

Hơn nữa, NHTW vẫn nhận thấy cần tiếp tục thắt chặt chính sách, khi hoạt động tuyển dụng vẫn diễn ra mạnh mẽ và người tiêu dùng Mỹ vẫn chi tiêu mạnh tay. Số lượng việc làm phi nông nghiệp đã tăng nhanh hơn dự kiến là 263.000 trong tháng 11, trong khi Fed Atlanta dự đoán tăng trưởng GDP quý IV đạt 3,2%. Doanh số bán lẻ tăng 1,3% trong tháng 10 và cao hơn 8,3% so với năm trước, cho thấy người tiêu dùng vẫn “ổn” trong cơn bão lạm phát. 

Năm 2021, Fed đánh giá xu hướng tăng giá chỉ là “nhất thời”, sau đó đã bắt đầu tăng lãi suất vào tháng 3 năm nay. Đợt tăng đầu tiên chỉ nhằm mục đích “thăm dò”, sau đó là những động thái cứng rắn hơn với 4 lần nâng 0,75%. Trước thời điểm năm nay, Fed đã không tăng lãi suất quá 0,25% trong suốt 22 năm. 

Fed cũng thực hiện quá trình “thắt chặt định lượng”, khi NHTW nhận lại tiền gốc từ các trái phiếu đáo hạn để thu hẹp quy mô bảng cân đối kế toán mỗi tháng chứ không tái đầu tư. Số tiền giới hạn được rút ra mỗi tháng là 95 tỷ USD, theo đó giá trị bảng cân đối kế toán giảm 322 tỷ USd kể từ đầu tháng 6 và hiện ở mức 8,63 nghìn tỷ USD. 

Tham khảo CNBC