Trung Quốc là một trong hai quốc gia thử nghiệm dịch vụ xe taxi tự lái trên thế giới. Tuy nhiên, số thành phố và khu vực có dịch vụ này rất hạn chế. Vì vậy, mặc dù tôi sinh sống tại Thượng Hải và đã nghe nói tới taxi không người lái từ lâu, nhưng tới hôm nay tôi mới có dịp đi thử loại xe này. Trong quá trình đi thử, có nhiều điều phát sinh ngoài dự đoán của chúng tôi và có thể nói đây là một trải nghiệm đặc biệt đáng nhớ.
Ban đầu, chúng tôi phải tới quận Gia Định của Thượng Hải để có thể thực hiện một số thao tác trên ứng dụng chuyên dùng cho đặt xe không người lái (ở các quận khác không thực hiện được). Vì đây là một quận xa trung tâm nên chúng tôi tốn hơn 1 tiếng di chuyển. Đáng lưu ý, không phải chỗ nào cũng đón được xe, chỉ có một số bến xe buýt nhất định được tận dụng để đón khách đi xe tự lái.
Ứng dụng yêu cầu nhập thông tin cá nhân, bao gồm số CMND (đối với người Trung Quốc) và số hộ chiếu (đối với người nước ngoài). Sau khi nhập, ứng dụng cần thêm thời gian đối chiếu thông tin trước khi cho phép đặt xe. Chúng tôi không được cho biết thời gian chờ xác nhận là bao lâu, thông tin từ mạng xã hội cũng rất hạn chế và không có hướng dẫn cụ thể. Sau 15 phút, ngay khi chúng tôi định bỏ cuộc đi về thì hệ thống thông báo duyệt thông tin và cho phép gọi xe.
Người bạn đi cùng tôi ấn nút đặt và màn hình hiện "đang gọi xe, sẽ có xe trong khoảng 10 phút". Tuy nhiên, hết thời gian chờ vẫn không có một chiếc xe nào nhận chuyến. Chúng tôi gọi xe và chờ 3-4 lần tương tự nhưng không có kết quả.
Tôi và bạn quyết định đi bộ sang bến chờ khác để thử vận may. Sau khi đi hơn 1km và đổi 3 trạm, cuối cùng ứng dụng đã gọi được một chiếc xe tự lái, nhưng chúng tôi vẫn phải đợi 17 phút xe mới tới. Trong quá trình gọi xe, tôi có hỏi những người Trung Quốc ở khu vực này nhưng... không ai biết gì về dịch vụ xe không người lái này. Thậm chí, khi gọi điện cho tổng đài cũng chỉ có tiếng thu âm sẵn, không có người để nói chuyện trực tiếp.
Cuối cùng, sau gần 2 tiếng tìm hiểu đặt xe, chúng tôi mới thấy chiếc xe tự lái xuất hiện. Đây là xe điện của hãng ARCFOX, theo tôi quan sát xe không có biển số cứng mà chỉ dán giấy ở gương trước. Thân xe có dòng chữ ROBOTAXI và biển số xe thuộc loại chỉ chạy ở một số khu vực ngoại thành. Để lên xe, người đặt xe phải nhập 4 số đuôi điện thoại lên màn hình chìm ở ngoài cửa kính sau bên phải.
Khi tôi định lên ngồi cửa trước thì phát hiện ra ghế tài xế... có người ngồi và anh này cho biết anh là nhân viên an toàn và hiện tại không cho phép khách ngồi ghế trước.
Khi chúng tôi đều lên hết ghế sau, xe có tiếng AI tự động yêu cầu phải thắt dây an toàn thì xe mới khởi động. Xe khá mới và không có mùi khó chịu. Trong xe, có 1 màn hình đa năng ở ghế cạnh tài xế và 2 màn hình ở ghế sau. Các nội dung hướng dẫn an toàn được phát trong khi xe bắt đầu chạy.
Sau khi xe chạy, nhân viên an toàn không có bất kì tác động nào vào quá trình lái nhưng hai tay luôn phải đặt dưới đùi, sẵn sàng can thiệp trong tình huống khẩn cấp.
Tôi và các bạn quan sát được toàn bộ hoạt động nhận diện và điều hướng của xe trên màn hình đa năng. Trong thiết lập, có thể chọn cả tiếng Anh và tiếng Trung. Chức năng bản đồ cho phép hành khách nắm được giao thông xung quanh.
Với camera góc rộng ở cả trước và sau, bản đồ xe có hiện khá đầy đủ toàn bộ phương tiện có mặt trên đường, bao gồm xe đi cùng làn, cùng chiều, ngược chiều, nhận diện được cả xe điện 2 bánh, người đi bộ và cả chóp nón giao thông. Bản đồ hiện các trạng thái của xe như đi tiếp, rẽ trái phải hoặc chuẩn bị dừng.
Trên hành trình, xe không đi với tốc độ cố định. Tại các điểm có nhiều phương tiện, xe tự điều chỉnh về dưới 40km/h. Tại các đường một chiều hoặc cầu vượt, xe có thể đi tới hơn 60km/h. Xe tự xi nhan tại các chỗ rẽ. Có một lần xe bị xe khác vượt tạt đầu, nhân viên hỗ trợ đã chủ động bấm còi.
Màn hình đa năng ngoài cung cấp bản đồ còn cho phép chúng tôi chọn nhạc để phát, mỗi màn hình có thể chọn bài riêng. Ngoài ra, hành khách cũng có thể điều chỉnh nhiệt độ xe thông qua màn hình.
Khi được hỏi về tư thế tay, nhân viên hỗ trợ cho biết bắt buộc phải để tay như vậy. Có camera tài xế liên tục kiểm tra hoạt động của nhân viên hỗ trợ. Dù vậy, nhìn chung nhân viên không can thiệp vào bất kì hoạt động nào của xe.
Kết thúc chuyến đi, chúng tôi được trừ tiền qua ứng dụng. Cả chuyến hơn 9km có mức giá 24 tệ (tương đương 84 nghìn VNĐ), tức gần 10 nghìn VNĐ cho mỗi km. Chúng tôi đều cảm thấy hài lòng với dịch vụ xe và hi vọng sẽ có dịp trải nghiệm vào lần khác.
